تحلیل فقهی و حقوقی قمار و شرط بندی با توجه به فضای مجازی

عنوان	تحلیل فقهی و حقوقی قمار و شرط بندی با توجه به فضای مجازی
رشته	حقوق جزا و جرم شناسی
دانشجو	سیدسعید دیباجی فروشانی
استاد راهنما	قدرت الله خسروشاهی
استاد مشاور	محمدرضا شادمان فر
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۴۰۲
دانشگاه	جامعه المصطفی العالمیه

تحلیل فقهی و حقوقی قمار و شرط بندی با توجه به فضای مجازی عنوان پایان نامه ای است که توسط سیدسعید دیباجی فروشانی، با راهنمایی قدرت الله خسروشاهی و با مشاوره محمدرضا شادمان فر در سال ۱۴۰۲ و در مقطع کارشناسی ارشد جامعه المصطفی العالمیه دفاع گردید.

چکیده

قماربازی و شرط بندی از جمله افعالی هستند که با وجود سابقه طولانی در تاریخ بشر به سبب زیان های اقتصادی که برای انسان ها دارند از سوی شرع و قانون ممنوعیت دارد .با این حال فضای مجازی موجب شده است تا اشکال نوین قمار و شرط بندی در فضایی گسترده شکل گیرد . تنوع اشکال نوین بیان گر این حقیقت است که شیوه های کسب درآمد نامشروع گسترش یافته است .لذا ضرورت دارد تا با بررسی ماهیت فقهی و حقوقی قمار مجازی، احکام مربوط به آن روشن شود، تا به این وسیله جرم انگاری یا عدم آن نسبت به این پدیده مشخص گردد . به همین جهت بررسی مصادیقی که در بحث قمار و شرط بندی مطرح شده است در فضای مجازی نیز تحلیل می شود تا معلوم شود قمار در فضای حقیقی با قمار در فضای مجازی چقدر تفاوت دارد . در این پژوهش با روش توصیفی–تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای به بررسی ابعاد فقهی و نظریه های جرم شناسی و تدابیر پیشگیرانه این پدیده پرداخته شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که قوانین حقوق ایران مانند مواد (۷۰۵ تا ۷۱۱ کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی ( تعزیرات) مصوب ۱۳۷۵) قابل تعمیم به قمار اینترنتی بوده و به دلیل نقاط افتراقی که بین شرط بندی و قمار وجود دارد مواد مربوط به قمار قابل تعمیم به شرط بندی نبوده لذا ماده ۲ قانون تشدید ارتشاء, اختلاس و کلاهبرداری مصوب ۱۳۶۷ بر آن حاکم است.بر این اساس رساله حاضر برای بررسی این تفاوت ابتدا مفاهبم مربوط به این دو فضا را بررسی نموده و سپس به تحلیل فقهی آن با توجه به فضای مجازی پرداخته است. همچنین بررسی ماهیت حقوقی قمار و شرط بندی اینترنتی در ایران و تحلیل قوانین مربوط به آن توانسته است به جرم انگاری در این زمینه گریزی بزند .

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه

فصل اول: کلیات و مفاهیم تحقیق

۱–۱–کلیات ۳ ۱–۱–۱–بیان مسیله

۱–۱–۲– اهداف تحقیق

۱–۱–۳– سوال ها

۱–۱–۴– فرضیه ها

۱–۱–۵– روش تحقیق

۱–۲– مفاهیم

۱–۲–۱–گفتار اول–قمار

۱–۲–۱–۱–بند اول – مفهوم لغوی

۱–۲–۱–۲–بند دوم:مفهوم قمار در فضای واقعی

۱–۲–۱–۳–بند سوم:مفهوم قمار در فضای مجازی

۱–۲–۲–گفتار دوم: شرط بندی

۱–۲–۲–۱–بند اول:مفهوم لغوی

۱–۲–۲–۲–بند دوم:مفهوم شرط بندی در فضای واقعی

۱–۲–۲–۳– بند سوم:مفهوم شرط بندی در فضای مجازی

۱–۲–۳–گفتار سوم:بخت آزمایی

۱–۲–۳–۱– بند اول : مفهوم لغوی

۱–۲–۳–۲–بند دوم :مفهوم بخت آزمایی در فضای واقعی

۱–۲–۳–۳– بند سوم : مفهوم بخت آزمایی در فضای مجازی

۱–۲–۴–گفتار چهارم : فضای واقعی و مجازی

۱–۲–۴–۱– بند اول: مفهوم لغوی

۱–۲–۴–۲– بند دوم:مفهوم فضای واقعی

۱–۲–۴–۳– بند سوم:مفهوم فضای مجازی

۱–۳– تاریخچه

۱–۳–۱–گفتار اول:تاریخچه قمار و شرطبندی در فضای واقعی

۱–۳–۲–گفتار دوم:تاریخچه قمار و شرط بندی در فضای مجازی

۴–۱–مبحث سوم:مبانی نظری (نظریات)

