دیه دندان

مواد ۶۱۶ تا ۶۲۵ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲) در خصوص دیه دندان و فروض مختلف آن می‌باشد.

دیه از بین بردن دندان‌های دائم

در ماده ۶۱۶ قانون مجازات اسلامی، برای از بین بردن دندان‌های دائم بیست و هشت‌گانه، دیه کامل تعیین شده‌است که این دیه بین دندان‌های جلو و عقب توزیع می‌شود و برای هر کدام از دندان‌های جلو، یک بیستم دیه کامل و برای هر یک از دندان‌های عقب نیز یک چهلم دیه کامل، پیش‌بینی شده‌است.

برخی از حقوقدانان بر این باورند که دیه نفس را باید بر دندان‌های بیست و هشتگانه توزیع نمود، اما این توزیع نباید به نحو تساوی صورت گیرد، بلکه دیه دندان‌های جلویی که در مجموع دوازده عدد هستند، پنجاه هزار دینار و دیه هر کدام از دندان‌های عقب نیز بیست و پنج هزار دینار است. از میان بردن تمام دندان‌ها را موجب دیه ای معادل صد شتر دانسته‌اند.

در فقه

مستند فقهی این حکم را روایتی از امام باقر (ع) دانسته‌اند، همچنین در خصوص دیه دندان‌ها، روایتی از امام علی (ع) نیز بیان شده‌است.

دندان‌های انسان از دیدگاه فقها به دو دسته شیری و دائمی تقسیم شده‌اند، تعداد دندان‌های موقتی شیری، بیست عدد و تعداد دندان‌های دائمی، بیست و هشت عدد دانسته شده‌است. برخی از فقها بر این باورند که دندان‌های انسان، سی و دو عدد است، به باور این گروه، دیه هر دندان نیز پنج شتر می‌باشد، همچنین در خصوص کنده شدن همزمان تمام دندان‌ها، عقیده مشهور، پرداخت صد و بیست شتر است، از سوی دیگر اگرچه برخی از روایات، حکم به تساوی دیه دندان‌ها داده‌اند، اما فقها غالباً این روایات را محل توجه قرار نداده‌اند. باور غالب بر این است که از بین بردن دندان‌های بیست و هشتگانه، موجب دیه کامل است، دیه دوازده دندان جلویی، ششصد دینار (هریک پنجاه دینار) و دیه دندان‌های عقبی، چهارصد دینار (هریک بیست و پنج دینار) می‌باشد. برخی از فقها، دیه دندان‌های نیش را با دندان‌های آسیا برابر دانسته‌اند.

گروهی از فقها نیز شرایط چهارگانه ذیل را برای اخذ دیه دندان ضروری دانسته‌اند:

1. دندان باید اصلی باشد.
2. دندان باید کامل باشد.
3. دندان باید ثابت باشد.

۴- دندان باید پابرجا باشد.

لذا به باور این گروه به دندان‌های مصنوعی، لق و ناقص، دیه داده نمی‌شود. گروهی نیز بر این باورند در صورت ایراد جنایت نسبت به دندان‌های شیری، جانی ملزم به پرداخت دیه آن است، منتها در فرض رویش مجدد دندان، مجنی علیه مکلف به استرداد دیه مأخوذه است. همچنین دندان‌هایی را که به صورت طبیعی زرد یا سیاه باشند را مشمول همین حکم دانسته‌اند. در خصوص مواردی که تعداد دندان‌های فرد بیش از بیست و هشت عدد باشد، برخی از فقها بر این باورند که اگر این دندان‌های اضافی، بخشی از دندان‌های طبیعی مجنی علیه باشد، نسبت به دندان‌های بیست و هشتگانه، دیه و نسبت به باقی دندان‌ها باید آرش پرداخته شود.

کمتر بودن دندان‌های اصلی از بیست و هشت عدد

مطابق ماده ۶۱۸ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)، در صورت کمتر بودن دندان‌های اصلی دائمی از بیست و هشت عدد، به همان نسبت از دیه کامل کاهش می‌یابد خواه این دندان‌ها، خلقتاً کمتر باشد یا در اثر عارضه ای کم شده باشد.

