ماده ۴۵۶ قانون مدنی

ماده ۴۵۶ قانون مدنی: تمام انواع خیار در جمیع معاملاتِ لازمه، ممکن است موجود باشد مگر خیار مجلس و حیوان و تأخیر ثمن که مخصوص بیع است.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۴۵۵ قانون مدنی
• ماده ۴۵۷ قانون مدنی
• ماده ۴۶۵ قانون مدنی

نکات تفسیری دکترین ماده 456 قانون مدنی

به دلالت این ماده، خیار تفلیس، از جمله خیارات مشترک محسوب گردیده و تنها به بیع اختصاص ندارد.

از عمومی بودن حکم خیار، نمی‌توان نتیجه گرفت که خیارات مشترک، در هر عقدی قابل اعمال هستند، حتی اگر با طبیعت آن قرارداد در تعارض باشند.

مطالعات فقهی

مستندات فقهی

به دلالت آیات، خیار غبن، اختصاص به بیع نداشته؛ و در مورد سایر عقود نیز قابل اعمال است.

سوابق فقهی

خیاراتی که با ادله عامله، نظیر قاعده لاضرر، و عمومات شروط و … اثبات می‌گردند؛ اختصاص به بیع نداشته؛ و در رابطه با اجاره نیز قابل اعمال هستند، حتی اگر ادله خاصی، حاکی از شمول آنها نسبت به بیع باشند.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 456 قانون مدنی

1. خیارات مختلفی در معاملات لازم ممکن است وجود داشته باشند.
2. خیار مجلس، خیار حیوان و خیار تأخیر ثمن تنها در بیع قابل اجرا هستند.
3. خیار مجلس شامل معاملات دیگر غیر از بیع نمی‌شود.
4. خیار حیوان به مواردی که به بیع حیوانات مربوط می‌شود محدود است.
5. خیار تأخیر ثمن نیز تنها به معاملات بیع مرتبط است.

رویه های قضایی

به موجب دادنامه شماره ۷۲۹ مورخه ۱۹/۱۱/۱۳۶۶ شعبه ۲۱ دیوان عالی کشور، ماده ۴۶۵ قانون مدنی، که احکام خاصه بیع را، در معاوضه جاری نمی‌داند؛ ناظر به خیار غبن نبوده؛ و خیار مزبور را، در معاوضه هم می‌توان جاری دانست.

• رای دادگاه درباره اعمال خیار عیب علیرغم اقدام به تعمیر مبیع معیوب (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۴۳۰۰۱۳۱)
• رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره شرایط خیار تأخیر ثمن

انتقادات

حکم قانونگذار در این ماده، توام با تسامح است؛ زیرا اگر بتوان نکاح و وقف را معامله محسوب نمود؛ در این صورت تمام یا دست کم برخی از خیارات مندرج در قانون، راجع به دو عقد مزبور موضوعیت ندارد.

مقالات مرتبط

• حدود تأثیر اصل صحت قراردادها بر تفسیر شرط خیار بدون مدت با تأکید بر رویه قضایی
• بررسی تطبیقی بطلان قرارداد اجاره در باب تلف (اعم از عین و منافع) در حقوق ایران و فرانسه
• استرداد مبیع در اثر افلاس مشتری در پرتو اصول موازنه
• برهم خوردن تعادل اقتصادی قرارداد و پیش‌بینی شرط هاردشیپ در قراردادهای بین‌المللی
• بررسی جریان خیار در ایقاعات
• ایقاع خیاری در فقه امامیه و حقوق موضوعه
• مطالعه تطبیقی رجوع از هبه در حقوق ایران و پیش‌نویس قانون مدنی اتحادیه اروپا (DCFR)
• روش‌های انصراف از قراردادهای الکترونیکی در قانون تجارت الکترونیکی ایران