ماده ۶۲۲ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو

ماده ۶۲۲ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): شکستن آن مقدار از دندان که نمایان است با بقاء ریشه، دیه همان دندان را دارد و اگر کسی بعد از شکستن مقدار مزبور ریشه را بکند، خواه مرتکب کسی باشد که مقدار نمایان دندان را شکسته است یا دیگری، ارش تعیین می‌ شود.

تبصره 1 ـ شکستن مقداری از قسمت نمایان دندان به همان نسبت دیه دارد.

تبصره 2 ـ هرگاه قسمتی از دندان کنده ‌شده در اثر جنایت یا عارضه‌ ای قبلاً از بین ‌رفته باشد به همان نسبت از دیه دندان کاهش می‌ یابد.

پیشینه

سابقاً ماده 408 قانون مجازات اسلامی (مصوب 1370)، در این خصوص وضع شده بود.[۱]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

به موجب این ماده، برای قسمت بیرونی و ظاهری دندان، ولو با فرض بقای ریشه آن در دندان باید دیه کامل دندان را در نظر گرفت. در خصوص قسمت دوم ماده، گروهی معتقدند بهتر آن بود که در فرض شکستن قسمت ظاهری و داخلی دندان از سوی یک نفر، قائل به پرداخت ارش نشویم و فقط به لزوم پرداخت دیه دندان توسط جانی حکم داده شود، در حالی که طبق این ماده، کندن ریشه دندان از میان رفته اعم از این که توسط فردی باشد که دندان را از بین برده یا دیگری، موجب ارش خواهد بود،[۲] همچنین گفته شده است لفظ دندان، مختص این قسمت نمایان و ظاهری است و قسمت داخل لثه را دندان نمی گویند، بلکه ریشه یا نسخ نام دارد.[۳]

نکات توضیحی

شکستن دندان نمایان، موجب دیه کامل دندان است،[۴] این دیدگاه مورد پذیرش عرف نیز میباشد.[۵]

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

به موجب نظر مشهور فقها، دیه دندان ها شامل کنده شدن آن ها از ریشه و نیز شکسته شدن قسمت ظاهری نیز می شود،[۶] لذا اگر کسی تمام قسمت ظاهری دندان را شکسته باشد، لازم است دیه کامل آن را پرداخت کند.[۷] برخی از فقها تصریح نموده اند که دیه شکستن و کندن دندان ها همان دیه کامل دندان است و میان آن ها تفاوتی نمی باشد.[۸] همچنین گروهی از فقها بیان نموده اند که اگر به هر دلیل لثه از روی قسمت تحتانی دندان کنار زده شود و در ادامه، دیگری جنایتی بر دندان وارد کند، ملاک تعیین دیه، میزان قسمت ظاهری دندان قبل از ورود صدمه به لثه می باشد،[۹] همچنین در فرض حصول اختلاف میان جانی و مجنی علیه در خصوص اندازه قسمت ظاهر و نمایان دندان، گروهی از فقها به استناد اصل برائت، سخن جانی را مقدم دانسته اند.[۱۰]

رویه های قضایی

به موجب نظریه مشورتی 7/9070-77/12/27، دندان عصب کشی شده را نیز باید مانند دندان کامل تلقی کرد.[۱۱]

همچنین به موجب نظر یکی از نشست های قضایی، شکستن بخش نمایان دندان با بقای ریشه آن، موجب ارش است.[۱۲]

منابع

  1. عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی(جلد دوم) (بخش دیات). چاپ 4. ققنوس، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2812132
  2. عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 713900
  3. عبدالقادر عوده و حسن (ترجمه) فرهودی نیا. بررسی تطبیقی حقوق جزای اسلامی و قوانین عرفی (جلد سوم) ( جرایم علیه تمامیت جسمانی اشخاص). چاپ 1. یادآوران، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4991048
  4. نشریه دادرسی  شماره 51 مرداد و شهریور 1384. سازمان قضایی نیروهای مسلح، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1928308
  5. حسن رحیمی. مجله دادگستر ، شماره 13 ، زمستان 1382. کیهان، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2396664
  6. حسن رحیمی. مجله دادگستر ، شماره 13 ، زمستان 1382. کیهان، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2396644
  7. مجموعه نظریات مشورتی فقهی در امور کیفری (جلد هفتم) (دیات). چاپ 2. جنگل، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1301360
  8. آیت اله یوسف صانعی. استفتاآت قضایی (جلد اول) کلیات قضا-جزئیات. چاپ 2. میزان، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2157556
  9. مجموعه نظریات مشورتی فقهی در امور کیفری (جلد هفتم) (دیات). چاپ 2. جنگل، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1301408
  10. مجموعه نظریات مشورتی فقهی در امور کیفری (جلد هفتم) (دیات). چاپ 2. جنگل، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1301424
  11. ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 671296
  12. مجموعه نشست های قضایی (جلد دوم) (حقوق جزای اختصاصی). چاپ 1. فکرسازان، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2323872