دیه مو: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (added Category:اصطلاحات قانون مجازات اسلامی using HotCat) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
== کندن یا از بین بردن تمام موی سر یا ریش مرد == | == کندن یا از بین بردن تمام موی سر یا ریش مرد == | ||
در ماده 576 قانون مجازات اسلامی (1392)، برای کندن یا از بین بردن تمام موی سر یا ریش مرد، در صورت عدم رویش مجدد، [[دیه کامل]] و در صورت رویش مجدد، نسبت به مو، [[ارش]] و نسبت به ریش، یک سوم دیه کامل تعیین شده است. | |||
ثلث دیه کامل را برابر با 333/33 دینار دانسته اند،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=671152|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref> در همین راستا گفته اند از میان بردن موهای صورت مرد به نحوی که رویش مجدد امکان داشته باشد، موجب 33 شتر است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نشریه دادرسی شماره 51 مرداد و شهریور 1384|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=سازمان قضایی نیروهای مسلح|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1928172|صفحه=|نام۱=سازمان قضایی نیروهای مسلح|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref> | ثلث دیه کامل را برابر با 333/33 دینار دانسته اند،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=671152|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref> در همین راستا گفته اند از میان بردن موهای صورت مرد به نحوی که رویش مجدد امکان داشته باشد، موجب 33 شتر است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نشریه دادرسی شماره 51 مرداد و شهریور 1384|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=سازمان قضایی نیروهای مسلح|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1928172|صفحه=|نام۱=سازمان قضایی نیروهای مسلح|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref> | ||
این ماده را در مقام تاکید بر این قاعده دانسته اند که از بین بردن عضو واحد و فرد در بدن، موجب دیه کامل است، موی سر را نیز باید به منزله عضوی واحد در نظر گرفت، لذا در فرض از بین رفتن آن به نحوی که امکان رویش مجدد در آن نباشد، موجب دیه کامل خواهد بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=671132|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref>بر اساس این ماده، میان احکام موی صورت و موی سر، شباهت وجود دارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=671136|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref>به نظر می رسد [[جنایت|جنایتی]] که موجب سوزاندن یا کندن موی سر یا صورت مرد شود به نحوی که دیگر رویشی رخ ندهد، موجب دیه کامل است، اعم از اینکه | این ماده را در مقام تاکید بر این قاعده دانسته اند که از بین بردن عضو واحد و فرد در بدن، موجب دیه کامل است، موی سر را نیز باید به منزله عضوی واحد در نظر گرفت، لذا در فرض از بین رفتن آن به نحوی که امکان رویش مجدد در آن نباشد، موجب دیه کامل خواهد بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=671132|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref>بر اساس این ماده، میان احکام موی صورت و موی سر، شباهت وجود دارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=671136|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref>به نظر می رسد [[جنایت|جنایتی]] که موجب سوزاندن یا کندن موی سر یا صورت مرد شود به نحوی که دیگر رویشی رخ ندهد، موجب دیه کامل است، اعم از اینکه مو، کم پشت باشد یا پر پشت، سر بزرگ باشد یا کوچک، گروهی معتقدند در فرض رویش مجدد موی سر باید قائل به ارش بود،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=712804|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> در تعیین میزان این ارش، گروهی به لزوم بررسی موقعیت اجتماعی و تاثیرات منفی تراشیدن موی سر در اعتبار