تصرف عدوانی

تصرف عدوانی به معنای تسلط یافتن بر مال دیگری بدون مجوز قانونی یا قراردادی می‌باشد. به عبارت دیگر تصرف عدوانی همان غصب می‌باشد.

اثر عدم احراز مالکیت رسمی دردعوی رفع تصرف عدوانی

دعوای رفع تصرف عدوانی یکی از انواع دعاوی تصرف است. اقامه دعوای رفع تصرف عدوانی حقوقی، منوط به سبق تصرف مدعی (داشتن سابقه تصرف قبلی خواهان) و لحوق تصرف خوانده (تصرف بعدی خوانده می باشد) لذا باید توجه داشت این دعوا مبتنی بر اثبات مالکیت نیست به عبارت دیگر برای طرح این نوع دعوی در دادگاه لزوماً نباید سند مالکیت وجود داشته باشد و اثبات مالکیت ضروری نیست.

گستره دعوای تصرف عدوانی

در حقوق ایران امکان طرح دعوی مذکور از طریق دادرسی مدنی تنها در خصوص اموال غیرمنقول و حقوق مربوط به آن (حق ارتفاق یا حق انتفاع) وجود دارد، درحالی‌که در حقوق اروپایی در زمینه حریم خصوصی و حقوق شخصیت، به‌طور کلی دادگاه‌های اروپایی در دعاوی مدنی می‌توانند مستقلاً مبادرت به صدور «دستور توقف نقض حریم خصوصی» و حقوق مربوط به شخصیت کنند.

مواد مرتبط

• ماده 308 قانون مدنی

• ماده 158 قانون آیین دادرسی مدنی

• ماده 161 قانون آیین دادرسی مدنی

• ماده 167 قانون آیین دادرسی مدنی

• ماده 690 قانون مجازات اسلامی

رویه های قضایی

• در دعاوی ثلاث تصرف عدوانی مزاحمت از حق و ممانعت از حق، که با توجه به قانون کاهش مجازات حبس تعزیری دادسرا اقدام به صدور قرار عدم صلاحیت به شایستگی دادگاه کیفری دو کرده است، چنانچه به تشخیص دادگاه، تحقیقات مقدماتی به نحو کامل از سوی دادسرا انجام پذیرفته باشد، صدور حکم بدون تعیین وقت رسیدگی و احضار طرفین مغایر با اصل ترافعی بودن دادرسی و فاقد وجاهت قانونی است.
• نظریه شماره 7/1402/67 مورخ 1402/02/20 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره ارسال پرونده تصرف عدوانی به دادسرا
• نظریه شماره 7/1402/184 مورخ 1402/03/28 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره صدور اجراییه جهت اجرای احکام دعاوی ثلاثه کیفری
• نظریه شماره 7/1401/1110 مورخ 1402/02/17 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره هبه درختان مثمر کشت شده توسط محکوم علیه
• نظریه شماره 7/1401/1195 مورخ 1402/06/03 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره بزه تصرف عدوانی در مال غیرمنقول
• نظریه شماره 7/1401/1297 مورخ 1402/05/08 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره دعوای خلع ید دارنده پروانه بهره برداری معدن علیه غاصب ملک