حضانت: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
(خنثی‌سازی نسخهٔ 219489 از غزل طهرانی ئی (بحث)) برچسب: خنثی‌سازی |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
حضانت | '''حضانت'''، یعنی [[ولایت]]، سرپرستی، [[تربیت]]، نگهداری و مراقبت از [[صغیر]]،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق خانواده در ترجمه لمعه شامل نکاح- طلاق- ظهار- ایلاء- لعان (متون فقه جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=اندیشه‌های حقوقی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3932440|صفحه=|نام۱=سیدمحمد|نام خانوادگی۱=صدری|چاپ=9}}</ref> در واقع به محافظت و تربیت صغیر، حضانت گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق خانواده (در قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران) (با اصلاحات)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=26280|صفحه=|نام۱=سیدعلی محمد|نام خانوادگی۱=یثربی قمی|چاپ=2}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بررسی تطبیقی فقهی و حقوقی قرارداد استفاده از رحم جایگزین|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6657652|صفحه=|نام۱=عاصف|نام خانوادگی۱=حمدالهی|نام۲=محمد|نام خانوادگی۲=روشن|چاپ=1}}</ref> [[حق]] حضانت، امتیازی طبیعی است که از دیرباز وجود داشته؛ و ابدی هم خواهد بود،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی خانواده (جلد دوم) (اولاد، روابط پدر و مادر و فرزندان نسب)|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=شرکت سهامی انتشار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4196576|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=7}}</ref> و حق، متضمن ایجاد سلطه، برای ذیحق است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قواعد فقه بخش مدنی (جلد دوم) (مالکیت و مسئولیت)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=مرکز نشر علوم اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1699864|صفحه=|نام۱=سیدمصطفی|نام خانوادگی۱=محقق داماد|چاپ=28}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مدنی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=212616|صفحه=|نام۱=سیدعلی|نام خانوادگی۱=حائری شاه باغ|چاپ=3}}</ref> | ||
حضانت در حقیقت یکی از [[حق|حقوق]] و [[تکلیف|تکالیف]] [[زوجین]] پس از [[نکاح]] و بچه دار شدن است، البته در حقوق ایران، جنبه تکلیفی بودن این حق، که بیشتر شامل نگهداری جسمی از کودک می‌باشد، مورد توجه قرار گرفته است. حضانت از طفل، توسط هر کدام از [[ابوین]] یا [[اقربا|خویشاوندان]] وی زمانی جنبهٔ حقوقی پیدا می‌نماید که نکاح به دلایلی [[انحلال نکاح|منحل]] یا اختلاف بین زوجین وجود داشته و جدای از هم زندگی کنند، در هر کدام از حالات فوق، مطابق [[قانون]] و [[فقه]] برای حضانت طفل، اولویت‌هایی وجود دارد و شخص صاحب اولویت باید دارای شرایط معینی باشد.<ref>[[حضانت طفل در فقه و حقوق ایران و مقایسه آن با حقوق انگلیس]]</ref> | |||
