هتک شهرت
هتک شهرت را «آسیب رساندن به شهرت دیگری از طریق ایراد اظهارات کذب به شخص ثالث» یا «انتشار مطلبی نادرست در مورد یک شخص که هدف از آن، تحقیر شخصیت وی نزد افراد جامعه، اندیشمندان، یا منزوی کردن یا فاصله گرفتن از وی باشد» بیان کرده‌اند.[۱]
هتک شهرت در قوانین
در قوانین ایران
هتک شهرت در قانون مدنی و قانون مسئولیت مدنی ایران دارای حقیقت قانونی نیست و برای احاطه بر مفهوم هتک شهرت باید به مواضع قانونگذار در حقوق کیفری مراجعه نمود. در این مسیر، نقطه ثقل بحث‌های مربوط به هتک شهرت را باید در عناوین کیفری مانند توهین، افتراء و هتک حیثیت جستجو کرد و تا حد لزوم و تا جایی که با قواعد مسئولیت مدنی در تضاد نباشد، از حقوق کیفری بهره برد. بر این بنیاد، قانونگذار در قانون استفساریه نسبت به کلمات «اهانت»، «توهین» و «هتک حرمت» مندرج در مقررات جزایی مواد ۵۱۳، ۵۱۴، ۶۰۸ و ۶۰۹ کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب ۱۳۷۵ و بندهای ۷ و ۸ ماده ۶ و مواد ۲۶ و ۲۷ قانون مطبوعات، اشعار داشته است[۱]
در قوانین خارجی
نظام‌های حقوقی آمریکا و انگلیس به طور خاص اقدام به قاعده‌گذاری در زمینه نقض حق بر شهرت کرده و یک قالب خاص تحت عنوان هتک شهرت را ایجاد نموده‌اند. ارکان این دعوا عبارت هستند از: اثبات وجود اظهارات ضد شهرت، انتساب این اظهارات به خواهان، انتشار آن و اثبات ورود زیان. مبنای مسئولیت مدنی ناشی از هتک شهرت در حقوق انگلیس، مسئولیت بدون تقصیر است. به عکس، مبنای این نوع از مسئولیت در حقوق آمریکا و ایران مبتنی بر تقصیر می‌باشد.
در حقوق آمریکا، ماده ۵۵۹ قانون مسئولیت مدنی دومین بازتبیین مسئولیت مدنی ۱۹۷۹ مقرر می‌دارد: «یک ارتباط در صورتی ضد شهرت است که به شهرت دیگری لطمه بزند به گونه‌ای که ارزیابی او را در جامعه پایین بیاورد یا اشخاص ثالث را از معاشرت یا معامله با او باز دارد.» مشابه این تعریف در نوشته‌های اندیشمندان انگلیسی نیز آمده است.[۱]
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ایرج بابایی؛ شبیر آزادبخت، (۱۴۰۳)، مطالعه تطبیقی مسئولیت مدنی ناشی از هتک شهرت در حقوق ایران، آمریکا و انگلیس، مجله حقوقی دادگستر، دوره ۸۸، شماره ۱۲۵