حقوقدانان، مقصود این ماده را از کمتر بودن دندان، فقدان کلی دندان دانسته‌اند، لذا وجود دندان به صورت معیوب یا شکسته، از مقررات این ماده خارج است. باید توجه داشت که دندان از دو بخش داخل لثه و بیرون لثه تشکیل شده‌است، برخی از حقوقدانان معتقدند اگر بخش ظاهری یک دندان که خارج از لثه است، از بین رفته باشد و قسمت موجود در لثه همچنان باقی مانده باشد، نباید آن را دندان موجود تلقی کرد، همچنین در فرض از بین رفتن ریشه دندان‌های پیشین به دلیل از بین بردن دندان‌های موجود، باید آرش پرداخت شود.

در فقه

برخی از فقها معتقدند در فرضی که تعداد مجموع دندان‌ها به صورت طبیعی و مادرزادی یا در اثر یک عارضه، از بیست و هشت عدد کمتر باشد، از بین بردن تمام دندان‌های موجود باز هم موجب دیه کامل است، در این خصوص ادعای اجماع نیز وجود دارد. همچنین برخی از فقها بیان داشته‌اند که اگر تعداد دندان‌های کسی از بیست و هشت عدد کمتر باشد، نباید دیه کامل را به تعداد دندان‌ها تقسیم کرد، بلکه باز هم این عدد به بیست و هشت تقسیم می‌شود، در این حالت دیه دندان‌های مجنی علیه به تعداد دندان‌هایی که ندارد، کم می‌شود.

کندن دندان‌های اضافی

در ماده ۶۱۷ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)، برای کندن دندان‌های اضافی، در فرض ایجاد نقص، آرش تعیین شده‌است و در غیر این صورت، آرش نیز ندارد.

برخی از حقوقدانان در خصوص کندن دندان‌های غیر اصلی مجنی علیه که تعداد دندان‌هایش بیش از بیست و هشت عدد است، معتقدند که برای این دندان‌های اضافی نیز باید دیه پرداخت شود، اما برخی دیگر بر این باورند که در فرض باقی ماندن تعدادی از دندان‌های اصلی، برای دیگر دندان‌های غیر اصلی، باید آرش تعیین شده و در این صورت لازم است دیه دندان‌های اصلی که باقی مانده‌اند، کسر گردد. در خصوص نقص حاصل از کندن دندان‌های غیر اصلی، گروهی از حقوقدانان معتقدند لازم است در این خصوص به حاکم رجوع شود، منتها در فرض عدم ایجاد نقص در اثر کندن این دندان‌ها، جریمه یا همان آرش نیز ثابت نخواهد شد، چرا که جریمه را باید در مقابل نقص اخذ نمود.

پیشینه

در گذشته ماده ۴۰۴ قانون مجازات اسلامی (مصوب ۱۳۷۰)، در این خصوص وضع شده بود.

در فقه

برخی از فقها، دیه دندان زائد را یک سوم دیه دندان اصلی می‌دانند، منتها لازم است این دندان به تنهایی و بدون دندانی که بدان متصل است، کنده شده باشد، لذا اگر این دندان منضم به دندان اصلی کنده شود، برای آن دیه ای نیست. گروهی دیگر از فقها در خصوص افرادی که بیش از بیست و هشت دندان دارند، بیان داشته‌اند که در فرض ایراد جنایت بر این دندان‌های اضافی، اگر این دندان‌ها جزء دندان‌های اصلی فرد باشند، نسبت به دندان‌های بیست و هشتگانه باید دیه اخذ شده و در خصوص از بین رفتن باقی دندان‌ها باید مقررات حکومت و آرش را جاری نمود، در این خصوص تفاوتی نمی‌کند که این دندان‌ها در جلوی دندان‌های اصلی روییده باشند یا پشت آن‌ها.