حضانت، حق ابوین بوده؛ و نمی‌توان آنان را از اعمال آن منع نمود؛ لذا هر یک از آنان، به جهت احقاق حق خویش، در صورت لزوم، می‌تواند به مقامات صالح مراجعه نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره مقدماتی حقوق مدنی (جلد اول) (اشخاص و اموال)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=11716|صفحه=|نام۱=سیدحسین|نام خانوادگی۱=صفایی|چاپ=11}}</ref> | |||
به طور مثال حفظ ارتباط عاطفی میان خواهر و برادر و ادامه زندگی آنها در کنار یکدیگر، یکی از مصالحی است که قاضی می تواند بر اساس آن، حضانت کودک را پس از ۷ سالگی به مادر واگذار کند.<ref>[[رای دادگاه درباره اثر مصلحت در واگذاری حضانت اطفال (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۴۵۰۱۲۷۰)]]</ref> | == مواد مرتبط == | ||
* [[ماده ۱۱۶۸ قانون مدنی]] | |||
* [[ماده ۱۱۶۹ قانون مدنی]] | |||
* [[ماده ۱۱۷۰ قانون مدنی]] | |||
* [[ماده ۱۱۷۱ قانون مدنی]] | |||
* [[ماده ۱۱۷۲ قانون مدنی]] | |||
* [[ماده ۱۱۷۳ قانون مدنی]] | |||
* [[ماده ۱۱۷۴ قانون مدنی]] | |||
* [[ماده ۱۱۷۵ قانون مدنی]] | |||
* [[ماده ۱۱۷۶ قانون مدنی]] | |||
* [[ماده ۱۱۷۷ قانون مدنی]] | |||
* [[ماده ۱۱۷۸ قانون مدنی]] | |||
* [[ماده ۱۱۷۹ قانون مدنی]] | |||
* [[ماده ۶ قانون حمایت خانواده]] | |||
* [[ماده ۲۹ قانون حمایت خانواده]] | |||
* [[ماده ۴۰ قانون حمایت خانواده]] | |||
* [[ماده ۴۱ قانون حمایت خانواده]] | |||
* [[ماده ۴۲ قانون حمایت خانواده]] | |||
* [[ماده ۴۳ قانون حمایت خانواده]] | |||
* [[ماده ۴۴ قانون حمایت خانواده]] | |||
* [[ماده ۴۵ قانون حمایت خانواده]] | |||
* [[ماده ۵۴ قانون حمایت خانواده]] | |||
== امتناع از تحویل طفل به صاحب حق حضانت == | |||
چنانچه [[دادگاه]]، حضانت کودک را به [[مادر]] سپرده؛ و [[پدر]] از تحویل طفل به او، خودداری نماید؛ [[دادگاه]]، وی را ملزم به [[تسلیم]] کودک به مادر او خواهد نمود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق زن در قوانین ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=گنچ دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1275772|صفحه=|نام۱=شیرین|نام خانوادگی۱=عبادی|چاپ=2}}</ref> | |||
== در فقه == | |||
کسی که حضانت طفل را بر عهده دارد؛ باید امین، معتمد، ثقه و [[عادل]] بوده و فاسق نباشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=سلسله مباحث فقهی حقوقی حقوق خانواده (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2031532|صفحه=|نام۱=اسداله|نام خانوادگی۱=لطفی|چاپ=1}}</ref> | |||
== در رویه قضایی == | |||
* [[نظریه شماره 7/1402/42 مورخ 1402/02/30 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره واریز دیه طفل به حساب مادر یا خود طفل با وجود در قید حیات بودن ولی]] | |||
* [[رای دادگاه درباره اثر قرارداد بر حضانت فرزند مشترک (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۲۴۰۱۴۷۲)]]: موضوع حضانت فرزند مشترک از مواردی نیست که بتوان با تنظیم [[قرارداد]] آن را جابجا نمود به عبارت دیگر در صورت بروز اختلاف تکلیف حضانت بر اساس [[ماده ۱۱۶۹ قانون مدنی]] مشخص می گردد به نحوی که برای حضانت و نگهداری طفلی که ابوین او جدا از یکدیگر زندگی می‌کنند، مادر تا سن هفت سالگی اولویت دارد و پس از آن با پدر است و بعد از هفت سالگی نیز در صورت حدوث اختلاف، حضانت طفل با رعایت مصلحت کودک به تشخیص دادگاه می‌باشد. <ref>[[رای دادگاه درباره اثر قرارداد بر حضانت فرزند مشترک (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۲۴۰۱۴۷۲)]]</ref> | |||