و موقعیت شغلی افراد اشاره کرده اند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دیه و ارش (ماهیت و موجبات دیه، ماهیت و موجبات ارش، آرای وحدت رویه)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=نگاه بینه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2444372|صفحه=|نام۱=مجید|نام خانوادگی۱=جمشیدی|چاپ=1}}</ref>برخی حکم راجع به رویش مجدد موی صورت مرد را در خصوص موی ابرو و مژه او نیز جاری می دانند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دیه و ارش (ماهیت و موجبات دیه، ماهیت و موجبات ارش، آرای وحدت رویه)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=نگاه بینه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2444376|صفحه=|نام۱=مجید|نام خانوادگی۱=جمشیدی|چاپ=1}}</ref> | ||
===در فقه=== | ===در فقه=== | ||
مستند فقهی این ماده را پاره ای روایات شرعی دانسته اند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=712800|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> از جمله مستندات این ماده می توان به روایت مسمع از حضرت علی (ع) اشاره نمود، البته برخی از فقها این روایت را ضعیف دانسته اند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=835864|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|چاپ=2}}</ref> | مستند فقهی این ماده را پاره ای روایات شرعی دانسته اند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=712800|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> از جمله مستندات این ماده می توان به روایت مسمع از حضرت علی (ع) اشاره نمود، البته برخی از فقها این روایت را ضعیف دانسته اند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=835864|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|چاپ=2}}</ref> | ||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
در [[ماده ۵۷۷ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)|ماده 577 قانون مجازات اسلامی (1392)]]، برای کندن یا از بین بردن تمام موی سر زن، در صورت عدم رویش مجدد، دیه کامل زن و در صورت رویش دوباره، [[مهرالمثل]] تعیین شده است. | در [[ماده ۵۷۷ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)|ماده 577 قانون مجازات اسلامی (1392)]]، برای کندن یا از بین بردن تمام موی سر زن، در صورت عدم رویش مجدد، دیه کامل زن و در صورت رویش دوباره، [[مهرالمثل]] تعیین شده است. | ||
بر اساس این ماده، اگر جنایتی موجب از میان رفتن تمام موی سر زن شود، به نحوی که دیگر نروید، باید قائل به پرداخت | بر اساس این ماده، اگر جنایتی موجب از میان رفتن تمام موی سر زن شود، به نحوی که دیگر نروید، باید قائل به پرداخت دیه کامل زن بود، این میزان را معادل پنجاه عدد شتر دانسته اند،1928176 در فرض رویش مجدد نیز باید پرداخت مهرالمثل را پذیرفت، لذا دیه از بین بردن موی سر زن به نحوی که مجددأ بروید را معادل مهرالمثل دانسته اند،1928180اعم از این که سر زن، کوچک باشد یا بزرگ، باید توجه شود که در فرض بیشتر بودن مهرالمثل از میزان دیه کامل زن، فقط دیه کامل را می توان مطالبه نمود.712820 | ||
===در فقه=== | ===در فقه=== | ||
مستند شرعی این ماده را روایتی [[صحیحه]]1213120 از امام صادق (ع) دانسته اند.712824 | مستند شرعی این ماده را روایتی [[صحیحه]]1213120 از امام صادق (ع) دانسته اند.712824 | ||
