ماده 20 قانون ثبت احوال: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''ماده 20 قانون ثبت احوال''': انتخاب نام با اعلام كننده است، براي نامگذاري يك نام ساده يا مركب (حسين، محمدمهدي و مانند آن) كه عرفا يك نام محسوب مي شود انتخاب خواهد شد.(اصلاحي 18ˏ10ˏ1363) == منابع == {{پانویس}}» ایجاد کرد) |
(افزودن رویه ی قضایی) |
||
| (۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ماده 20 قانون ثبت احوال''': انتخاب نام با اعلام كننده است، براي نامگذاري يك نام ساده يا مركب (حسين، محمدمهدي و مانند آن) كه عرفا يك نام محسوب مي شود انتخاب خواهد شد.(اصلاحي 18ˏ10ˏ1363) | '''ماده 20 قانون ثبت احوال''': انتخاب [[نام]] با اعلام كننده است، براي نامگذاري يك نام ساده يا مركب (حسين، محمدمهدي و مانند آن) كه عرفا يك نام محسوب مي شود انتخاب خواهد شد.(اصلاحي 18ˏ10ˏ1363) | ||
تبصره ۱ – انتخاب نامهایی که موجب هتک حیثیت مقدسات اسلامی می‌گردد و همچنین انتخاب عناوین و القاب و نامهایی زننده و مستهجن یا‌نامتناسب با جنس ممنوع است. | |||
تبصره ۲ – تشخیص نامهای ممنوع با شورای عالی ثبت احوال می‌باشد و این شورا نمونه‌های آن را تعیین و به سازمان اعلام می‌کند. | |||
تبصره ۳ – انتخاب نام در مورد اقلیتهای دینی شناخته شده در قانون اساسی تابع زبان و فرهنگ دینی آنان است. | |||
تبصره ۴ – در اسناد سجلی اقلیتهای دینی شناخته شده در قانون اساسی کشور نوع دین آنان قید می‌شود. | |||
تبصره ۵ – ذکر سیادت در اسناد سجلی ساداتی که سیادت آنان در اسناد سجلی پدر و یا جد پدری مندرج باشد و یا سیادت آنان به دلائل شرعی ثابت‌گردد الزامی است مگر کسانی که خود را سید ندانند و یا عدم سیادت آنان شرعاً احراز شود. | |||
تبصره ۶ – مراتب تشرف پیروان ادیان دیگر به دین مبین اسلام همراه با تغییرات مربوط به نام و نام خانوادگی آنان در اسناد سجلی ثبت می‌شود.(الحاقی مصوب ۱۳۶۳/۱۰/۱۸) | |||
== مواد مرتبط == | |||
* [[ماده 16 قانون ثبت احوال]] | |||
== توضیح واژگان == | |||
اعلام کننده: کسی است که مکلف به اعلام واقعه می باشد و می تواند به کسی وکالت دهد تا از طرف او واقعه را اعلام کند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ترمینولوژی حقوق نوین (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=کیان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6405792|صفحه=|نام۱=منصور|نام خانوادگی۱=اباذری فومشی|چاپ=1}}</ref> | |||
نام: یکی از ممیزات اشخاص است که شامل دو جز است نام شخصی یا کوچک که به اختصار نام گفته می شود و [[نام خانوادگی]].<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=وضعیت افراد فاقد شناسنامه و مشکوک التابعه - تحلیل ماده 45 قانون ثبت احوال|ترجمه=|جلد=|سال=1395|ناشر=کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6405908|صفحه=|نام۱=حسن|نام خانوادگی۱=زارعی محمودآبادی|چاپ=}}</ref> | |||
== نکات توضیحی تفسیری دکترین == | |||
از جمله [[حقوق کودک]] این است که والدین نام نیکویی برای او انتخاب کنند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون ثبت احوال در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1397|ناشر=داد و دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6405948|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=درویش زاده|نام۲=محمد|نام خانوادگی۲=درویش زاده|چاپ=1}}</ref> اصل در انتخاب نام کوچک آزادی انتخاب نام است مگر این که نام جزو اسامی ممنوع باشد ولی در هر صورت در حقوق ایران برای اشخاص بیشتر از یک نام کوچک تعیین نمی شود بر خلاف برخی کشور ها که چندیدن نام کوچک ممکن است برای شخصی به ثبت برسد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون ثبت احوال در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1397|ناشر=داد و دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6405964|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=درویش زاده|نام۲=محمد|نام خانوادگی۲=درویش زاده|چاپ=1}}</ref> | |||
== مطالعات فقهی == | |||
=== مستندات فقهی === | |||
