نظریه احراز حق؛ دریچهای بر توجیهپذیری نظارت قضات بر قوانین عادی
نظریه احراز حق؛ دریچهای بر توجیهپذیری نظارت قضات بر قوانین عادی مقاله ای از امیرحسین علی زاده و قاسم علی زاده که در مهر 1403 و در شماره 59 فصلنامه نشریه علمی پژوهش های حقوقی منتشر شده است.
 | |
| عنوان | نظریه احراز حق؛ دریچهای بر توجیهپذیری نظارت قضات بر قوانین عادی |
|---|---|
| نویسنده | امیرحسین علی زاده قاسم علی زاده |
| محور موضوعی | حقوق عمومی حقوق اساسی |
| سال نشر | ۱۴۰۳ |
| منتشر شده در | نشریه پژوهش های حقوقی |
| دوره | ۲۳ |
| شماره | ۵۹ |
| دانلود مقاله | دانلود از سایت نشریه |
چکیده
نظارت اساسی قضات بر قوانین عادی از مسائل مهم و مورد توجه در دهه اخیر است. مسئله این است که آیا قاضی در مقام رسیدگی به دعوی و استناد به قاعده حقوقی که ممکن است دارای منبع دوگانه در قانون اساسی و عادی باشد، میتواند در مقام نظارت اساسی بر قانون عادی برآمده و آن را کنار نهد؟ دیدگاه نوین بر پایه نظریه احراز حق و حوزه صلاحیت قوه قضائیه است. بر مبنای این دیدگاه الگوهای قواعد اساسی بر پایه کلیت و بنیانهای نظام حقوقی و برآمده از کلیه هنجارهای مؤثر در آن و حفظ حقوق بنیادین اشخاص است و دادرس بهعنوان شخص انتخابگر با توجه به منابع حق، قاعده محقق عدالت را انتخاب و دعوی را فصل مینماید. در این دیدگاه قواعد حقوقی تابع تکلیف اساسی قوه قضائیه قرار میگیرند به نحوی که قاضی در برخورد با قوانینِ مغایرِ هنجارهای مرجع و اساسی از اجرای آن امتناع مینماید. این عدم اجرا دارای ویژگی سلبی است و نمیتوان از آن برای الغای قانون استفاده نمود. در این دیدگاه غلبه وجه حقوقی نظارت بر وجه سیاسی نهتنها با نظریه تفکیک قوا تعارضی ندارد بلکه در راستای اهداف آن و تضمین حکومت قانون است.
کلیدواژه ها
- نظارت اساسی
- حق
- تفکیک قوا
- قوه قضائیه
- دادرس
- قانون عادی
مواد مرتبط
- ماده 3 قانون آیین دادرسی مدنی
- ماده 371 قانون آیین دادرسی مدنی
- ماده 9 قانون مدنی
- ماده 1309 قانون مدنی
- اصل 19 قانون اساسی
- اصل 20 قانون اساسی
- اصل 28 قانون اساسی
- اصل 57 قانون اساسی
- اصل 67 قانون اساسی
- اصل 71 قانون اساسی
- اصل 73 قانون اساسی
- اصل 91 قانون اساسی
- اصل 98 قانون اساسی
- اصل 156 قانون اساسی
- اصل 165 قانون اساسی
- اصل 174 قانون اساسی