قبض سابق: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (added Category:بیع using HotCat) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۵ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
به حالتی که | به حالتی که [[مبیع]]، بنا به دلایل [[قانون|قانونی]] یا غیرقانونی، پیش از وقوع [[بیع]]، در [[ید]] [[مشتری|خریدار]] قرار گرفته باشد؛ '''قبض سابق''' گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دانشنامه حقوق خصوصی (جلد سوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=محراب فکر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=108700|صفحه=|نام۱=مسعود|نام خانوادگی۱=انصاری|نام۲=محمدعلی|نام خانوادگی۲=طاهری|چاپ=2}}</ref> حکم '''قبض سابق''' در [[ماده ۳۷۳ قانون مدنی]] پیش بینی شده است و به موجب آن، اگر مبیع قبلاً در [[تصرف]] مشتری بوده باشد محتاج به [[قبض]] جدید نیست و همچنین است در [[ثمن]].<ref>[[ماده ۳۷۳ قانون مدنی]]</ref> | ||
با توجه به اینکه مقصود از [[تسلیم]]، این است که خریدار بتواند در مبیع تصرف نماید؛ چنانچه پیش از بیع، [[مورد معامله]] تحت عناوینی نظیر [[عاریه]] یا [[ودیعه]]، در ید مشتری بوده باشد؛ نیازی به قبض مجدد نیست،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=کلیات حقوق اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1381|ناشر=رهام|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3570740|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=بروجردی عبده|چاپ=1}}</ref> همچنین در حالتی که خریدار بدون [[اذن]] [[بایع|فروشنده]]، مبیع را قبض نماید؛ مقصود از تسلیم که تصرف خریدار در مبیع است؛ محقق گردیده و در صورت [[تلف]] مبیع، ضمان [[بایع]] منتفی است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=کلیات حقوق اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1381|ناشر=رهام|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3570740|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=بروجردی عبده|چاپ=1}}</ref> در واقع چنانچه پس از وقوع بیع و پیش از تسلیم واقعی، وضعیتی پیش آید که دیگر، التزام فروشنده نسبت به تحویل کالا به خریدار، انجام شده محسوب گردد؛ در این صورت [[تسلیم حکمی]] رخ داده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=التزامات بایع و مشتری قبل و بعد از تسلیم مورد معامله|ترجمه=|جلد=|سال=1376|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1081564|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=کیایی|چاپ=1}}</ref> | |||
== مواد مرتبط == | == مواد مرتبط == | ||
[[ماده ۳۷۳ قانون مدنی]] | |||
* [[ماده ۳۷۳ قانون مدنی]] | |||
==مصادیق== | |||
*اگر ثمن بیع، خانه باغی باشد که از قبل در ید فروشنده بوده؛ نیازی به قبض جدید نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مدنی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=239220|صفحه=|نام۱=سیدعلی|نام خانوادگی۱=حائری شاه باغ|چاپ=3}}</ref> | |||
== مبنا == | |||
به دلیل طریقیت داشتن تصرف در بیع و شرط نبودن قبض جهت [[شرایط صحت معامله|صحت معامله]]، چه قبض مبیع پیش از [[عقد]]، [[قانون|قانونی]] باشد؛ و چه اینکه [[غصب|غاصبانه]] باشد؛ در هر دو صورت نیازی به قبض جدید نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=التزامات بایع و مشتری قبل و بعد از تسلیم مورد معامله|ترجمه=|جلد=|سال=1376|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1081576|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=کیایی|چاپ=1}}</ref> | |||
== در حقوق تطبیقی == | |||
* در [[کنوانسیون بیع بین المللی کالا|کنوانسیون بیع بین‌المللی کالا]]، تسلیم، به دو نوع [[تسلیم فعلی|فعلی]] و حکمی تقسیم گردیده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=تسلیم مبیع و ثمن و آثار آن در کنوانسیون بیع بین‌المللی کالا وین 1980 و مقایسه آن با فقه و حقوق ایران و سوریه|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=دانشگاه امام صادق (ع)|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3507428|صفحه=|نام۱=محسن|نام خانوادگی۱=رسوق|چاپ=1}}</ref> | |||
