ماده 10 قانون اجرای احکام مدنی

ماده 10 قانون اجرای احکام مدنی: اگر محکوم‌علیه قبل از ابلاغ اجرائیه محجور يا فوت شود اجرائیه حسب مورد به ولی، قيم، امين، وصي، ورثه يا مدير تركه او ابلاغ‌ مي‌گردد و هرگاه حجر يا فوت محکوم‌علیه بعد از ابلاغ اجرائیه باشد مفاد اجرائیه و عمليات انجام شده به وسيله ابلاغ اخطاريه به آن‌ها اطلاع داده خواهد ‌شد.

توضیح واژگان

محکوم‌علیه: شخصی است حقیقی یا حقوقی که در نتیجۀ حکم دادگاه با تکیه بر قدرت قانون، ملزم به اجرای موضوع حکم خواهد بود.

ابلاغ: ابلاغ در لغت یعنی رسانیدن و ایصال. در اصطلاح حقوقی نیز ابلاغ، رساندن و تبلیغ آراء قضایی مثل اجرائیه، احضاریه، دادنامه، اخطاریه و اوراقی است که متضمن تصمیم دادگاه است. گفتنی است ابلاغ توسط مأمورین ذیصلاحی انجام می‌گردد که مأمور ابلاغ نام دارند.

در تعریفی دیگر چنین بیان شده است که: «ابلاغ یعنی رساندن اجرائیه به دست کسی که باید مفاد آن را به موقع اجرا گذارد.»

اجرائیه: اجرائیۀ دادگاه، ورقه‌ای است که پس از رسیدگی به دعاوی حقوقی مالی و صدور حکم از ناحیۀ دادگاه و قطعیت آن بنا به تقاضای محکوم‌له و توسط دادگاه بدوی صادر می‌شود. ملاک اجرای حکم قطعی دادگاه نیز برگ اجرائیه است. به بیان دیگر، اجرائیه برگ چاپی مخصوصی است که پس از درخواست محکوم‌له به عهدۀ محکوم‌علیه صادر می‌شود.

ولی: ولایت بر دو نوع است: ولایت عام و ولایت خاص. منظور ماده از ولی، ولی خاص است. یعنی کسی که امور مربوط به اشخاص معینی را در حدود قانون انجام می‌دهد. ولی خاص، خود به دو دسته تقسیم می‌شود: الف) ولی قهری، ب) وصی. با توجه به اینکه قانونگذار بعد از قيم و امين، وصی را ذکر نموده است، منظور از ولی در این ماده، ولی قهری می‌باشد که پدر و اجداد پدری هستند.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

اگر حجر یا فوت محکوم‌علیه بعد از ابلاغ اجرائیه باشد، اخطاریه‌ای که برای ذی‌سمتان متوفی یا محجور ارسال می‌شود، اخطاریه استحضاری خواهد بود.

شایان ذکر است که اگر محکوم‌له قبل از درخواست صدور اجرائیه فوت کند، هر یک از ورثه نسبت به سهم‌الارث خود حق درخواست صدور اجرائیه خواهد داشت.

نکته‌ی دیگر آنکه در صورت فوت وکیل، هیچ خللی در روند اجرای حکم ایجاد نخواهد شد. زیرا، مخاطب اجرای حکم حتی در مواردی که موکل از وکیل برخوردار بوده است، شخص موکل خواهد بود.