مسیولیت حقوقی مادر در قبال نگهداری از جنین

مسیولیت حقوقی مادر در قبال نگهداری از جنین عنوان رساله ای است که توسط حسین حاجیان منش، با راهنمایی عباس میرشکاری و با مشاوره محمود کاظمی در سال ۱۴۰۰ و در مقطع دکتری دانشگاه تهران دفاع گردید.

عنوان	مسیولیت حقوقی مادر در قبال نگهداری از جنین
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	حسین حاجیان منش
استاد راهنما	عباس میرشکاری
استاد مشاور	محمود کاظمی
مقطع	دکتری
سال دفاع	۱۴۰۰
دانشگاه	دانشگاه تهران

چکیده

تعهد مادر نسبت به مراقبت از جنین، به رغم گستردگی و بداهت آن، امری است که در حقوق کمتر از حیث مبانی، قلمرو و آثار مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است؛ آنچه بیشتر در مقالات شاهد آن هستیم، مسیولیت حقوقی مادر و دیگر افراد نسبت به سقط جنین است و نه مسیولیت ایشان نسبت به دیگر آسیب هایی که بر جنین وارد شده و یک عمر زندگی همراه با سختی جسمی و روانی را برای او به همراه خواهد داشت. با توجه به اهمیت این موضوع و ضروت حمایت حقوقی در جهت کاهش این آسیب ها، در این پروژ ه به این سوال اصلی پرداخته ایم که آیا می توان از حیث حقوقی، مادر را متعهد به مراقبت از جنین دانسته و برای نقض این تعهد، او را مسیول جبران خسارات وارد بر جنین دانست یا خیر؟ در بررسی این سوال، با توجه به استدلالات مطرح شده در دعاوی و دکترین حقوقی، بیان کرده ایم که شخصیت داشتن یا نداشتن جنین، مهم ترین مسیله ای است که بعد فلسفی و مبنایی این تعهد را تشکیل می دهد؛ به طوری که می توانیم مطابق مبانی طرح شده، به جهت شخصیت داشتن جنین در دوره بارداری و یا به تبع شخصیت آینده او پس از تولد، مادر را متعهد به مراقبت از او بدانیم و در صورت نقض این تعهدات، مسیولیت مدنی برای او قایل شده و این حق را برای کودک قایل شویم که با اثبات نقض تعهد، خسارات وارد شده بر خود را از مادر مطالبه نماید. حق کودک برای زندگی سالم، تعهد ضمنی مادر نسبت به مراقبت از جنین و نیز فرزند مشترک والدین بودن جنین، از دیگر مبانی است که ما را در پذیرش این تعهد یاری می رساند. پس از بررسی مبانی، از حیث قلمرو این تعهدات، می بایست مطابق تشخیص عرف عمل کرده و گستره مراقبت از جنین را تا جایی بدانیم که سبب ایجاد حرج و مشقت برای مادر نباشد، در غیر این صورت مسیولیتی متوجه او نخواهد بود. در نهایت نیز پس از اثبات اصل تعهد و نیز قلمرو آن، از حیث آثار، موانعی همچون تعارض این مسیولیت با حریم خصوصی مادر، عدم وجود تعهد نسبت به مراقبت از جنین و نیز دکترین مصونیت قضایی والدین وجود دارد که با بررسی هر یک از این موارد به این نتیجه رسیدیم که اصل مسیولیت مدنی تعارضی با حریم خصوصی مادر ندارد و مصونیت والدین نیز می بایست صرفا در حدود وظایف ایشان و برای حفظ مصلحت فرزندان در داشتن روابط خانوادگی سالم، مورد توجه قرار گیرد و بیش از آن سبب تضییع حقوق ایشان نگردد.

ساختار و فهرست رساله

چکیده

مقدمه

فصل اول: موانع مسیولیت مادر در قبال جنین

مبحث اول: مانع اول – حرمت مادری و دکترین مصونیت قضایی والدین

مبحث دوم: مانع دوم – شخصیت نداشتن جنین

مبحث سوم: مانع سوم – تعارض مسیولیت مدنی مادر با حریم خصوصی او

فصل دوم: مبانی و منابع تعهدات مادر نسبت به مراقبت از جنین

مبحث اول: مبانی تعهدات مادر نسبت به مراقبت از جنین

بند اول: شخصیت داشتن جنین

الف) شخصیت داشتن جنین، مبنای تعهدات مادر نسبت به او

ب) مبانی شخصیت جنین

ج) زیست پذیری، زمان شخصیت یافتن جنین

د) معایب ملاک زیست پذیری و عبور از آن

بند دوم: حق کودک برای زندگی سالم

بند سوم: جنین به مثابه محصول اراده مادر ۵۰ بند چهارم: جنین، به مثابه محصول مشترک زوجین

مبحث دوم: منابع قانونی تعهدات مادر نسبت به جنین

بند اول: قوانین مربوط به کودک آزاری و سهل انگاری نسبت به فرزند

بند دوم: کنوانسیون های حقوق بشری

بند سوم: قوانین سقط جنین

بند چهارم: قوانین مربوط به تمتع جنین از حقوق مالی همچون ارث و وصیت

مبحث سوم: امکان پذیری تعلق مسیولیت مدنی مادر نسبت به جنین

فصل سوم: قلمرو تعهدات مادر نسبت به مراقبت از جنین

مبحث اول: معیار های مراقبت از جنین

گفتار اول: معیار زن باردار معقول

گفتار دوم: معیار سهل انگاری غیر قابل پذیرش

مبحث دوم: مصادیق تعهدات مادر نسبت به مراقبت از جنین

گفتار اول: لزوم توجه به شرایط شخصی مادران

گفتار دوم: افزایش تعهدات مادر، با افزایش سن جنین

گفتار سوم: کنترل فعالیت ها، تغذیه و تشخیص بیماری ها

گفتار چهارم: ضرورت درمان جنین توسط مادر

نتیجه

چکیده انگلیسی

منابع

کلیدواژه ها

• مادر
• جنین
• تعهدات
• حقوق