برخی از فقها معتقدند در فرض از بین رفتن موی سر زن و عدم رویش مجدد، باید نیمی از دیه کامل که معادل دیه یک زن است، به او پرداخته شود و در فرض رویش مجدد نیز باید مهر خود زن یعنی مهرالمثل داده شود،2816788 در واقع گروهی از فقها بیان نموده اند که اگر موی سر زن دوباره بروید دیه او به میزان مهریه زنان همانند وی است که از این مهریه به مهر المثل تعبیر شده است،4096028 هر چند این مهر المثل بیشتر از [[مهرالسنه]] باشد، لذا مقصود از دیه کامل، دیه کامل زن است نه دیه کامل | برخی از فقها معتقدند در فرض از بین رفتن موی سر زن و عدم رویش مجدد، باید نیمی از دیه کامل که معادل دیه یک زن است، به او پرداخته شود و در فرض رویش مجدد نیز باید مهر خود زن یعنی مهرالمثل داده شود،2816788 در واقع گروهی از فقها بیان نموده اند که اگر موی سر زن دوباره بروید دیه او به میزان مهریه زنان همانند وی است که از این مهریه به مهر المثل تعبیر شده است،4096028 هر چند این مهر المثل بیشتر از [[مهرالسنه]] باشد، لذا مقصود از دیه کامل، دیه کامل زن است نه دیه کامل مرد،835908 زیرا با توجه به از بین رفتن زیبایی زن به دلیل جنایت وارد بر موها، باید دیه کامل به او پرداخت شود.835892 احکام فوق اعم از این است که [[مجنی علیه]]، [[صغر|صغیر]] باشد یا [[بلوغ|بالغ]]،4179624 اما برخی از [[فقهای شافعی]] معتقدند از بین بردن موی سر، مصداق [[اتلاف]] زیبایی است نه [[تفویت منفعت]]، حال آن که دیه فقط شامل حالاتی است که صدق تفویت منفعت کند.4988936 | ||
== کندن موی سر | == کندن موی سر یا ریش با رضایت == | ||
مطابق [[ماده ۵۷۹ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)]]، کندن موی سر زن یا مرد یا ریش مرد، در صورتی که با [[رضایت]] شخص یا [[ولی]] او یا به جهت ضرورت های پزشکی لازم باشد، دیه یا ارش ندارد. | مطابق [[ماده ۵۷۹ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)]]، کندن موی سر زن یا مرد یا ریش مرد، در صورتی که با [[رضایت]] شخص یا [[ولی]] او یا به جهت ضرورت های پزشکی لازم باشد، دیه یا ارش ندارد. | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
== از بین رفتن قسمتی از موی سر مرد یا زن یا ریش مرد == | == از بین رفتن قسمتی از موی سر مرد یا زن یا ریش مرد == | ||
مطابق [[ماده ۵۷۸ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)|ماده 578 قانون مجازات اسلامی (1392)]]، برای از بین رفتن قسمتی از موی سر مرد یا زن یا ریش مرد، در صورتی که دیگر نروید، باید به نسبت، دیه پرداخت شود و در فرض رویش دوباره، در موی سر مرد، ارش و در ریش به نسبت از یک سوم دیه کامل و در موی سر زن به همان نسبت از مهرالمثل، باید دیه پرداخت شود. | |||
به نظر می رسد اگر بخشی از موهای سر زن یا مرد712120 که از میان رفته است، مجدداً بروید و بخش دیگر نروید، باید برای قسمتی از این میزان که دیگر رشد نمی کند، دیه تعلق بگیرد، در این حالت، باید میزان موها را بر مساحت کل سر مجنی علیه تقسیم نموده و معادل مساحت موی از میان رفته، قائل به دیه بود،712124 لذا در فرض از میان رفتن بخشی از موهای سر یا صورت بدون امکان رویش مجدد، باید دیه را به نسبت مساحت تمام موها تعیین نمود،835936حکم این ماده را شامل حالتی نیز که بخشی از موی سر کنده شده و از آن مقدار کنده شده دیگر چیزی نمی روید می دانند.712128 | |||
با توجه به اینکه حکم این ماده در بردارنده ی هر دو گروه زنان و مردان است، باید دیه را به نسبت دیه کامل هر کدام از آن ها حساب کرد.671168 | |||
این حکم را نباید به موهای سایر قسمت های بدن نیز تسری داد.1424936 | |||
=== در فقه === | |||
مستند فقهی این ماده را روایاتی از ائمه معصومین (ع) دانسته اند.4707776 | |||
برخی از فقها معتقدند در فرض از میان رفتن بخشی از موی سر به گونه ای که امکان رویش مجدد نباشد، باید به همان نسبت، دیه پرداخت گردد، برای محاسبه این نسبت، باید محل [[صدمه]] دیده را با کل سر مقایسه نمود،4707504 گروهی از فقها نیز معتقدند در فرض از میان رفتن بخشی از موی سر که مجددا امکان رویش داشته باشد، ارش ثابت است.4707612 | |||
=== در رویه قضایی === | |||
به موجب [[نظریه مشورتی|نظریه]] [[اداره حقوقی قوه قضاییه|اداره حقوقی]] به شماره 7/7659_7201/0/29، در فرض از میان رفتن بخشی از موی سر زن یا مرد که دوباره رشد کند، ارش ثابت است، اما اگر امکان رویش مجدد نباشد، باید نسبت به میزان از بین رفته قائل به دیه بود.671172 | |||
== مرجع تشخیص روییدن یا نروییدن مو == | |||
به موجب [[ماده ۵۸۰ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)]]، مرجع تشخیص روییدن و نروییدن مو، [[کارشناس]] مورد وثوق است. | |||
