تاثیر قراردادهای تبعی بر انتقال ریسک
تاثیر قراردادهای تبعی بر انتقال ریسک عنوان رساله ای است که توسط saeid sadeqi، با راهنمایی علیرضا باریکلو و با مشاوره علیرضا آذربایجانی در سال ۱۴۰۲ و در مقطع دکتری دانشگاه تهران دفاع گردید.
 | |
| عنوان | تاثیر قراردادهای تبعی بر انتقال ریسک |
|---|---|
| رشته | حقوق خصوصی |
| دانشجو | saeid sadeqi |
| استاد راهنما | علیرضا باریکلو |
| استاد مشاور | علیرضا آذربایجانی |
| مقطع | دکتری |
| سال دفاع | ۱۴۰۲ |
| دانشگاه | دانشگاه تهران |
چکیده
امروزه بسیاری از دعاوی و اختلافات، ناشی از عدم توجه جدی به بحث تخصیص ریسک به هنگام انعقاد قرارداد و در نظر نگرفتن تدابیر مناسب برای مقابله با آن است. از جمله کارکردهای اصلی هر قرارداد، مدیریت و تخصیص ریسک بوده، به طوریکه هر ریسک حادثهای است که از سوی منابع داخلی یا خارجی به وقوع پیوسته و بر اجرای راهبردها و اهداف قرارداد تاثیر میگذارد و میتواند دارای آثار مثبت یا منفی باشد. از این رو، مدیریت ریسک به منظور حذف تهدیدها و تبدیل آن به فرصت، به عنوان یک عامل کنترلی عمل مینماید. نحوه تنظیم قراردادها و شروط تبعی میتواند میزان و نیز زمان انتقال ریسک به هر یک از طرفین را در یک رابطه قراردادی مشخص کند. لذا در کنار قراردادهای تبعی، پیش بینی برخی شروط تبعی نیز در ضمن قرارداد اصلی میتواند تنظیم کننده مدیریت و کنترل ریسکها باشد. تخصیص قراردادی نادرست ریسکها، علت اصلی مشاجرات قراردادی محسوب شده و بسیاری از وکلا و مشاوران حقوقی فاقد مهارت لازم برای تدوین قراردادهایی هستند که زمینه بروز مناقشات را کم کرده و یا در صورت بروز اختلافات بتواند راهکاری مفید ارائه نماید. به عبارت دیگر، مطابق قرارداد، وظایف و ریسکهای موجود و قابل پیش بینی را میان یکدیگر توزیع کنند و یا خود را در مقابل ریسکهای خارجی غیر قابل پیش بینی تحت پوششهای بیمه و شبه بیمهای قرار دهند. در این راستا، شناسایی ریسک و تخصیص آن دو فاکتور قدرتمند در تصمیمات مدیریت قرارداد است که اعمال آن جز از طریق شناخت اقسام ریسکهایی که اثرگذاری آن بسته به موضوع و استمرار قرارداد متفاوت است، میسر نیست. بنابراین، تخصیص ریسک در هر قرارداد، هزینه، زمان، کیفیت، تاخیر و سایر ادعاها را تحت تاثیر قرار میدهد و چنانچه دست کم گرفته شده و به بخشهایی که دانش، منابع و ظرفیت کافی برای مدیریت آن وجود ندارد، تخصیص داده شوند، افزایش هزینهها و تاخیر در اجرای قرارداد را به دنبال خواهند داشت. در چنین مواردی راهکارهای قانونی تخصیص ریسک به جهت حمایت از طرف ضعیف قرارداد و حفظ نظم عمومی اقتصادی، اقدامی کارآمد در راستای افزایش رفاه کلی جامعه محسوب میشود. بدین سان، تخصیص ریسک در قرارداد از موضوعات کلیدی محسوب میشود که در حقوق قراردادها چنانکه شایسته است به این مهم پرداخته نشده، لذا تحقیق حاضر سعی در بررسی تاثیر قراردادهای تبعی بر انتقال ریسک در قراردادها را دارد تا بدین طریق به بالا رفتن دانش تنظیم قراردادها کمک نماید.