* [[رای دادگاه درباره اثر مصلحت در واگذاری حضانت اطفال (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۴۵۰۱۲۷۰)]]: برای حضانت و نگهداری طفلی که پدر و مادر او جدا از یکدیگر زندگی می‌کنند، مادر تا سن هفت سالگی اولویت دارد و پس از آن حضانت با پدر است و بعد از هفت سالگی در صورت حدوث اختلاف، حضانت طفل با رعایت مصلحت کودک به تشخیص دادگاه می‌باشد در نتیجه هرگاه [[دادگاه]] تشخیص دهد توافقات راجع به حضانت برخلاف مصلحت طفل است با رعایت مصلحت طفل تصمیم مقتضی اتخاذ می نماید. به طور مثال حفظ ارتباط عاطفی میان خواهر و برادر و ادامه زندگی آنها در کنار یکدیگر، یکی از مصالحی است که قاضی می تواند بر اساس آن، حضانت کودک را پس از ۷ سالگی به مادر واگذار کند.<ref>[[رای دادگاه درباره اثر مصلحت در واگذاری حضانت اطفال (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۴۵۰۱۲۷۰)]]</ref> | |||
* [[رای دادگاه درباره اختصاص حق ملاقات به اطفال نابالغ (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۴۷۰۲۰۷۸)]]: حق ملاقات فرزند، ناظر به طفل تحت حضانت بوده و [[طفل]] کسی است که به حد [[بلوغ]] شرعی نرسیده باشد.(سن بلوغ در پسران 15 سال و در دختران 9 سال قمری است) لذا حق ملاقات در خصوص [[شخص|اشخاص]] [[بلوغ|بالغ]] جاری نمی شود'''.'''<ref>[[رای دادگاه درباره اختصاص حق ملاقات به اطفال نابالغ (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۴۷۰۲۰۷۸)]]</ref> | |||
* [[رای دادگاه درباره اختیار دادگاه در اجازه خروج فرزند بعد از فوت پدر (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۳۰۰۰۰۶۵)]]: در صورتی که پس از فوت پدر، مادر که دارای حق حضانت فرزند مشترک است، تصمیم به خروج از کشور داشته و خواستار صدور اجازه خروج از کشور باشد، [[دادگاه]] می تواند نظر به آن که خروج طفل از کشور موجب محرومیت حق ملاقات ولی قهری با نوه خود می شود و عملا خروج نوه از کشور سالب حق ملاقات فطری و قانونی جد پدری می باشد به جهت اجتناب از تضییع حق ملاقات [[ولی قهری]] (پدربزرگ) کودک، از صدور این مجوز خودداری کند.<ref>[[رای دادگاه درباره اختیار دادگاه در اجازه خروج فرزند بعد از فوت پدر (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۳۰۰۰۰۶۵)]]</ref> | |||
==مقالات مرتبط== | |||
* [[حقوق و تکالیف فرزندان ناشی از جنین اهدایی]] | |||
== کتب مرتبط == | |||
* [[دانستنی های حقوق خانواده/حضانت/ حقوق و تکالیف والدین، نفقه و ملاقات فرزند]] | |||
== منابع == | == منابع == | ||
[[ | {{پانویس}} | ||
[[رده:اولاد]] | |||
[[رده:نگاهداری و تربیت اطفال]] | |||
[[رده:حضانت]] | |||
[[رده:اصطلاحات حقوق خصوصی]] | |||
[[رده:اصطلاحات حقوق مدنی]] | |||
[[رده:اصطلاحات قانون مدنی]] | |||
[[رده:اصطلاحات حقوق خانواده]] | |||
[[رده:اصطلاحات قانون حمایت خانواده]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۸ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۲۱
حضانت، یعنی ولایت، سرپرستی، تربیت، نگهداری و مراقبت از صغیر،[۱] در واقع به محافظت و تربیت صغیر، حضانت گویند.[۲][۳] حق حضانت، امتیازی طبیعی است که از دیرباز وجود داشته؛ و ابدی هم خواهد بود،[۴] و حق، متضمن ایجاد سلطه، برای ذیحق است.[۵][۶]