==در رویه قضایی== | |||
*به موجب [[دادنامه]] شماره ۲۸۸ مورخه ۱۳۷۳/۵/۳۱ شعبه ۱۶ [[دیوان عالی کشور]]، اگر مبیع قبلاً در تصرف مشتری بوده باشد؛ محتاج به قبض جدید نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی در آیینه آرای دیوانعالی کشور (در بیع و احکام راجع به آن) (مواد 338 الی 395)|ترجمه=|جلد=|سال=1379|ناشر=فردوسی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5516868|صفحه=|نام۱=یداله|نام خانوادگی۱=بازگیر|چاپ=1}}</ref> | |||
==مقالات مرتبط== | |||
*[[واکاوی مالیّت منفعت انسان و کیفیّت تسلیم آن در فقه و حقوق ایران|واکاوی مالیت منفعت انسان و کیفیت تسلیم آن در فقه و حقوق ایران]] | |||
== جستارهای وابسته == | |||
* [[بیع]] | |||
* [[تسلیم]] | |||
* [[قبض]] | |||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۹: | خط ۳۲: | ||
[[رده:قبض]] | [[رده:قبض]] | ||
[[رده:بیع]] | [[رده:بیع]] | ||
[[رده:اصطلاحات حقوق خصوصی]] | |||
[[رده:اصطلاحات حقوق مدنی]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۹ مهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۰۰:۲۰
به حالتی که مبیع، بنا به دلایل قانونی یا غیرقانونی، پیش از وقوع بیع، در ید خریدار قرار گرفته باشد؛ قبض سابق گویند.[۱] حکم قبض سابق در ماده ۳۷۳ قانون مدنی پیش بینی شده است و به موجب آن، اگر مبیع قبلاً در تصرف مشتری بوده باشد محتاج به قبض جدید نیست و همچنین است در ثمن.[۲]
با توجه به اینکه مقصود از تسلیم، این است که خریدار بتواند در مبیع تصرف نماید؛ چنانچه پیش از بیع، مورد معامله تحت عناوینی نظیر عاریه یا ودیعه، در ید مشتری بوده باشد؛ نیازی به قبض مجدد نیست،[۳] همچنین در حالتی که خریدار بدون اذن فروشنده، مبیع را قبض نماید؛ مقصود از تسلیم که تصرف خریدار در مبیع است؛ محقق گردیده و در صورت تلف مبیع، ضمان بایع منتفی است.[۴] در واقع چنانچه پس از وقوع بیع و پیش از تسلیم واقعی، وضعیتی پیش آید که دیگر، التزام فروشنده نسبت به تحویل کالا به خریدار، انجام شده محسوب گردد؛ در این صورت تسلیم حکمی رخ داده است.[۵]
مواد مرتبط
مصادیق
- اگر ثمن بیع، خانه باغی باشد که از قبل در ید فروشنده بوده؛ نیازی به قبض جدید نیست.[۶]
مبنا
به دلیل طریقیت داشتن تصرف در بیع و شرط نبودن قبض جهت صحت معامله، چه قبض مبیع پیش از عقد، قانونی باشد؛ و چه اینکه غاصبانه باشد؛ در هر دو صورت نیازی به قبض جدید نیست.[۷]
در حقوق تطبیقی
- در کنوانسیون بیع بین‌المللی کالا، تسلیم، به دو نوع فعلی و حکمی تقسیم گردیده است.[۸]
در رویه قضایی
- به موجب دادنامه شماره ۲۸۸ مورخه ۱۳۷۳/۵/۳۱ شعبه ۱۶ دیوان عالی کشور، اگر مبیع قبلاً در تصرف مشتری بوده باشد؛ محتاج به قبض جدید نیست.[۹]
مقالات مرتبط
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ مسعود انصاری و محمدعلی طاهری. دانشنامه حقوق خصوصی (جلد سوم). چاپ 2. محراب فکر، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 108700
- ↑ ماده ۳۷۳ قانون مدنی
- ↑ محمد بروجردی عبده. کلیات حقوق اسلامی. چاپ 1. رهام، 1381. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3570740
- ↑ محمد بروجردی عبده. کلیات حقوق اسلامی. چاپ 1. رهام، 1381. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3570740
- ↑ عبداله کیایی. التزامات بایع و مشتری قبل و بعد از تسلیم مورد معامله. چاپ 1. ققنوس، 1376. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1081564
- ↑ سیدعلی حائری شاه باغ. شرح قانون مدنی (جلد اول). چاپ 3. گنج دانش، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 239220
- ↑ عبداله کیایی. التزامات بایع و مشتری قبل و بعد از تسلیم مورد معامله. چاپ 1. ققنوس، 1376. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1081576
- ↑ محسن رسوق. تسلیم مبیع و ثمن و آثار آن در کنوانسیون بیع بین‌المللی کالا وین 1980 و مقایسه آن با فقه و حقوق ایران و سوریه. چاپ 1. دانشگاه امام صادق (ع)، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3507428
- ↑ یداله بازگیر. قانون مدنی در آیینه آرای دیوانعالی کشور (در بیع و احکام راجع به آن) (مواد 338 الی 395). چاپ 1. فردوسی، 1379. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5516868