ماده ۱۳۱۸ قانون مدنی

ماده ۱۳۱۸ قانون مدنی: اختلاف شهود در خصوصیات امر اگر موجب اختلاف در موضوع شهادت نباشد اشکالی ندارد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

به اخبار اشخاص از آنچه که دیده؛ یا شنیده اند؛ شهادت گویند. و به اخبار ثالث، به سود یکی از طرفین دعوا، و به زیان طرف دیگر، شهادت گویند.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

اختلاف شهود در مفاد گواهی، موجب سقوط شهادت می گردد؛ مگراینکه اختلاف آنان در خصوصیات امر، مؤثر در موضوع شهادت نباشد.

اختلاف جزئی در بیانات شهود، خدشه ای به اعتبار شهادت وارد نمی سازد.

اگر تمایز در مفاد گواهی شهود، ناظر به اطلاق و تقیید باشد؛ شهادت مزبور معتبر است. مانند اینکه یکی از شهود، نسبت به فروش یک دستگاه اتومبیل توسط مدعی، شهادت داده؛ و شاهد دیگر، اظهار نماید که اتومبیل مورد نظر، توسط مدعی، در مشهد به فروش رسیده است.

مفاد شهادت هر دو شاهد، باید با یکدیگر موافق باشد؛ هرچند ممکن است الفاظ مختلفی را، استعمال نمایند.

ممکن است تمایز بین اظهارات شهود، مربوط به برخی اوصاف درونی آنان باشد؛ چراکه ماندگاری جزئیات وقایع، در ذهن همه اشخاص، با کیفیتی یکسان صورت نمی گیرد؛ از طرفی، ممکن است هر دو شاهد، در زمانی واحد، شاهد صحنه حادثه نبوده باشند. لذا قاضی باید اصل موضوع، و مفاد مؤثر شهادت را، مورد توجه قراردهد.

قاضی باید بررسی نماید که آیا اختلاف در خصوصیات امر، در موضوع شهادت نیز مؤثر است یا نه؟ به عنوان نمونه، اگر یکی از شهود، اظهار نماید که تصادف، در ساعت 5 صبح رخ داده؛ و شاهد دیگر، گواهی دهد که ساعت وقوع حادثه، 5:15 صبح همان روز بوده است؛ دراینصورت اختلاف جزئی در زمان تحمل شهادت، خللی به گواهی آنان، وارد نمی سازد؛ اما اگر یکی از شهود، شهادت به تصادف مدعی با خودروی سواری داده؛ و شاهد دیگر، اظهار نماید که مدعی، با کامیون مدعیٌ علیه تصادف نموده است؛ در اینصورت، نمی توان شهادت گواهان را معتبر دانست.

سوابق فقهی

جهت اعتبار شهادت، هر دو شاهد، باید نسبت به یک موضوع، شهادت داده؛ و معنا و مفهوم اظهارات آنها، یکسان باشد؛ هرچند الفاظ مختلفی را به کار برند. و مفاد شهادت هر دو شاهد، باید با یکدیگر موافق باشد؛ هرچند ممکن است الفاظ مختلفی را، استعمال نمایند.

رویه های قضایی

• رای دادگاه درباره اعتراض به تصمیم مراجع انتظامی دانشگاه آزاد اسلامی در دادگاه حقوقی (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۱۶۰۰۶۹۱)

مصادیق و نمونه ها

اگر یکی از شهود، اظهار نماید که زید، باغ متعلق به عمرو را غصب نموده؛ و شاهد دیگر، گواهی دهد که زید، ملک مزبور را، به عدوان تصرف نموده است؛ شهادت هر دوی آنان، صحیح است.