حضانت در حقیقت یکی از حقوق و تکالیف زوجین پس از نکاح و بچه دار شدن است، البته در حقوق ایران، جنبه تکلیفی بودن این حق، که بیشتر شامل نگهداری جسمی از کودک می‌باشد، مورد توجه قرار گرفته است. حضانت از طفل، توسط هر کدام از ابوین یا خویشاوندان وی زمانی جنبهٔ حقوقی پیدا می‌نماید که نکاح به دلایلی منحل یا اختلاف بین زوجین وجود داشته و جدای از هم زندگی کنند، در هر کدام از حالات فوق، مطابق قانون و فقه برای حضانت طفل، اولویت‌هایی وجود دارد و شخص صاحب اولویت باید دارای شرایط معینی باشد.[۷]
حضانت، حق ابوین بوده؛ و نمی‌توان آنان را از اعمال آن منع نمود؛ لذا هر یک از آنان، به جهت احقاق حق خویش، در صورت لزوم، می‌تواند به مقامات صالح مراجعه نماید.[۸]
مواد مرتبط
- ماده ۱۱۶۸ قانون مدنی
- ماده ۱۱۶۹ قانون مدنی
- ماده ۱۱۷۰ قانون مدنی
- ماده ۱۱۷۱ قانون مدنی
- ماده ۱۱۷۲ قانون مدنی
- ماده ۱۱۷۳ قانون مدنی
- ماده ۱۱۷۴ قانون مدنی
- ماده ۱۱۷۵ قانون مدنی
- ماده ۱۱۷۶ قانون مدنی
- ماده ۱۱۷۷ قانون مدنی
- ماده ۱۱۷۸ قانون مدنی
- ماده ۱۱۷۹ قانون مدنی
- ماده ۶ قانون حمایت خانواده
- ماده ۲۹ قانون حمایت خانواده
- ماده ۴۰ قانون حمایت خانواده
- ماده ۴۱ قانون حمایت خانواده
- ماده ۴۲ قانون حمایت خانواده
- ماده ۴۳ قانون حمایت خانواده
- ماده ۴۴ قانون حمایت خانواده
- ماده ۴۵ قانون حمایت خانواده
- ماده ۵۴ قانون حمایت خانواده
امتناع از تحویل طفل به صاحب حق حضانت
چنانچه دادگاه، حضانت کودک را به مادر سپرده؛ و پدر از تحویل طفل به او، خودداری نماید؛ دادگاه، وی را ملزم به تسلیم کودک به مادر او خواهد نمود.[۹]
در فقه
کسی که حضانت طفل را بر عهده دارد؛ باید امین، معتمد، ثقه و عادل بوده و فاسق نباشد.[۱۰]
در رویه قضایی
- رای دادگاه درباره اثر قرارداد بر حضانت فرزند مشترک (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۲۴۰۱۴۷۲): موضوع حضانت فرزند مشترک از مواردی نیست که بتوان با تنظیم قرارداد آن را جابجا نمود به عبارت دیگر در صورت بروز اختلاف تکلیف حضانت بر اساس ماده ۱۱۶۹ قانون مدنی مشخص می گردد به نحوی که برای حضانت و نگهداری طفلی که ابوین او جدا از یکدیگر زندگی می‌کنند، مادر تا سن هفت سالگی اولویت دارد و پس از آن با پدر است و بعد از هفت سالگی نیز در صورت حدوث اختلاف، حضانت طفل با رعایت مصلحت کودک به تشخیص دادگاه می‌باشد. [۱۱]
- رای دادگاه درباره اثر مصلحت در واگذاری حضانت اطفال (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۴۵۰۱۲۷۰): برای حضانت و نگهداری طفلی که پدر و مادر او جدا از یکدیگر زندگی می‌کنند، مادر تا سن هفت سالگی اولویت دارد و پس از آن حضانت با پدر است و بعد از هفت سالگی در صورت حدوث اختلاف، حضانت طفل با رعایت مصلحت کودک به تشخیص دادگاه می‌باشد در نتیجه هرگاه دادگاه تشخیص دهد توافقات راجع به حضانت برخلاف مصلحت طفل است با رعایت مصلحت طفل تصمیم مقتضی اتخاذ می نماید. به طور مثال حفظ ارتباط عاطفی میان خواهر و برادر و ادامه زندگی آنها در کنار یکدیگر، یکی از مصالحی است که قاضی می تواند بر اساس آن، حضانت کودک را پس از ۷ سالگی به مادر واگذار کند.[۱۲]
