وصیت: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
جز (added Category:وصیت using HotCat) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
به تملیک مال اعم از عین یا منافع یا اعطای حق تصرف آن برای دیگری بعد از دوران حیات، وصیت گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (وصیت)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=294796|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=2}}</ref> | به [[تملیک]] [[مال]] اعم از [[عین معین|عین]] یا [[منفعت|منافع]] یا اعطای [[حق]] [[تصرف]] آن برای دیگری بعد از دوران حیات، '''وصیت''' گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (وصیت)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=294796|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=2}}</ref> وصیت را به معنای وصل و الحاق دانسته‌اند؛ گویا [[موصی]] با وصیت، تصرفات زمان حیات خود در اموالش را، به تصرفات پس از [[وفات]] خویش، وصل می‌کند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=موازین حقوقی امور حسبی در آرای دیوانعالی کشور (جلد دوم) (وصیت، حصر وراثت، ارث)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2643544|صفحه=|نام۱=یداله|نام خانوادگی۱=بازگیر|چاپ=1}}</ref> | ||
== | [[انشاء|انشای]] اراده [[موصی]]، دلالت بر این دارد که وصیت، [[عمل حقوقی|عملی حقوقی]] است،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=تبیان حقوق پژوهش نامه قرآنی حقوق (جلد دوم) (حقوق خصوصی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1498388|صفحه=|نام۱=سیدمرتضی|نام خانوادگی۱=قاسم‌زاده|نام۲=حسن|نام خانوادگی۲=ره پیک|چاپ=1}}</ref> [[قصد انشاء]]، باید به وسیله الفاظی که صراحت در معنای وصیت دارد؛ احراز گردد؛ نظیر ذکر لفظ (موت) در [[وصیت نامه]].<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (اموال و مالکیت، عقود و معامات و الزامات، ضمان قهری، عقود معین، اخذ به شفعه و وصیت)|ترجمه=|جلد=|سال=1380|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=245404|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=بروجردی عبده|چاپ=1}}</ref> | ||
== | وصیت، از مصادیق [[احوال شخصیه]]، به‌شمار می‌آید،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد پنجم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=345460|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref> اعم از [[وصیت غیرتبرعی|غیر تبرعی]] و [[وصیت تبرعی|تبرعی]]،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (وصیت)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=297360|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=2}}</ref> نظیر وصیت به [[امور خیریه]]<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قواعد فقهیه (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=289052|صفحه=|نام۱=آیت اله سیدمحمد|نام خانوادگی۱=موسوی بجنوردی|چاپ=2}}</ref> یا وصیت به [[ابراء]]،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (وصیت)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=294796|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=2}}</ref> و شامل [[وصیت بر محصور]] نیز می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (وصیت)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=296620|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=2}}</ref> | ||
== رویه قضایی == | |||
* [[نظریه شماره 7/1402/84 مورخ 1402/03/21 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره وصیت هایی که مطابق قانون امور حسبی تنظیم نشده است]] | |||
== مواد مرتبط == | |||