کندن دندان عقل

در خصوص دندان عقل نیز گروهی آن را دندانی زائد می‌دانند که آرش آن معادل دو الی سه درصد دیه کامل می‌باشد، فقهای امامیه در خصوص دندان عقل، قائل به دیه مشخص و معینی نمی‌باشند. آنان در پاره ای از موارد این دندان‌ها را جزء دندان‌های زائد دانسته‌اند که به دلیل محل قرار گیریشان به ندرت مورد جنایت قرار می‌گیرند، در فرض جنایت نیز، آرش آنان معادل دو الی سه درصد دیه کامل است، این دندان‌های عقل در حدود سی سالگی فرد روییده و چهار عدد هستند، منتها چنانچه در نتیجه کندن این دندان‌ها نقصی حاصل شود، گروهی از فقها بر این باورند که باید جریمه آن از سوی حاکم تعیین گردد، در فرض عدم ایجاد نقص نیز جریمه ای اخذ نخواهد شد. در مقابل اما فقهای عامه معتقدند دندان‌های عقل نیز بخشی از دندان‌های اصلی بوده و لذا تعداد دندان‌های دهان را سی و دو عدد می‌دانند، در نتیجه به باور این گروه از فقها، دیه هر دندان معادل پنج شتر خواهد بود.

تأثیر یا عدم تأثیر رنگ دندان بر میزان دیه

مطابق ماده ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)، تفاوتی در میزان دیه دندان‌هایی که رنگ‌های گوناگون دارند، وجود ندارد، اما اگر دندانی در اثر جنایت، سیاه شود و نیفتد، دیه آن، دو سوم دیه همان دندان است و دیه دندانی که قبلاً سیاه شده‌است نیز یک سوم دیه همان دندان است.

این ماده در خصوص دندان‌هایی است که فاقد رنگ طبیعی و سفید هستند، تفاوتی در منشأ و علت تغییر این رنگ وجود ندارد، لذا چنانچه یک دندان به موجب صدمه، بیماری، یا جنایت زرد شود، در هر حال مشمول این ماده است، این در حالی است که بخش دوم این ماده، در خصوص سیاه شدن دندان در اثر جنایت است، گروهی از این بخش، چنین نتیجه گرفته‌اند که سیاه شدن فقط در اثر جنایت رخ می‌دهد. ماده فوق را مبتنی بر نص دانسته‌اند و می‌توان از این ماده چنین نتیجه گرفت که اگر جنایت وارده بر دندان منجر به سیاهی آن شود، دارای دو سوم دیه دندان سالم است، همچنین گروهی چنین استدلال کرده‌اند که سیاه شدن دندان در نتیجه ارتکاب جنایت، به منزله فلج شدن آن است و قاعده، آن است که در این شرایط دو سوم دیه عضو دریافت شود.

در فقه

مستند فقهی این ماده را روایتی از حضرت علی (ع) دانسته‌اند.

در خصوص این ماده، دیدگاه‌های مخالفی نیز میان فقها دیده می‌شود. برخی از فقها بیان نموده‌اند که در دیه از بین بردن دندان‌های سفید یا زرد یا سیاه تفاوتی وجود ندارد. برخی از فقها معتقدند سیاه شدن دندان در اثر جنایت، موجب دیه کامل است، مگر اینکه منافع دندان نظیر جویدن غذا باقی بماند. برخی از فقها نیز بیان داشته‌اند دیه دندانی که به موجب جنایت دچار سیاهی شده ولی نیفتد، معادل یک سوم دیه آن دندان است، دیه دندان سیاهی نیز که به موجب جنایت بیفتد، دو سوم دیه دندان سالم است. اما برخی از قدما معتقدند دیه این دندان، یک چهارم دیه دندان سالم می‌باشد. همچنین برخی از فقها بر این باورند که اگر دندانی بر اثر جنایت لق شود، دو سوم دیه آن دندان اخذ می‌شود، منتها گروهی دیگر در این خصوص قائل به آرش می‌باشند.

در هر صورت گروهی از فقها نیز طبق ماده فوق تصریح کرده‌اند که تفاوتی میان دندان سفید یا زرد یا سیاه در حکم دیه نمی‌باشد، مشروط بر اینکه این رنگ، رنگ اصلی دندان باشد نه رنگی عارضی، اما اگر سیاه شدن دندان ناشی از جنایت باشد، نظر اقوی، دو سوم دیه اصل دندان است.

در رویه قضایی

به موجب نظریه مشورتی ۷/۴۴۸۹–۶۴/۷/۲۳، مقصود از سیاه شدن دندان، فساد آن است و خود سیاه شدن در اینجا موضوعیت ندارد.

ایجاد ترک یا لق کردن دندان

در قانون

ماده ۶۲۰ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)، برای ایجاد ترک یا لق کردن دندان، در صورتی که در حکم از بین بردن دندان باشد، دیه همان دندان و در غیر این صورت، آرش پیش‌بینی کرده‌است.