- رای دادگاه درباره اختصاص حق ملاقات به اطفال نابالغ (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۴۷۰۲۰۷۸): حق ملاقات فرزند، ناظر به طفل تحت حضانت بوده و طفل کسی است که به حد بلوغ شرعی نرسیده باشد.(سن بلوغ در پسران 15 سال و در دختران 9 سال قمری است) لذا حق ملاقات در خصوص اشخاص بالغ جاری نمی شود.[۱۳]
- رای دادگاه درباره اختیار دادگاه در اجازه خروج فرزند بعد از فوت پدر (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۳۰۰۰۰۶۵): در صورتی که پس از فوت پدر، مادر که دارای حق حضانت فرزند مشترک است، تصمیم به خروج از کشور داشته و خواستار صدور اجازه خروج از کشور باشد، دادگاه می تواند نظر به آن که خروج طفل از کشور موجب محرومیت حق ملاقات ولی قهری با نوه خود می شود و عملا خروج نوه از کشور سالب حق ملاقات فطری و قانونی جد پدری می باشد به جهت اجتناب از تضییع حق ملاقات ولی قهری (پدربزرگ) کودک، از صدور این مجوز خودداری کند.[۱۴]
مقالات مرتبط
کتب مرتبط
منابع
- ↑ سیدمحمد صدری. حقوق خانواده در ترجمه لمعه شامل نکاح- طلاق- ظهار- ایلاء- لعان (متون فقه جلد دوم). چاپ 9. اندیشه‌های حقوقی، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3932440
- ↑ سیدعلی محمد یثربی قمی. حقوق خانواده (در قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران) (با اصلاحات). چاپ 2. سمت، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 26280
- ↑ عاصف حمدالهی و محمد روشن. بررسی تطبیقی فقهی و حقوقی قرارداد استفاده از رحم جایگزین. چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6657652
- ↑ ناصر کاتوزیان. حقوق مدنی خانواده (جلد دوم) (اولاد، روابط پدر و مادر و فرزندان نسب). چاپ 7. شرکت سهامی انتشار، 1385. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4196576
- ↑ سیدمصطفی محقق داماد. قواعد فقه بخش مدنی (جلد دوم) (مالکیت و مسئولیت). چاپ 28. مرکز نشر علوم اسلامی، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1699864
- ↑ سیدعلی حائری شاه باغ. شرح قانون مدنی (جلد دوم). چاپ 3. گنج دانش، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 212616
- ↑ حضانت طفل در فقه و حقوق ایران و مقایسه آن با حقوق انگلیس
- ↑ سیدحسین صفایی. دوره مقدماتی حقوق مدنی (جلد اول) (اشخاص و اموال). چاپ 11. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 11716
- ↑ شیرین عبادی. حقوق زن در قوانین ایران. چاپ 2. گنچ دانش، 1385. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1275772
- ↑ اسداله لطفی. سلسله مباحث فقهی حقوقی حقوق خانواده (جلد دوم). چاپ 1. خرسندی، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2031532
- ↑ رای دادگاه درباره اثر قرارداد بر حضانت فرزند مشترک (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۲۴۰۱۴۷۲)
- ↑ رای دادگاه درباره اثر مصلحت در واگذاری حضانت اطفال (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۴۵۰۱۲۷۰)
- ↑ رای دادگاه درباره اختصاص حق ملاقات به اطفال نابالغ (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۴۷۰۲۰۷۸)
- ↑ رای دادگاه درباره اختیار دادگاه در اجازه خروج فرزند بعد از فوت پدر (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۳۰۰۰۰۶۵)