ماده ۶۱۷ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو

ماده ۶۱۷ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): دندان ‌های اضافی به هر نام که باشد و به هر نحو که روییده باشد اگر در کندن آنها نقصی حاصل شود، ارش ثابت می‌ گردد و اگر هیچ گونه نقصی حاصل نشود ارش نیز ندارد.

تبصره 1 ـ هرگاه در کندن دندان زائد نقصی حاصل نشود لکن جراحتی به‌ وجود آید، برای جراحت مزبور، ارش ثابت است.

تبصره 2 ـ هرگاه در مورد اینکه دندان کنده ‌شده اصلی است یا زائد، تردید وجود داشته باشد و با رجوع به کارشناس، زائد یا اصلی ‌بودن آن مشخص نشود، اقل‌ الامرین از دیه دندان اصلی و ارش دندان زائد پرداخت می‌ شود.

پیشینه

در گذشته ماده 404 قانون مجازات اسلامی (مصوب 1370)، در این خصوص وضع شده بود.[۱]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

برخی از حقوقدانان در خصوص کندن دندان های غیر اصلی مجنی علیه که تعداد دندان هایش بیش از بیست و هشت عدد است، معتقدند که برای این دندان های اضافی نیز باید دیه پرداخت شود، اما برخی دیگر بر این باورند که در فرض باقی ماندن تعدادی از دندان های اصلی، برای دیگر دندان های غیر اصلی باید ارش تعیین شده و در این صورت لازم است دیه دندان های اصلی که باقی مانده اند، کسر گردد.[۲] همچنین در خصوص دندان عقل نیز گروهی آن را دندانی زائد می دانند که ارش آن معادل دو الی سه درصد دیه کامل می باشد،[۳] در خصوص نقص حاصل از کندن دندان های غیر اصلی، گروهی از حقوقدانان معتقدند لازم است در این خصوص به حاکم رجوع شود،[۴] منتها در فرض عدم ایجاد نقص در اثر کندن این دندان ها، جریمه یا همان ارش نیز ثابت نخواهد شد، چرا که جریمه را باید در مقابل نقص اخذ نمود.[۵]

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

برخی از فقها، دیه دندان زائد را یک سوم دیه دندان اصلی می دانند، منتها لازم است این دندان به تنهایی و بدون دندانی که بدان متصل است کنده شده باشد،[۶] لذا اگر این دندان منضم به دندان اصلی کنده شود، برای آن دیه ای نیست.[۷] گروهی دیگر از فقها در خصوص افرادی که بیش از بیست و هشت دندان دارند، بیان داشته اند که در فرض ایراد جنایت بر این دندان های اضافی، اگر این دندان ها جزء دندان های اصلی فرد باشند، نسبت به دندان های بیست و هشتگانه باید دیه اخذ شده و در خصوص از بین رفتن باقی دندان ها باید مقررات حکومت و ارش را جاری نمود،[۸] در این خصوص تفاوتی نمی کند که این دندان ها در جلوی دندان های اصلی روییده باشند یا پشت آن ها.[۹] همچنین فقهای امامیه در خصوص دندان عقل، قائل به دیه مشخص و معینی نمی باشند.[۱۰] آنان در پاره ای از موارد این دندان ها را جزء دندان های زائد دانسته اند که به دلیل محل قرارگیریشان به ندرت مورد جنایت قرار می گیرند، در فرض جنایت نیز، ارش آنان معادل دو الی سه درصد دیه کامل است،[۱۱] این دندان های عقل در حدود سی سالگی فرد روییده و چهار عدد هستند، منتها چنانچه در نتیجه کندن این دندان ها نقصی حاصل شود، گروهی از فقها بر این باورند که باید جریمه آن از سوی حاکم تعیین گردد، در فرض عدم ایجاد نقص نیز جریمه ای اخذ نخواهد شد.[۱۲] در مقابل اما فقهای عامه معتقدند دندان های عقل نیز بخشی از دندان های اصلی بوده و لذا تعداد دندان های دهان را سی و دو عدد می دانند، در نتیجه به باور این گروه از فقها، دیه هر دندان معادل پنج شتر خواهد بود.[۱۳]

منابع

  1. سیدمهدی حجتی و مجتبی باری. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. دادستان و میثاق عدالت، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1425960
  2. عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 712944
  3. عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 712956
  4. عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 712968
  5. ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 671288
  6. عباس زراعت و حمید مسجدسرایی. متون فقه (جلد چهارم). چاپ 1. خط سوم، 1381.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2500328
  7. یداله بازگیر. قانون مجازات اسلامی در آیینه آرای دیوانعالی کشور (قسمت سوم) (قصاص عضو و دیه اعضا). چاپ 2. جنگل، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2817228
  8. نشریه دادرسی شماره 13 فروردین و اردیبهشت 1378. سازمان قضایی نیروهای مسلح، 1378.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1394940
  9. محمدحسین کارخیران. کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد سوم) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق. چاپ 1. راه نوین، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4180508
  10. ابوالقاسم گرجی. دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت). چاپ 2. دانشگاه تهران، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 836572
  11. عباس زراعت و حمید مسجدسرایی. متون فقه (جلد چهارم). چاپ 1. خط سوم، 1381.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2500332
  12. ابوالقاسم گرجی. دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت). چاپ 2. دانشگاه تهران، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 836584
  13. ابوالقاسم گرجی. دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت). چاپ 2. دانشگاه تهران، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 836672