از اطلاق ماده فوق، گروهی نتیجه گرفته‌اند که این ماده، اعم از آن است که در اثر جنایت، دردی ایجاد شود یا خیر.

نظر مخالف

برخی معتقدند لق شدن دندان، در حکم فلج شدن آن می‌باشد و مانند سایر اعضاء باید موجب دیه فلج شدگی شود، اما در ماده فوق، چنین در نظر گرفته نشده و تابع قواعد اخذ دیه کامل یا آرش است.

پیشینه

سابقاً ماده ۴۰۷ قانون مجازات اسلامی (مصوب ۱۳۷۰)، در این خصوص وضع شده بود، در این ماده، از جریمه مالی صحبت شده بود که مقصود، همان آرش بوده‌است.

در فقه

فقها در خصوص لق شدن دندان، چهار دیدگاه را مطرح کرده‌اند:

۱- لق شدن دندان، موجب دو سوم دیه می‌شود.

۲- لق شدن دندان، موجب پرداخت آرش می‌شود.

۳- لق شدن دندان، موجب پرداخت نصف دیه دندان است.

۴-لق شدن دندان در فرض بهبودی، موجب آرش و در فرض افتادن، موجب دیه است.

برخی از فقها نیز تأکید کرده‌اند که لق شدن دندان، همواره به منزله از کار افتادن دندان نمی‌باشد، چرا که از کار افتادن دندان را باید یک وضعیت ویژه دانست که با لق شدن دندان نیز ملازمه ندارد. در مقابل گروهی دیگر از فقها لق شدن دندان را در حکم فاسد شدن دندان دانسته‌اند که موجب دو سوم دیه آن عضو می‌شود.

در خصوص شکاف دندان، گروهی از فقها آن را در حکم فلج کردن دندان دانسته و موجب دو ثلث دیه دندان سالم می‌دانند. همچنین برخی از فقها بیان داشته‌اند شکاف دندان نیز ولو آنکه بدون کندن باشد، موجب تعیین آرش از سوی حاکم است.

در رویه قضایی

به موجب نظریه مشورتی ۷/۱۱۵۸–۱۳۷۱/۴/۲۳، اگر لق شدن دندان موجب از بین رفتن کارایی آن شود، موجب دیه از بین بردن آن دندان می‌شود، در غیر این صورت آرش ثابت است.

کندن دندان لق یا ترک خورده

مطابق ماده ۶۲۱ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)، برای کندن دندان لق یا ترک خورده که منفعت آن باقی است، دیه همان دندان و در غیر این صورت، آرش تعیین می‌شود.

برخی اطلاق این ماده را در بردارنده حالتی که لق شدن یا ترک خوردن به موجب جنایت سابق بوده و دیه آن جنایت اخذ شده باشد، هم می‌دانند، همچنین گروهی این ماده را شامل حالتی که شخصی دندان مجنی علیه را لق نموده و دیگری آن را بکند، هم می‌دانند.

در فقه

اگر دندانی به موجب حوادثی نظیر بیماری یا شکستگی لق شده اما منافع آن باقی یا فقط برخی از منافع آن از بین برود، گروهی از فقها، قائل به اخذ آرش و گروهی دیگر قائل به مراجعه به حاکم برای تعیین میزان خسارت هستند، برخی از فقها نیز در این خصوص، معتقد به پرداخت دیه کامل دندان هستند، پاره ای دیگر از فقها نیز در این خصوص معتقد به اخذ یک سوم دیه کامل دندان می‌باشند.

دیه شکستن دندان با بقای ریشه

در قانون

در ماده ۶۲۲ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)، برای شکستن مقداری از دندان که نمایان است با بقای ریشه، دیه همان دندان و در صورتی که کسی بعد از شکستن مقدار مزبور، ریشه را بکند، آرش تعیین شده‌است.