در قرآن کریم چند آیه به انتخاب نام و اهمیت آن اشاره شده است. آیه 180 سوره اعراف می فرماید: وَلِلَّهِ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَىٰ فَادْعُوهُ بِهَا یعنی و خدا را نیکوترین نامهاست، بدانها خدا را بخوانید. آیه 8 سوره طه اللَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۖ لَهُ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَىٰ یعنی به جز خدای یکتا که همه اسماء و صفات نیکو مخصوص اوست خدایی نیست. همچنین در آیه 11 سوره حجرات آمده است يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا يَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسَىٰ أَنْ يَكُونُوا خَيْرًا مِنْهُمْ وَلَا نِسَاءٌ مِنْ نِسَاءٍ عَسَىٰ أَنْ يَكُنَّ خَيْرًا مِنْهُنَّ ۖ وَلَا تَلْمِزُوا أَنْفُسَكُمْ وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ ۖ بِئْسَ الِاسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِيمَانِ ۚ وَمَنْ لَمْ يَتُبْ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ به این معنا که ای اهل ایمان، مؤمنان هرگز نباید قومی قوم دیگر را مسخره و استهزا کنند، شاید آن قوم که مسخره می‌کنند از خود آنان بهتر باشند. و نیز بین زنان با ایمان قومی دیگری را سخریّه نکنند که بسا آن قوم از خود آن زنان بهتر باشند، و هرگز عیبجویی (از همدینان) خود مکنید و به نام و لقب‌های زشت یکدیگر را مخوانید که پس از ایمان به خدا نام فسق (بر مؤمن نهادن) بسیار زشت است و هر که توبه نکند چنین کسان بسیار ظالم و ستمکارند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نگاهی به نام و نام گزینی|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=فصلنامه علمی-تخصصی پژوهش نامه ثبت شماره 8 اسفند 92|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6405956|صفحه=|نام۱=آذین|نام خانوادگی۱=جباریان|چاپ=}}</ref> | |||
علاوه بر آیات در روایات متعددی نیز به چگونگی تعیین نام پرداخته شده است. از جمله این روایت پیامبر (ص) که فرموده است: از حقوق فرزند بر پدر سه چیز است. اول او را نام نیک بنامد. دوم خواندن و نوشتن به او بیاموزد و سوم وقتی بالغ شد برای او همسر گزیند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون ثبت احوال در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1397|ناشر=داد و دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6405960|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=درویش زاده|نام۲=محمد|نام خانوادگی۲=درویش زاده|چاپ=1}}</ref> | |||
== رویه های قضایی == | |||
* [[نظریه شماره 7/1400/1358 مورخ 1401/03/09 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره شرایط شکلی دادخواست در اقامه ی دعوا به نمایندگی از طفل یا مولی علیه]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مرجع صالح رسیدگی به دعاوی به تغییر نام اشخاص (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۹۰۸۹۰۰۷۹۸)]] | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
{{مواد قانون ثبت احوال}} | |||
[[رده:مواد قانون ثبت احوال]] | |||
[[رده:نام]] | |||
[[رده:انتخاب نام]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۶ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۰۴
ماده 20 قانون ثبت احوال: انتخاب نام با اعلام كننده است، براي نامگذاري يك نام ساده يا مركب (حسين، محمدمهدي و مانند آن) كه عرفا يك نام محسوب مي شود انتخاب خواهد شد.(اصلاحي 18ˏ10ˏ1363)
تبصره ۱ – انتخاب نامهایی که موجب هتک حیثیت مقدسات اسلامی می‌گردد و همچنین انتخاب عناوین و القاب و نامهایی زننده و مستهجن یا‌نامتناسب با جنس ممنوع است.
تبصره ۲ – تشخیص نامهای ممنوع با شورای عالی ثبت احوال می‌باشد و این شورا نمونه‌های آن را تعیین و به سازمان اعلام می‌کند.
تبصره ۳ – انتخاب نام در مورد اقلیتهای دینی شناخته شده در قانون اساسی تابع زبان و فرهنگ دینی آنان است.
تبصره ۴ – در اسناد سجلی اقلیتهای دینی شناخته شده در قانون اساسی کشور نوع دین آنان قید می‌شود.
تبصره ۵ – ذکر سیادت در اسناد سجلی ساداتی که سیادت آنان در اسناد سجلی پدر و یا جد پدری مندرج باشد و یا سیادت آنان به دلائل شرعی ثابت‌گردد الزامی است مگر کسانی که خود را سید ندانند و یا عدم سیادت آنان شرعاً احراز شود.
