ماده ۴۹۶ قانون مجازات اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (added Category:ضمان طبیب using HotCat) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
پزشک در معالجاتی که دستور انجام آن را به مریض یا پرستار و مانند آن صادر می نماید، در صورت تلف یا صدمه بدنی ضامن است مگر آنکه مطابق ماده (495) | پزشک در معالجاتی که دستور انجام آن را به مریض یا پرستار و مانند آن صادر می نماید، در صورت [[تلف]] یا [[صدمه]] بدنی [[مسئولیت کیفری|ضامن]] است مگر آنکه مطابق [[ماده 495 قانون مجازات اسلامی|ماده (495) این قانون]] عمل نماید. | ||
تبصره 1 ـ در موارد مزبور، هرگاه مریض یا پرستار بداند که دستور اشتباه است و موجب صدمه و تلف می شود و با وجود این به دستور عمل کند، پزشک ضامن نیست بلکه صدمه و خسارت مستند به خود مریض یا پرستار است. | |||
تبصره 2 ـ در [[قطع عضو]] یا [[جراحت|جراحات]] ایجاد شده در معالجات پزشکی طبق ماده (495) این قانون عمل می شود. | |||
== پیشینه == | == پیشینه == | ||
در گذشته [[ماده 319 قانون مجازات اسلامی (مصوب 1370)]] در این خصوص وضع شده بود.4899660 | در گذشته [[ماده 319 قانون مجازات اسلامی مصوب 1370|ماده 319 قانون مجازات اسلامی (مصوب 1370)]]، در این خصوص وضع شده بود.4899660 | ||
== فلسفه و مبانی نظری ماده == | |||
گروهی علت وضع این ماده را چنین بیان نموده اند که در فرض ورود ضرر به بیمار توسط شخصی مانند پرستار و در اثر دستور پرستار، [[عرف]] پزشک حاذق را دارای مسئولیت صدور دستور درست و مناسب و پرستار را نیز موظف به رعایت دستورات پزشک می داند.353576 | |||
== نکات توضیحی تفسیری دکترین == | == نکات توضیحی تفسیری دکترین == | ||
این ماده در خصوص معالجاتی است که به دستور پزشک انجام می شوند.401236 | این ماده در خصوص معالجاتی است که به دستور پزشک انجام می شوند.401236 گروهی این ماده را از مصادیق [[سبب اقوی از مباشر|اقوی بودن سبب از مباشر]] تلقی کرده اند.1782712 درواقع دستور پزشک، نوعی [[تسبیب|سبب]] و [[مباشرت|مباشر]] طرف دیگر، اعم از خود بیمار یا یکی از اعضای درمانی نظیر پرستاران یا بهیاران است که عیناً بر اساس امر پزشک اقدام نموده و مرتکب [[تقصیر|تقصیری]] هم نشده است،4898044 منتها این سبب، اقوی از مباشر تلقی می شود.1073520 | ||
البته بر اساس تبصره این ماده در فرضی که مباشر، [[علم|آگاه]] به اشتباه بودن دستور پزشک بوده باشد، دیگر نمی توان مساله را از مصادیق اقوی بودن سبب از مباشر، تلقی نمود.4165280 | |||
== مطالعات فقهی == | |||
== مستندات فقهی == | === مستندات فقهی === | ||
گروهی در این خصوص روایتی | گروهی در این خصوص روایتی از امام حسن عسگری را مورد استناد قرار داده اند که عدم مسئولیت و ضمان طبیب در چنین حالتی از آن قابل استنباط است. ایشان در این روایت خطاب به فردی که در جریان درمان فرزند خویش منجر به مرگ او شده بود، فرمودند :«بخاطر آنچه نموده ای چیزی بر گردن تو نیست، زیرا قصد تو مداوا بوده است...» اما گروهی دیگر معتقدند این روایت، ویژه حالتی است که پزشکی مرتکب تقصیری نشده و یا دستور اشتباهی نداده باشد.2581572 | ||
== منابع == | |||
[[رده:رفرنس]] | [[رده:رفرنس]] | ||
[[رده:دیات]] | [[رده:دیات]] | ||
[[رده:موجبات ضمان]] | [[رده:موجبات ضمان]] | ||
[[رده:ضمان طبیب]] | [[رده:ضمان طبیب]] | ||
نسخهٔ ۱۳ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۱۸:۰۶
پزشک در معالجاتی که دستور انجام آن را به مریض یا پرستار و مانند آن صادر می نماید، در صورت تلف یا صدمه بدنی ضامن است مگر آنکه مطابق ماده (495) این قانون عمل نماید.
تبصره 1 ـ در موارد مزبور، هرگاه مریض یا پرستار بداند که دستور اشتباه است و موجب صدمه و تلف می شود و با وجود این به دستور عمل کند، پزشک ضامن نیست بلکه صدمه و خسارت مستند به خود مریض یا پرستار است.
تبصره 2 ـ در قطع عضو یا جراحات ایجاد شده در معالجات پزشکی طبق ماده (495) این قانون عمل می شود.
پیشینه
در گذشته ماده 319 قانون مجازات اسلامی (مصوب 1370)، در این خصوص وضع شده بود.4899660
فلسفه و مبانی نظری ماده
گروهی علت وضع این ماده را چنین بیان نموده اند که در فرض ورود ضرر به بیمار توسط شخصی مانند پرستار و در اثر دستور پرستار، عرف پزشک حاذق را دارای مسئولیت صدور دستور درست و مناسب و پرستار را نیز موظف به رعایت دستورات پزشک می داند.353576
نکات توضیحی تفسیری دکترین
این ماده در خصوص معالجاتی است که به دستور پزشک انجام می شوند.401236 گروهی این ماده را از مصادیق اقوی بودن سبب از مباشر تلقی کرده اند.1782712 درواقع دستور پزشک، نوعی سبب و مباشر طرف دیگر، اعم از خود بیمار یا یکی از اعضای درمانی نظیر پرستاران یا بهیاران است که عیناً بر اساس امر پزشک اقدام نموده و مرتکب تقصیری هم نشده است،4898044 منتها این سبب، اقوی از مباشر تلقی می شود.1073520
البته بر اساس تبصره این ماده در فرضی که مباشر، آگاه به اشتباه بودن دستور پزشک بوده باشد، دیگر نمی توان مساله را از مصادیق اقوی بودن سبب از مباشر، تلقی نمود.4165280
مطالعات فقهی
مستندات فقهی
گروهی در این خصوص روایتی از امام حسن عسگری را مورد استناد قرار داده اند که عدم مسئولیت و ضمان طبیب در چنین حالتی از آن قابل استنباط است. ایشان در این روایت خطاب به فردی که در جریان درمان فرزند خویش منجر به مرگ او شده بود، فرمودند :«بخاطر آنچه نموده ای چیزی بر گردن تو نیست، زیرا قصد تو مداوا بوده است...» اما گروهی دیگر معتقدند این روایت، ویژه حالتی است که پزشکی مرتکب تقصیری نشده و یا دستور اشتباهی نداده باشد.2581572