به موجب این ماده، برای قسمت بیرونی و ظاهری دندان، ولو با فرض بقای ریشه آن در دندان باید دیه کامل دندان را در نظر گرفت. در خصوص قسمت دوم ماده، گروهی معتقدند بهتر آن بود که در فرض شکستن قسمت ظاهری و داخلی دندان از سوی یک نفر، قائل به پرداخت آرش نشویم و فقط به لزوم پرداخت دیه دندان توسط جانی حکم داده شود، در حالی که طبق این ماده، کندن ریشه دندان از میان رفته، اعم از اینکه توسط فردی باشد که دندان را از بین برده یا دیگری، موجب آرش خواهد بود، لذا شکستن دندان نمایان، موجب دیه کامل دندان است، چرا که لفظ دندان، مختص این قسمت نمایان و ظاهری است و قسمت داخل لثه را دندان نمی‌گویند، بلکه ریشه یا نسخ نام دارد، این دیدگاه مورد پذیرش عرف نیز می‌باشد.

پیشینه

سابقاً ماده ۴۰۸ قانون مجازات اسلامی (مصوب ۱۳۷۰)، در این خصوص وضع شده بود.

در فقه

به موجب نظر مشهور فقها، دیه دندان‌ها شامل کنده شدن آن‌ها از ریشه و نیز شکسته شدن قسمت ظاهری نیز می‌شود، لذا اگر کسی تمام قسمت ظاهری دندان را شکسته باشد، لازم است دیه کامل آن را پرداخت کند. برخی از فقها تصریح نموده‌اند که دیه شکستن و کندن دندان‌ها همان دیه کامل دندان است و میان آن‌ها تفاوتی نمی‌باشد. همچنین گروهی از فقها بیان نموده‌اند که اگر به هر دلیل لثه از روی قسمت تحتانی دندان کنار زده شود و در ادامه، دیگری جنایتی بر دندان وارد کند، ملاک تعیین دیه، میزان قسمت ظاهری دندان قبل از ورود صدمه به لثه می‌باشد، همچنین در فرض حصول اختلاف میان جانی و مجنی علیه در خصوص اندازه قسمت ظاهر و نمایان دندان، گروهی از فقها به استناد اصل برائت، سخن جانی را مقدم دانسته‌اند.

در رویه قضایی

به موجب نظریه مشورتی ۷/۹۰۷۰–۷۷/۱۲/۲۷، دندان عصب کشی شده را نیز باید مانند دندان کامل تلقی کرد.

همچنین به موجب نظر یکی از نشست‌های قضایی، شکستن بخش نمایان دندان با بقای ریشه آن، موجب آرش است.

دیه کندن دندان شیری

در قانون

در ماده ۶۲۳ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)، برای کندن دندان شیری، یک صدم دیه کامل پیش‌بینی شده‌است مگر اینکه کندن آن موجب گردد دندان دائمی نروید که در این صورت باید دیه کامل دندان دائمی پرداخت شود.

همچنین به موجب تبصره این ماده، شکستن، معیوب کردن و شکافتن دندان شیری، موجب ثبوت آرش است.

پیشینه

در گذشته ماده ۴۰۹ قانون مجازات اسلامی (مصوب ۱۳۷۰)، در خصوص کندن دندان شیری کودکان وضع شده بود.

در فقه

مستند شرعی این حکم را پاره ای از روایات از ائمه معصومین (ع) دانسته‌اند.

فقهای عامه بر این باورند که کندن دندان شیری فوراً موجب ثبوت دیه نخواهد شد بلکه لازم است به قدر متعارف صبر شود و دید که آیا دندانی به جای آن می‌روید یا خیر، در حالت اول چیزی بر جانی ثابت نمی‌شود، اما در فرض عدم رویش دندان جدید، باید دیه دندان اصلی را بپردازد. در خصوص شکستن دندان طفل نیز اعتقاد فقهای اسلامی بر آن است که باید منتظر ماند، این انتظار به میزانی است که در آن مدت عادتاً دندان اصلی طفل رشد می‌کند، در فرض عدم رویش مجدد دندان، قصاص مرتکب ثابت است، اما در فرض رویش یا فقدان امید به رویش مجدد دندان، باید مالی به مجنی علیه در راستای جبران دردهای وارده به وی پرداخت شود، همچنین گروهی معتقدند در این حالت باید آرش مدت بی دندانی طفل به او پرداخت شود، برخی نیز بیان داشته‌اند که دیه دندان کودک، خواه دوباره بروید خواه نه، به‌طور مطلق یک شتر است، مستند این سخن را پاره ای از روایات دانسته‌اند. همچنین فقها معتقدند اگر دندان روییده شده بجای دندان شیری معیوب باشد، جانی ملزم به پرداخت آرش است. حال سؤال این است که اگر قبل از روشن شدن تکلیف رشد یا عدم رشد دندان اصلی بجای دندان شیری، طفل فوت کند، چه باید کرد؟ عده ای معتقدند در این حالت چون عدم رویش دندان، نه به دلیل جنایت، بلکه به دلیل مرگ خود طفل بوده‌است، دیه ای به او پرداخت نمی‌شود.