تبصره ۶ – مراتب تشرف پیروان ادیان دیگر به دین مبین اسلام همراه با تغییرات مربوط به نام و نام خانوادگی آنان در اسناد سجلی ثبت می‌شود.(الحاقی مصوب ۱۳۶۳/۱۰/۱۸)
مواد مرتبط
توضیح واژگان
اعلام کننده: کسی است که مکلف به اعلام واقعه می باشد و می تواند به کسی وکالت دهد تا از طرف او واقعه را اعلام کند.[۱]
نام: یکی از ممیزات اشخاص است که شامل دو جز است نام شخصی یا کوچک که به اختصار نام گفته می شود و نام خانوادگی.[۲]
نکات توضیحی تفسیری دکترین
از جمله حقوق کودک این است که والدین نام نیکویی برای او انتخاب کنند.[۳] اصل در انتخاب نام کوچک آزادی انتخاب نام است مگر این که نام جزو اسامی ممنوع باشد ولی در هر صورت در حقوق ایران برای اشخاص بیشتر از یک نام کوچک تعیین نمی شود بر خلاف برخی کشور ها که چندیدن نام کوچک ممکن است برای شخصی به ثبت برسد.[۴]
مطالعات فقهی
مستندات فقهی
در قرآن کریم چند آیه به انتخاب نام و اهمیت آن اشاره شده است. آیه 180 سوره اعراف می فرماید: وَلِلَّهِ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَىٰ فَادْعُوهُ بِهَا یعنی و خدا را نیکوترین نامهاست، بدانها خدا را بخوانید. آیه 8 سوره طه اللَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۖ لَهُ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَىٰ یعنی به جز خدای یکتا که همه اسماء و صفات نیکو مخصوص اوست خدایی نیست. همچنین در آیه 11 سوره حجرات آمده است يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا يَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسَىٰ أَنْ يَكُونُوا خَيْرًا مِنْهُمْ وَلَا نِسَاءٌ مِنْ نِسَاءٍ عَسَىٰ أَنْ يَكُنَّ خَيْرًا مِنْهُنَّ ۖ وَلَا تَلْمِزُوا أَنْفُسَكُمْ وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ ۖ بِئْسَ الِاسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِيمَانِ ۚ وَمَنْ لَمْ يَتُبْ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ به این معنا که ای اهل ایمان، مؤمنان هرگز نباید قومی قوم دیگر را مسخره و استهزا کنند، شاید آن قوم که مسخره می‌کنند از خود آنان بهتر باشند. و نیز بین زنان با ایمان قومی دیگری را سخریّه نکنند که بسا آن قوم از خود آن زنان بهتر باشند، و هرگز عیبجویی (از همدینان) خود مکنید و به نام و لقب‌های زشت یکدیگر را مخوانید که پس از ایمان به خدا نام فسق (بر مؤمن نهادن) بسیار زشت است و هر که توبه نکند چنین کسان بسیار ظالم و ستمکارند.[۵]
علاوه بر آیات در روایات متعددی نیز به چگونگی تعیین نام پرداخته شده است. از جمله این روایت پیامبر (ص) که فرموده است: از حقوق فرزند بر پدر سه چیز است. اول او را نام نیک بنامد. دوم خواندن و نوشتن به او بیاموزد و سوم وقتی بالغ شد برای او همسر گزیند.[۶]
رویه های قضایی
- نظریه شماره 7/1400/1358 مورخ 1401/03/09 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره شرایط شکلی دادخواست در اقامه ی دعوا به نمایندگی از طفل یا مولی علیه
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مرجع صالح رسیدگی به دعاوی به تغییر نام اشخاص (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۹۰۸۹۰۰۷۹۸)
منابع
- ↑ منصور اباذری فومشی. ترمینولوژی حقوق نوین (جلد اول). چاپ 1. کیان، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6405792
- ↑ حسن زارعی محمودآبادی. وضعیت افراد فاقد شناسنامه و مشکوک التابعه - تحلیل ماده 45 قانون ثبت احوال. کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد، 1395. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6405908
- ↑ محمد درویش زاده و محمد درویش زاده. قانون ثبت احوال در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. داد و دانش، 1397. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6405948
- ↑ محمد درویش زاده و محمد درویش زاده. قانون ثبت احوال در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. داد و دانش، 1397. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6405964
- ↑ آذین جباریان. نگاهی به نام و نام گزینی. فصلنامه علمی-تخصصی پژوهش نامه ثبت شماره 8 اسفند 92، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6405956
- ↑ محمد درویش زاده و محمد درویش زاده. قانون ثبت احوال در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. داد و دانش، 1397. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6405960