* [[ماده ۸۲۵ قانون مدنی|مواد ۸۲۵]] تا [[ماده ۸۶۰ قانون مدنی|۸۶۰ قانون مدنی]] | |||
== ماهیت == | |||
=== عقد یا ایقاع بودن === | |||
همان گونه در امکان [[رجوع از وصیت]]، تردیدهایی وجود دارد؛ در [[عقد]] یا [[ایقاع]] بودن آن نیز، اختلافاتی مطرح است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد پنجم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=345460|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref> | |||
== اقسام == | |||
=== وصیت تملیکی === | |||
مقاله اصلی: "[[وصیت تملیکی]]" | |||
[[وصیت تملیکی]] عبارت است از این که کسی عین یا منفعتی را از مال خود برای زمان بعد از فوتش به دیگری مجاناً تملیک کند.<ref name=":0">[[ماده ۸۲۶ قانون مدنی]]</ref> | |||
=== وصیت عهدی === | |||
مقاله اصلی: "[[وصیت عهدی]]" | |||
[[وصیت عهدی]] عبارت است از این که، شخصی یک یا چند نفر را برای انجام امر یا اموری یا تصرفات دیگری مأمور می‌نماید.<ref name=":0" /> | |||
=== وصیت عام === | |||
مقاله اصلی: "[[وصیت عام]]" | |||
[[وصیت عام]]، عبارت است از وصیتی که برای مصرف محدود و محصور، انشاء نشده باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (وصیت)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=856404|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=2}}</ref> | |||
== مقالات مرتبط == | |||
* [[ارث و وصیت ؛حق یاحکم؟|ارث و وصیت ؛حق یا حکم؟]] | |||
*[[تبیین و تحلیل دلائل عقد یا ایقاع بودن وصیت تملیکی در فقه و حقوق با محوریت نظر استاد جعفری لنگرودی]] | |||
*[[عهدی یا تملیکی بودن اجارة اشخاص]] | |||
*[[بررسی فقهی و حقوقی ارث رد و اجازه در معاملات غیر نافذ]] | |||
== کتب مرتبط == | == کتب مرتبط == | ||
* [[احوال شخصیه اهل سنت (طلاق، وصیت، ارث، حجر) در مذهب شافعی و حنفی]] | |||
* [[بررسی فقهی حقوقی وصیت مواد 860 - 825 قانون مدنی]] | |||
* ''[[تطبیق قوانین خانواده، ارث و وصیت تاجیکستان و ایران]]'' | |||
* [[حقوق مدنی( وصیت)]] | |||
* [[حقوق مدنی (صفایی و شعبانی کندسری)]] | * [[حقوق مدنی (صفایی و شعبانی کندسری)]] | ||
* [[دوره مقدماتی حقوق مدنی (شفعه، وصیت، ارث)]] | |||
* [[شرح حقوق مدنی ایران (وصیت در حقوق ایران و مذاهب اسلامی)]] | |||
* ''[[شفعه، وصیت، ارث]]'' | |||
* [[شرح حقوق مدنی ایران (وصیت در حقوق ایران و مذاهب اسلامی)|''شرح حقوق مدنی ایران'' (وصیت در حقوق ایران و مذاهب اسلامی)]] | |||
== جستارهای وابسته == | |||
* [[ارث]] | |||
* [[تنفیذ وصیت]] | |||
* [[رجوع از وصیت]] | |||
* [[موصی]] | |||
* [[موصی به]] | |||
* [[موصی له]] | |||
* [[وصی]] | |||
* [[وصیت کلی]] | |||
* [[وصیت به کلی در معین]] | |||
* [[وصیت به محرومیت از ارث]] | |||
* [[وصیت تملیکی]] | |||
* [[وصیت عهدی]] | |||
* [[وصیت غیرمشروع]] | |||
* [[وصیت مازاد بر ثلث]] | |||
* [[وصیت به نفع حمل]] | |||
* [[وصیت بر معدوم]] | |||
* [[وصیت نامه]] | |||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۲۰: | خط ۸۳: | ||
[[رده:اموال]] | [[رده:اموال]] | ||
[[رده:وصیت]] | [[رده:وصیت]] | ||
[[رده:اصطلاحات حقوق خصوصی]] | |||
[[رده:اصطلاحات قانون مدنی]] | |||
[[رده:اصطلاحات حقوق مدنی]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۷ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۳۰
به تملیک مال اعم از عین یا منافع یا اعطای حق تصرف آن برای دیگری بعد از دوران حیات، وصیت گویند.[۱] وصیت را به معنای وصل و الحاق دانسته‌اند؛ گویا موصی با وصیت، تصرفات زمان حیات خود در اموالش را، به تصرفات پس از وفات خویش، وصل می‌کند.[۲]
انشای اراده موصی، دلالت بر این دارد که وصیت، عملی حقوقی است،[۳] قصد انشاء، باید به وسیله الفاظی که صراحت در معنای وصیت دارد؛ احراز گردد؛ نظیر ذکر لفظ (موت) در وصیت نامه.[۴]