بر اساس این ماده، امکان رویش یا عدم رویش مو را باید کارشناس خبره تشخیص دهد،671140 باید توجه کرد نظر خبره در این ماده نیز در صورتی ملاک عمل است که مطابق با اوضاع و احوال حاکم بر قضیه باشد.2811432 اهمیت این ماده از آن جهت است که اگر مویی که پس از جنایت مجدداً روییده، از بین برود، در فرض انتساب این امر به جانی، وی مکلف به پرداخت دیه است، وگرنه تکلیفی به پرداخت دیه ندارد،712132 گروهی معتقدند در فرض ظهور مجدد موی از بین رفته بر روی سر، این امر دال بر رویش مجدد بوده و نیازی به مراجعه به کارشناس نمی باشد، لذا احتمال دارد مقصود مقنن از عبارت «تشخیص روییدن و نروییدن مو با کارشناس مورد وثوق است.»، لزوم نظر دادن کارشناس در خصوص قابلیت رویش موی از بین رفته و نیز رویش ناقص یا کامل آن است.712136 | |||
در باب چگونگی استرداد مبلغ زائد پرداختی، با توجه به عدم پیش بینی نحوه این استرداد در قانون باید آن را امری مشکل تلقی کرد.2811436 اما می توان به احتمالاتی نظیر [[اصلاح حکم]] از سوی دادگاه صادر کننده رأی، [[نقض رأی]] از سوی مرجع بالاتر، [[اعاده دادرسی]] و ... اشاره نمود.712140 | |||
=== در فقه === | |||
برخی از فقها با استناد به روایات بیان نموده اند که مرجع تشخیص رویش یا عدم رویش مجدد، نظرات [[اهل خبره]] می باشد،835872 بدین شرح که اگرچه در برخی از روایات به لزوم انتظار یک ساله جهت بررسی امکان رویش مجدد مو اشاره شده است، اما برخی این مدت را فاقد موضوعیت دانسته و رجوع به کارشناس را حکم داده اند.835876 گروهی از فقها اشاره نموده اند که اگر کارشناس عدم رویش مو را پیش بینی نمود، باید دیه پرداخت شود، اما چنانچه پس از آن موی مجنی علیه رویید، باید زیاده بر دیه را به وی بازگرداند.4179652 | |||
== دیه ابرو == | |||
به موجب [[ماده ۵۸۱ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)]]، کندن و یا از بین بردن هر‌یک از ابرو ها، یک چهارم دیه کامل دارد و در صورت رویش دوباره، موجب ارش است، اگر مقداری از آن بروید، نسبت به مقداری که روییده، ارش و نسبت به مقداری که نروییده، [[دیه]] با احتساب مقدار مساحت، تعیین می شود. | |||
گروهی معتقدند در فرض ورود [[جراحت]] بر دو ابروی یک مرد و عدم امکان رویش مجدد آن، باید 500 دینار به وی پرداخته شود، البته دیه هر ابرو به تنهایی 250 دینار می باشد، حال برای تعیین مقدار دیه هر میزان ابرو باید به همان نسبت از ابرو محاسبه صورت گیرد، در فرض رویش مجدد ابرو نیز در هر حال، باید قائل به اخذ ارش بود.712148 | |||
=== پیشینه === | |||
سابقاً [[ماده 372 قانون مجازات اسلامی مصوب 1370]]، در این خصوص وضع شده بود.1424944 | |||
=== در فقه === | |||
مستند شرعی این حکم را برخی از روایات شرعی دانسته اند.1373020 | |||
به باور [[فقهای عامه]]، دیه هر ابرو عبارت است از نصف دیه کامل، چرا که ابرو نیز از بخش هایی از بدن است که زوج و جفت می باشد، لذا مجموع ابرو ها دارای دیه کامل می باشد.835964 گروهی در مقابل این دیدگاه آن را مستند به روایتی دانسته اند که صحیح به نظر نمی رسد،835956 اما در هر حال به نظر می رسد که مشهور فقها با دیدگاه نخست موافق بوده و حتی نسبت به آن ادعای [[اجماع]] شده است.1373048 البته در خصوص حکم این ماده، دیدگاه های مختلفی از سوی فقها بیان شده است، برخی معتقدند از میان بردن هر دو ابرو در فرض عدم امکان رویش مجدد آن، موجب دیه کامل و از بین بردن یک ابرو نیز موجب نصف دیه کامل است،4061620 برخی بر این باورند که دیه ابروها بدون در نظر گرفتن امکان یا عدم امکان رویش، پانصد دینار می باشد، لذا دیه یک ابرو معادل دویست و پنجاه دینار است، برخی نیز بر این باورند که در فرض از بین رفتن موهای هر دو ابرو و عدم امکان رویش مجدد آن ها، باید ربع دیه پرداخت گردد، گروهی نیز به لزوم پرداخت پانصد دینار دیه در فرض از بین رفتن موهای هر دو ابرو اشاره کرده اند،712156 برخی از فقها نیز دیه ابرو ها را نصف [[دیه چشم]] دانسته اند،1373056 برخی از فقها بیان کرده اند که از بین رفتن بخشی از ابرو به همان نسبت موجب دیه است،3696020 همچنین برخی دیگر از فقها به لزوم پرداخت ارش در فرض امکان رویش مجدد ابرو ها اشاره نموده اند.4179672 | |||
