ماده 41 قانون ثبت احوال

ماده ۴۱ قانون ثبت احوال: حق تقدم نام خانوادگی با رعایت تاریخ تقدم صدور اسناد مختص اشخاصی است که به نام آنان در دفاتر مخصوص نام خانوادگی ادارات ثبت احوال به ثبت می‌رسد و دیگری حق اختیار آن را در آن اداره ندارد مگر با اجازه دارنده حق تقدم و این حق پس از فوت به ورثه قانونی انتقال‌می‌یابد. هر یک از وراث می‌توانند شخصی که نام خانوادگی او را اختیار کرده مورد اعتراض قرار داده و تغییر نام خانوادگی او را از دادگاه بخواهد ولی وراث بالاتفاق می‌توانند به دیگری اجازه دهند که نام خانوادگی آنان را اختیار نماید.

تبصره – نام خانوادگی فرزند همان نام خانوادگی پدر خواهد بود اگر چه شناسنامه فرزند در قلمرو اداره ثبت احوال دیگری صادر گردد. فرزندان کبیر می‌توانند برای خود نام خانوادگی دیگری انتخاب نمایند.

مواد مرتبط

• ماده ۹۹۸ قانون مدنی

نکات تفسیری دکترین ماده 41 قانون ثبت احوال

در نظام حقوقی ایران نام خانوادگی پدر به فرزند تعلق می گیرد و اگر شخصی خواست از نام خانوادگی مادر استفاده کند باید حق تقدم نام خانوادگی را رعایت کند. حق تقدم نام خانوادگی تنها در محل صدور سند سجلی فرد قابل استناد است. فلسفه این حکم نیز این است که نام خانوادگی هر فرد نشان دهنده هویت او است و هویت افراد هم با محل زندگی اشخاص در ارتباط است.

نکات توضیحی ماده 41 قانون ثبت احوال

حق تقدم، حق غیر مالی و شخصی است و لذا قابلیت انتقال به غیر ندارد اما وصف شخصی بودن این حق را مختص شخص می‌سازد و لذا دیگری حق استفاده از آن را در آن حوزه نخواهد داشت مگر با اجازه دارنده حق تقدم. البته شخصی بودند حق تقدم انتقال ارادی آن را زایل می‌کند اما این حق پش از فوت دارنده آن قهراً به وراث منتقل می‌شود.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 41 قانون ثبت احوال

1. حق تقدم نام خانوادگی بر اساس تاریخ تقدم صدور اسناد تعیین می‌شود.
2. نام خانوادگی مختص اشخاصی است که به نام آنان در دفاتر مخصوص ثبت شده است.
3. دیگران نمی‌توانند بدون اجازه دارنده حق تقدم، از آن نام خانوادگی استفاده کنند.
4. حق تقدم نام خانوادگی پس از فوت به ورثه قانونی منتقل می‌شود.
5. هر وارث می‌تواند تغییر نام خانوادگی فردی که از این نام استفاده کرده را از دادگاه بخواهد.
6. وراث می‌توانند به صورت اتفاقی به شخص دیگری اجازه استفاده از نام خانوادگی خود را بدهند.
7. نام خانوادگی فرزند همان نام خانوادگی پدرش خواهد بود، حتی اگر شناسنامه در اداره ثبت احوال دیگری صادر شود.
8. فرزندان کبیر حق انتخاب نام خانوادگی دیگری برای خود را دارند.

رویه های قضایی

• رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره ابطال دستورالعمل امور مربوط به نام خانوادگی

مقالات مرتبط

حقوق و تکالیف فرزندان ناشی از جنین اهدایی