ساختار و فهرست رساله
فصل اول: کلیات تحقیق
۱–۱– مقدمه
۱–۲– بیان مسئله
۱–۳– پیشینه تحقیق
۱–۴– ضرورت تحقیق
۱–۵– سوالات تحقیق
۱–۵–۱–سوالات اصلی
۱–۵–۲–سوالات فرعی
۱–۶–فرضیه تحقیق
۱–۷– اهداف تحقیق
۱–۷–۱– اهداف اصلی
۱–۷–۲– اهداف فرعی
۱–۸– روش تحقیق
۱–۹– ساختار تحقیق
فصل دوم: قراردادهای تبعی
۲–۱– مقدمه
۲–۲– مفهوم قراردادهای تبعی
۲–۲–۱–لزوم تمییز عقد تبعی از تعهدات تبعی
۲–۲–۲–تمایز قراردادهای تبعی از قراردادهای فرعی
۲–۳– انواع قراردادهای تبعی موثر بر انتقال ریسک
۲–۳–۱–۱– عقد رهن
۲–۳–۱–۲– عقد ضمان
۲–۳–۲–۳– عقد حواله
۲–۳–۱–۴– عقد کفالت
۲–۳–۲– قراردادهای حمل
۲–۳–۲–۱–قراردادهای حامل
۲–۳–۲–۲– قراردادهای دلالی حمل
۲–۳–۳– قراردادهای بازرسی
۲–۳–۴– قراردادهای تضمین کیفیت
۲–۳–۵– قراردادهای بیمه ۵۰ ۲–۳–۶–قرارداد ارایه سرویس گارانتی
۲–۳–۷– قرارداد لوازم یدکی
۲–۳–۸– قرارداد وارانتی
۲–۳–۹– قراردادهای اختیار فروش
۲–۳–۱۰– قراردادهای مشاوره و مدیریت پیمان
۲–۳–۱۱– قراردادهای تامین مالی
۲–۳–۱۲– قراردادهای مشارکت
۲–۴– شروط موثر بر انتقال ریسک
۲–۴–۱– شرط تحویل یا پرداخت
۲–۴–۲– شرط ارجاع به قرارداد اصلی در قراردادهای پیمانکاری فرعی
۲–۴–۳– شرط باز
۲–۴–۴– شرط وضعیت زمان انعقاد
۲–۴–۵– شرط برداشت محصول در قراردادهای سرمایه گذاری
۲–۴–۶– شرط حفظ و نگهداری مالکیت
فصل سوم: تحلیل انواع ریسکهای قراردادی
۳–۱– مقدمه
۳–۲– مفهوم ریسک
۳–۳– مدیریت حقوقی ریسک
۳–۴– انواع ریسکهای قرارداد تجاری
۳–۴–۱–ریسک عدم ایفا و اجرا
۳–۴–۲– ریسک عدم حسن اجرا
۳–۴–۳– ریسک تاخیر در اجرا
۳–۴–۴– ریسک ضمان معاوضی
۳–۴–۵– ریسک عدم سلامت
۳–۴–۶– ریسک عدم اصالت
۳–۴–۷– ریسک عدم توانایی
۳–۴–۸– ریسک انحلال و بطلان قرارداد
۳–۴–۹– ریسک فورس ماژور یا قوه قهریه
۳–۵– ریسکهای مالی و ریسک انحلال بنگاه اقتصادی
۳–۵–۱– ریسک تجاری
۳–۵–۲– ریسک مالی
۳–۵–۳– ریسک قدرت خرید (ریسک تورم )
۳–۵–۴– ریسک نقدینگی
۳–۵–۵– ریسک بازار
۳–۵–۶– ریسک حوادث
۳–۵–۷– ریسک نرخ بهره
۳–۵–۸– ریسک نرخ ارز
۳–۶– ریسکهای موجود در قراردادهای EPC صنعت نفت و گاز
۳–۶–۱– ریسکهای سیاسی
۳–۶–۲– ریسکهای اقتصادی
۳–۶–۳–ریسکهای قانونی
۳–۶–۴– ریسکهای اجتماعی
۳–۶–۵– ریسکهای طبیعی
۳–۶–۶– ریسکهای سطح پروژه
۳–۶–۷– ریسکهای توسعه قرارداد
۳–۶–۸– ریسکهای طراحی
۳–۶–۹– ریسکهای ساخت
۳–۶–۱۰– ریسکهای بهره برداری
۳–۶–۱۱– ریسکهای مدیریتی
۳–۷– ریسک در قراردادهای بیع متقابل
۳–۸– ریسک های قرارداد ساخت، بهره برداری، واگذاری (BOT)
۳–۹– ریسک در قراردادهای اختیار معامله
۳–۱۰– ریسک در قراردادهای سرمایه گذار
۳–۱۰–۱– قرارداد سهامی
۳–۱۰–۲– قرارداد تسهیلات قابل تبدیل به سهام
