ماده ۵۲۸ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)
هرگاه در اثر برخورد دو وسیله نقلیه زمینی، آبی یا هوایی، راننده یا سرنشینان آنها کشته شوند یا آسیب ببینند در صورت انتساب برخورد به هر دو راننده، هر یک مسؤول نصف دیه راننده مقابل و سرنشینان هر دو وسیله نقلیه است و چنانچه سه وسیله نقلیه با هم برخورد کنند هر یک از رانندگان مسؤول یک سوم دیه راننده های مقابل و سرنشینان هر سه وسیله نقلیه می باشد و به همین صورت در وسایل نقلیه بیشتر، محاسبه می شود و هر گاه یکی از طرفین مقصر باشد به گونه ای که برخورد به او مستند شود، فقط او ضامن است.
توضیح واژگان
گروهی معتقدند اگرچه ماده فوق، به واژگانی نظیر وسیله نقلیه، سرنشینان و ... تصریح نموده است، اما نمی توان این ماده را منحصر به این تصادمات رانندگی دانست.352500
نکات توضیحی تفسیری دکترین
در وقوع یک تصادف رانندگی، گاه فقط راننده مقصر است، در چنین حالتی تکلیف روشن است، گاه نیز ممکن است تصادف مستند به تقصیر مجنی علیه باشد، در این حالت نیز به برائت راننده نظر داده اند، اما ماده فوق ناظر به حالتی است که در آن هر دو طرف در وقوع یک جنایت مقصر بوده باشند،352708گروهی این ماده را از مصادیق تقسیم مسئولیت به نحو تساوی دانسته اند،594272 لذا باید بدون توجه به میزان تقصیر، نیمی از دیه هر یک از طرفین را بر عهده طرف مقابل دانست،357480 از سوی دیگر گروهی در خصوص نحوه تفسیر ماده فوق دارای اختلاف نظر بوده و معتقدند حکم ماده فوق، ناظر به حالتی است که میزان تقصیر برخورد کنندگان مساوی باشد، در غیر این صورت باید هر یک را به میزان تقصیر خود مسئول دانست،594312از همین رو به ضرورت توجه به مفهوم تقصیر از سوی مراجع قضایی و تحقیق و نیز ضرورت احراز آن تاکید نموده اند،352512 گروهی دیگر نیز بیان نموده اند به دلیلی نتایج غیر منصفانه پذیرش نظریه تقسیم مسئولیت به تساوی، باید آن را محدود به موارد مصرح در قانون، نظیر تصادم وسایل نقلیه نمود،357484 در هر حال اگر بخواهیم بر طبق قواعد مسئولیت مدنی حکم بدهیم، باید مسئولیت هر یک را به میزان تقصیر آنان در نظر بگیریم،711716 گروهی نیز حالت عادلانه را نه توجه به بزرگی یا کوچکی تقصیر، بلکه توجه به تمام عوامل موثر در ایجاد خسارت دانسته اند.4843028
لازم است یادآوری شود حکم حالاتی که جنایت به صورت غیر عمد باشد نیز موجب پرداخت نیمی از دیه هر یک از طرفین از مال دیگری است.352736
اگر برخورد دو وسیله نقلیه به عمد باشد، مستحق قصاص می باشند.711788
مطالعات فقهی
مستندات فقهی
مستند شرعی این ماده را گروهی روایتی از امام علی (ع) دانسته اند.4869460
سوابق فقهی
در خصوص خسارت ناشی از برخورد دو کشتی، گروهی از فقها بیان نموده اند که هرگاه دو کشتی به موجب تفریط ناخدایان آن تصادم نمایند و این ناخدایان مالک کشتی باشند، هر یک باید نیمی از قیمت کشتی تلف شده را بپردازد. 4828020
گروهی از فقها در خصوص ماده فوق میان حالتی که وسیله نقلیه ملک برخورد کننده باشد و نیز حالتی که وسیله نقلیه ملک او نموده یا غصبی باشد قائل به تمایز شده اند. همچنین عده ای معتقدند اگر راننده وسیله نقلیه یک صغیر یا مجنون باشد، ضامن نیست.4872592