۱–۴–۱–گفتار اول:نظریه فشار مرتون

۱–۴–۲–گفتار دوم: نظریه فنون خنثی سازی دیوید متزا

۱–۴–۲–۱–فنون خنثی سازی متزا

۱–۴–۳–گفتار سوم: نظریه معاشرت ترجیحی ساترلند

۱–۴–۴– گفتار چهارم: نظریه تقلید گابریل تارد

فصل دوم – تحلیل فقهی قمار و شرط بندی با توجه به فضای مجازی

۲–۱–مبحث اول:مصادیق قمار در فقه

۲–۱–۱–گفتار اول : همراه با آلات مخصوص با برد و باخت

۲–۱–۲–گفتار دوم : همراه با آلات مخصوص بدون برد و باخت

۳–۱–۲–گفتار سوم : همراه با آلات غیر مخصوص با برد و باخت

۲–۱–۴–گفتار چهارم: همراه با آلات غیر مخصوص بدون برد و باخت

۲–۲–مبحث دوم: ادله فقهی ممنوعیت قمار و شرطبندی در فضای مجازی

۲–۲–۱–گفتار اول:آیات قرآن کریم

۲–۲–۲–گفتار دوم: روایات

۲–۲–۳–گفتار سوم:اجماع

۲–۲–۴–گفتار چهارم: حکم عقل

۲–۳مبحث سوم:موارد مشکوک به قمار

۲–۳–۱–گفتار اول:بورس

۲–۳–۱–۱–انواع بورس

۲–۳–۱–۲–شیوه های بورس بازی

۲–۳–۱–۲–۱– حکم فقهی بورس بازی

۲–۳–۲–گفتار دوم:جوایز قرض الحسنه

۲–۳–۳– گفتار سوم: بخت آزمایی یا لاتاری

۲–۳–۴–گفتار چهارم: شطرنج

فصل سوم : تحلیل حقوقی قمار و شرط بندی با توجه به فضای مجازی

۳–۱–بحث اول: ارکان جرم قمار و شرط بندی درفضای مجازی

۳–۱–۱–گفتار اول: رکن قانونی

۳–۱–۱–۱– اصلاحیه ماده ۷۰۵تا۷۱۱قانون مجازات اسلامی – تعزیرات

۳–۱–۲–گفتار دوم: رکن مادی

۳–۱–۳–گفتار سوم: رکن معنوی

۳–۲–مبحث دوم: اشکال نوین قمار و شرط بندی در فضای مجازی

۳–۲–۱–گفتار اول:مسابقات پیامکی

۳–۲–۲–گفتار دوم:پیش بینی مسابقات ورزشی

۳–۲–۳–گفتار سوم: ارتباط قمار و ارز دیجیتال

۱–۳–۲–۳–مزایا و معایب ارز های دیجیتال

۲–۳–۲–۳– حکم فقهی :

۵–۲–۳– پولشویی

۶–۲–۳– فیشینگ

۳–۳–مبحث سوم: تدابیر پیشگیرانه در قبال قمار و شرط بندی در فضای مجازی

۳–۳–۱–گفتار اول: پیشگیری اجتماعی

۳–۳–۱–۱–بند اول : رشد افراد

۳–۳–۱–۲–بند دوم:بهبود شرایط زندگی

۳–۳–۱–۳–بند سوم: سالم سازی محیط اجتماعی و طبیعی

۳–۳–۲–گفتار دوم:پیشگیری وضعی

۳–۳–۲–۱–بند اول: تقویت آماج ها و سبیل های جرم

۳–۳–۲–۲–بند دوم: استفاده از تکنولوژی مراقبتی و کنترلی

۳–۳–۲–۳–بند سوم:فیلترینگ

۳–۳–۳–گفتار سوم:پیشگیری واکنشی (کیفری)

۳–۳–۳–۱–بند اول: حبس

۳–۳–۳–۲–بند دوم : رد مال و جزای نقدی

۳–۳–۳–۳–بند سوم: مجازاتهای تکمیلی و تبعی

نتیجه گیری کلی

پیشنهادها

فهرست منابع

الف : منابع فارسی

ب: منابع عربی

منابع انگلیسی

Abstract

کلیدواژه ها

• قمار
• نامشروع
• شرط بندی
• قمار اینترنتی
• فضای مجازی