وصیت، از مصادیق احوال شخصیه، به‌شمار می‌آید،[۵] اعم از غیر تبرعی و تبرعی،[۶] نظیر وصیت به امور خیریه[۷] یا وصیت به ابراء،[۸] و شامل وصیت بر محصور نیز می‌شود.[۹]
رویه قضایی
مواد مرتبط
ماهیت
عقد یا ایقاع بودن
همان گونه در امکان رجوع از وصیت، تردیدهایی وجود دارد؛ در عقد یا ایقاع بودن آن نیز، اختلافاتی مطرح است.[۱۰]
اقسام
وصیت تملیکی
مقاله اصلی: "وصیت تملیکی"
وصیت تملیکی عبارت است از این که کسی عین یا منفعتی را از مال خود برای زمان بعد از فوتش به دیگری مجاناً تملیک کند.[۱۱]
وصیت عهدی
مقاله اصلی: "وصیت عهدی"
وصیت عهدی عبارت است از این که، شخصی یک یا چند نفر را برای انجام امر یا اموری یا تصرفات دیگری مأمور می‌نماید.[۱۱]
وصیت عام
مقاله اصلی: "وصیت عام"
وصیت عام، عبارت است از وصیتی که برای مصرف محدود و محصور، انشاء نشده باشد.[۱۲]
مقالات مرتبط
- تبیین و تحلیل دلائل عقد یا ایقاع بودن وصیت تملیکی در فقه و حقوق با محوریت نظر استاد جعفری لنگرودی
- عهدی یا تملیکی بودن اجارة اشخاص
- بررسی فقهی و حقوقی ارث رد و اجازه در معاملات غیر نافذ
کتب مرتبط
- حقوق مدنی (صفایی و شعبانی کندسری)
- دوره مقدماتی حقوق مدنی (شفعه، وصیت، ارث)
- شرح حقوق مدنی ایران (وصیت در حقوق ایران و مذاهب اسلامی)
- شفعه، وصیت، ارث
- شرح حقوق مدنی ایران (وصیت در حقوق ایران و مذاهب اسلامی)
جستارهای وابسته
- ارث
- تنفیذ وصیت
- رجوع از وصیت
- موصی
- موصی به
- موصی له
- وصی
- وصیت کلی
- وصیت به کلی در معین
- وصیت به محرومیت از ارث
- وصیت تملیکی
- وصیت عهدی
- وصیت غیرمشروع
- وصیت مازاد بر ثلث
- وصیت به نفع حمل
- وصیت بر معدوم
- وصیت نامه
منابع
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. حقوق مدنی (وصیت). چاپ 2. گنج دانش، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 294796
- ↑ یداله بازگیر. موازین حقوقی امور حسبی در آرای دیوانعالی کشور (جلد دوم) (وصیت، حصر وراثت، ارث). چاپ 1. جنگل، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2643544
- ↑ سیدمرتضی قاسم‌زاده و حسن ره پیک. تبیان حقوق پژوهش نامه قرآنی حقوق (جلد دوم) (حقوق خصوصی). چاپ 1. دادگستر، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1498388
- ↑ محمد بروجردی عبده. حقوق مدنی (اموال و مالکیت، عقود و معامات و الزامات، ضمان قهری، عقود معین، اخذ به شفعه و وصیت). چاپ 1. گنج دانش، 1380. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 245404
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد پنجم). چاپ 4. گنج دانش، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 345460
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. حقوق مدنی (وصیت). چاپ 2. گنج دانش، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 297360
- ↑ آیت اله سیدمحمد موسوی بجنوردی. قواعد فقهیه (جلد اول). چاپ 2. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 289052
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. حقوق مدنی (وصیت). چاپ 2. گنج دانش، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 294796
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. حقوق مدنی (وصیت). چاپ 2. گنج دانش، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 296620
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد پنجم). چاپ 4. گنج دانش، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 345460
- ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ ماده ۸۲۶ قانون مدنی
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. حقوق مدنی (وصیت). چاپ 2. گنج دانش، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 856404