شرط نامشروع

شرط نامشروع، تعهد فرعی است که در ضمن تعهد اصلی دیگری درج می‌شود، که مطابق قواعد عمومی قراردادها، تعهد و شرط ضمن آن باید مشروع باشد. گاهی اصل تعهد مشروع است، اما در کنار تعهد، شرطی وجود دارد که آن شرط، نامشروع و خلاف قانون است، در این حالت اصل تعهد قابل مطالبه و الزام اور است، اما شرط نامشروع آن، خیر. گفتنی است شروط ضمن عقد نکاح، نباید با مقررات امری، نظم عمومی، و اخلاق حسنه مغایر باشد.

مطابق ماده ۲۳۲ قانون مدنی: «شروط مفصله ذیل باطل است ولی مفسد عقد نیست:

1. شرطی که انجام آن غیر مقدور باشد.
2. شرطی که در آن نفع و فایده نباشد.
3. شرطی که نامشروع باشد.»

مواد مرتبط

• ماده ۲۳۲ قانون مدنی

مصادیق

• شرب خمر، نکاح دائم با همسر پنجم، و روزه خواری در ماه رمضان را می‌توان در دسته شروط نامشروع قرار داد.
• شرط وراثت ضمن ازدواج موقت، غیر وارث را در سهام قانونی ورثه شریک می‌ کند و چنین شرطی، از مصادیق شرط نامشروع محسوب می‌شود.

در فقه

با استناد به روایتی از امام صادق، به نقل از پدر و نیاکانش از امام علی، هر گاه شخصی، امر مذمومی را، شرط نماید؛ قرارداد صحیح بوده؛ و آن شرط باطل است و شرطی که حرامی را، تبدیل به حلال ننموده؛ و حلالی را حرام نکند؛ صحیح است.

جستارهای وابسته

• شرط

• شرط باطل