ماده ۱۱۷۲ قانون مدنی

ماده ۱۱۷۲ قانون مدنی: هیچ‌یک از ابوین حق ندارند در مدتی که حضانت طفل به عهده آن‌ها است از نگاهداری او امتناع کنند. در صورت امتناع یکی از ابوین، حاکم باید به تقاضای دیگری یا به تقاضای قیم یا یکی از اقربا یا به تقاضای مدعی‌العموم، نگاهداری طفل را به هر یک از ابوین که حضانت به عهده او است الزام کند و در صورتی که الزام ممکن یا مؤثر نباشد حضانت را به خرج پدر و هر گاه پدر فوت شده باشد به خرج مادر تأمین کند.

مواد مرتبط

• ماده ۱۱۶۸ قانون مدنی
• ماده ۱۱۶۹ قانون مدنی
• ماده ۱۱۷۰ قانون مدنی
• ماده ۱۱۷۱ قانون مدنی
• ماده ۱۱۷۳ قانون مدنی
• ماده ۱۱۷۴ قانون مدنی
• ماده ۱۱۷۵ قانون مدنی
• ماده ۴ قانون حمایت خانواده
• ماده ۶ قانون حمایت خانواده

توضیح واژگان

حضانت: نگهداری و تربیت طفل را حضانت گویند.

مدعی‌العموم: به معنای صاحب منصبانی است که برای صیانت حقوق عامه و نظارت در اجرای قانون‌ها، برابر مقررات خاص خود عمل می‌کنند و امروزه دادستان نام دارند.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

در خصوص ماده‌ی فوق، شایان ذکر است که در حقوق ایران، حضانت هم حق و هم تکلیف است و در آن طفل ذینفع است. بنابراین، هرگونه توافق و تراضی بین والدین، به ضرر طفل فاقد اعتبار است. نکته‌ی دیگر آن که، کودکی که توانایی کار کردن را دارد اما تأمین رشد روحی و ادامه تحصیل او مانع کار کردن است، می‌تواند از پدر نفقه بگیرد.

مطالعات فقهی

در خصوص حضانت در فقه امامیه سه قول مطرح است:

1. قول اول این است که حضانت حق حاضن است و از این جهت آن را قابل اسقاط دانسته‌اند.
2. قول دوم بیانگر این است که حضانت هم حق و هم تکلیف والدین است.
3. قول سوم این است که در این خصوص میان پدر و مادر تفاوت وجود دارد. به این صورت که حضانت نسبت به مادر حق است و نسبت به پدر هم حق و هم تکلیف است.

انتقادات

عده‌ای ضمانت اجرای موجود در این ماده را برای حفظ حقوق کودک کافی نمی‌دانند و به ضرورت نظارت و دخالت دولت در امر حضانت کودک معتقدند.

مقالات مرتبط

• بررسی وضعیت حقوقی و فقهی قرارداد کارآزمایی بالینی