۳–۱۰–۳– قرارداد حق اﻻمتیازی
۳–۱۱– چگونگی شناسایی و ارزیابی ریسکهای قراردادی
۳–۱۱–۱– روشها و مدلهای شناسایی ریسک
۳–۱۱–۲– ارزیابی ریسکها و چگونگی اولویت بندی آنها
۳–۱۲– روشهای رایج کنترل ریسکها
۳–۱۲–۱–درج شروط مربوط به قلمرو مسئولیت
۳–۱۲–۲–درج شرط عدم مسئولیت
۳–۱۲–۳– درج شرط مسئولیت محض
۳–۱۲–۴– درج شرط مربوط به پرداخت خسارت
۳–۱۲–۵– درج شرط تضمین پرداخت خسارت
۳–۱۲–۶–درج شرط وجه التزام
۳–۱۲–۷–درج شرط مذاکره مجدد
۳–۱۳– استراتژیهای مدیریت ریسک
۳–۱۳–۱–جلوگیری از ریسک
۳–۱۳–۲– کاهش (تحدید) ریسک
۳–۱۳–۲–۱–گوناگون سازی ریسک
۳–۱۳–۲–۲– پوشش ریسک
۳–۱۳–۳– پذیرش ریسک
۳–۱۳–۴– ریسک تغییر اوضاع و احوال
۳–۱۳–۵– انتقال ریسک
۳–۱۳–۵–۱– انتقال ریسک در کنوانسیون بیع بین المللی کالا (CISG)
۳–۱۳–۵–۲– پیامدهای انتقال ریسک؛ ماده
۱۴۹ ۳–۱۳–۵–۳– انتقال ریسک حمل کالا؛ ماده
۱۴۹ ۳–۱۳–۵–۴– انتقال ضمان کالاهای فروخته شده در حال ترانزیت
۱۵۱ ۳–۱۳–۵–۵–انتقال ضمان در سایر موارد
۱۵۲ ۳–۱۳–۵–۶– انتقال ضمان در مواردی غیر از بروز حادثه
۱۵۴ ۳–۱۴– انواع مدیریت ریسک
۳–۱۴–۱– تسهیم یا تقسیم ریسک
۳–۱۴–۲– رعایت اصل پارتو در عدالت توزیع ریسک
فصل چهارم: بررسی نحوه تاثیر قراردادهای تبعی بر ریسک قرارداد اصلی
۴–۱– بررسی نحوه تاثیر قراردادهای توثیقی بر ریسک قرارداد اصلی
۴–۱–۱–بررسی نحوه تاثیر عقد تبعی رهن بر مدیریت و کنترل ریسک قرارداد اصلی
۴–۱–۲– تاثیر عقد تبعی ضمان بر کنترل ریسک قرارداد پایه
۴–۱–۳–تاثیر عقد تبعی حواله بر کنترل ریسک قرارداد پایه
۴–۱–۴– تاثیر عقد تبعی کفالت بر کنترل و مدیریت ریسک قرارداد اصلی
۴–۲– بررسی نحوه تاثیر قراردادهای حمل بر ریسک قرارداد اصلی
۴–۲–۱– بررسی نحوه تاثیر قراردادهای حامل بر مدیریت و کنترل ریسک قرارداد اصلی
۴–۲–۲– تاثیر قراردادهای تبعی دلالی حمل بر مدیریت ریسک در قرارداد اصلی
۴–۳– مدیریت ریسک بوسیله قراردادهای تبعی بازرسی کالا
۴–۴– مدیریت ریسک بوسیله قراردادهای کنترل کیفیت
۴–۵–چگونگی مدیریت و کنترل ریسک بوسیله قراردادهای تبعی بیمه
۴–۶– مدیریت ریسک با استفاده از قراردادهای گارانتی ارایه خدمات سرویس
۴–۷– نوآوریهای کنوانسیون بیع بین المللی کالا در مدیریت ریسک
۴–۸– نحوه مدیریت ریسک توسط شروط محدود کننده ریسک در قراردادها
۴–۸–۱– شرط تحویل یا پرداخت
۴–۸–۲– شرط ارجاع به قرارداد اصلی در قراردادهای پیمانکاری فرعی
۴–۸–۳– شرط وضعیت زمان انعقاد
۴–۸–۴– شرط برداشت محصول در قراردادهای سرمایه گذاری
۴–۸–۵–شرط حفظ و نگهداری مالکیت
۴–۸–۶– شرط باز
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات
۵–۱– نتیجه گیری
۵–۲–پیشنهادات
فهرست منابع و مآخذ
کلیدواژه ها
- قرارداد تبعی
- مدیریت ریسک