دیه کنده شدن دندان دائمی

در ماده ۶۲۴ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)، برای کنده شدن دندان دائمی، حتی در فرضی که دوباره در آن محل، دندان دیگری بروید و مانند سابق شود، دیه همان دندان تعیین شده‌است، همچنین در صورتی که شخصی دندان روییده شده را دوباره بکند، باید دیه کامل همان دندان را بپردازد.

این ماده در خصوص دیه کنده شدن دندان دائمی وضع شده‌است. برخی از نویسندگان بیان داشته‌اند که در فرض قرار دادن مجدد دندانی که در اثر جنایت کنده شده‌است در محل اولیه و رشد مجدد آن، دیه کامل و در فرض کندن مجدد این دندان توسط جانی، آرش پرداخت می‌شود.

پیشینه

سابقاً ماده ۴۱۰ قانون مجازات اسلامی (مصوب ۱۳۷۰)، در این خصوص وضع شده بود.

در فقه

برخی از فقها معتقدند در فرض کندن دندان مجنی علیه از سوی جانی و رویش مجدد دندان جدید به جای دندان کنده شده، نیازی به بازگرداندن دیه نیست.

در رویه قضایی

به موجب نظریه مشورتی ۷/۱۱۵۸–۱۳۷۱/۴/۲۱، در فرض از بین رفتن کارایی دندان در اثر لق شدن و لزوم درآوردن آن، باید دیه از بین بردن دندان پرداخت شود و در فرض امکان معالجه، آرش پرداخت می‌شود.

کندن دندان کاشته شده

مطابق ماده ۶۲۵ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)، چنانچه به جای دندان کنده شده، دندان دیگری یا همان دندان قرار گیرد و مانند دندان اصلی دارای حس و حیات شود، کندن آن، موجب دیه همان دندان است، اما اگر دارای حس و حیات نباشد، کندن آن موجب ضمان مالی است.

این ماده در خصوص حالتی است که دندان جدید کاشته شده و دندان دیگری بجز دندان اصلی کنده شده باشد. اگرچه در خصوص شرایط تعلق دیه دندان، برخی بر این باورند که لازم است دندان کنده شده، اصلی، دائمی، کامل و ثابت باشد، اما گروهی معتقدند بر اساس ماده فوق، دندان جدید که در لثه کاشته شده و در ارتباط با گوشت است، همانند دندان اصلی بوده و جنایت بر آن موجب دیه کامل (دندان) می‌باشد، چرا که به چنین دندانی نیز «دندان» گفته می‌شود، البته در خصوص حکم این ماده، نظرات مخالفی نیز وجود دارد، گروهی بر این باورند که در فرض وقوع جنایت بر دندان مورد بحث، باید قائل به پرداخت آرش شویم، چرا که از سوی شارع برای آن دیه ای مقدر، تعیین نشده‌است، گروهی نیز عدم پرداخت مطلق چیزی را پذیرفته‌اند، چرا که به باور آنان، این دندان را نباید عضو تلقی کرد.

پیشینه

در گذشته ماده ۴۱۱ قانون مجازات اسلامی (مصوب ۱۳۷۰)، در این خصوص وضع شده بود.

در فقه

برخی از فقها معتقدند در فرض کندن دندان مجنی علیه، چنانچه او این دندان را بلافاصله در جای خود قرار دهد به طوری که نظیر سابق شود، باید قائل به اخذ دیه کامل دندان در فرض ایراد جنایت بر آن بود، به نظر می‌رسد دلیل این دیدگاه، اطلاق ادله باشد، اما گروهی معتقدند از آنجا که این دندان نجس بوده‌است، بر جانی نه آرش ثابت است نه دیه.

در رویه قضایی

بر اساس نظریه مشورتی ۷/۹۰۹۷–۷۷/۱۲/۲۷، تخریب دندان مصنوعی موجب خسارت است نه دیه.