== زائل کردن باقیمانده موی سر، ریش و ابرو == | |||
به موجب [[ماده ۵۸۲ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)]]، در صورتی که مقداری از موی سر، ریش و ابرو پیش از جنایت از بین رفته باشد، زایل کردن باقیمانده آنها، حکم از بین بردن قسمتی از مو را دارد. | |||
نحوه تعیین نسبت دیه در این ماده مشخص نشده است، برخی بر اساس ظاهر ماده معتقدند که باید مقدار زایل شده را به نسبت دیه کامل محاسبه نمود، گروهی نیز بر این باورند که این نسبت را باید به نسبت میزانی از مو که وجود داشته است، تعیین نمود.3950108 | |||
=== در فقه === | |||
مستند شرعی این حکم را روایتی از حضرت علی (ع) دانسته اند.2357848 | |||
== عدم تداخل دیات در دیه مو == | |||
این حکم در [[ماده ۵۸۳ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)]] آمده است. | |||
این ماده را باید از مصادیق تعدد دیه دانست که به موجب آن در فرض همراه بودن از بین بردن موی سر با از بین بردن عضو، باید دیه یا ارش آن عضو نیز پرداخت شود، در فرض زخمی شدن عضو نیز باید دیه یا ارش مو و نیز دیه یا ارش جراحت اخذ گردد،712168همچنین گروهی بر این باورند که در فرض همراه بودن کندن مو با ایجاد زخم بر سر یا صورت، باید قائل به دو دیه بود.2811540 | |||
=== پیشینه === | |||
سابقه [[ماده 374 قانون مجازات اسلامی مصوب 1370|ماده 374 قانون مجازات اسلامی (1370)]]، در این خصوص وضع شده بود. 1937472 | |||
=== در فقه === | |||
چنانچه موی مقطوع، فاقد [[دیه مقدر]] و مستحق دریافت ارش باشد، برخی از فقها معتقد به تداخل آن با دیه عضو هستند،842892 اما گروهی از فقها معتقد به تداخل دیه مو و محل آن هستند،836172 لذا تعیین دیه محل مو را کافی می دانند.836008 | |||
== دیه مژه == | |||
=== در قانون === | |||
در [[ماده ۵۸۴ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)]]، برای از بین بردن تمام یا قسمتی از مژه یا سایر موهای بدن در صورت بروز عیب و نقص، ارش تعیین شده است، خواه بروید خواه نروید و در صورتی که با از بین بردن عضو یا کندن پوست و مانند آن باشد، تنها دیه یا ارش محل مو پرداخت می شود. | |||
=== تداخل دیات === | |||
برخی از حقوقدانان قائل به وجود دیه برای پلک های چشم شده اند،1928196 برخی برای مژه ها نیز دیه را پذیرفته اند، به باور این گروه، اگر پلک همراه با مژه قطع شود، باید دیه واحدی اخذ گردد، چرا که باید این دو عضو را واحد تلقی نمود، مگر این که ابتدا مژه قطع شده باشد.843004 | |||
==== در فقه ==== | |||
برخی از فقها معتقدند دیه مژه در [[دیه پلک]] تداخل می کند،836172 چرا که مژه از پلک تبعیت می کند.4990344 | |||
=== پیشینه === | |||
[[ماده 82 قانون دیات مصوب 1361|ماده 82 قانون دیات (مصوب 1361)]]، سابقا در این خصوص وضع شده بود.1424908 | |||
=== در فقه === | |||
مستند فقهی این حکم را روایتی از امام علی (ع) دانسته اند.4699284 | |||
در این خصوص، [[مشهور فقها]] قائل به لزوم تعیین ارش هستند،712164 همچنین به نظر می رسد فقها تمایلی به تعیین دیه یا ارش برای موهای زائد بدن نداشته باشند.712812 | |||
== روییدن مجدد موی سر مرد یا زن یا ریش مرد با عیب و نقص == | |||
مطابق [[ماده ۵۸۵ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)]]، در این حالت، ارش ثابت می شود، مقدار ارش در مورد ریش باید بیشتر از یک سوم دیه کامل و در مورد موی سر مرد، بیشتر از ارشی باشد که در صورت رویش بدون عیب تعیین می شود، در مورد موی سر زن نیز علاوه بر ارش یا ثلث دیه یا مَهرالمثل، حسب مورد باید ارش دیگری برای عیب حاصله پرداخت شود. | |||
به نظر می رسد برای اخذ دیه در خصوص حالات مورد بحث در این ماده، باید [[رابطه سببیت|رابطه سببیت عرفی]] میان رفتار جانی و خسارات جسمانی وارده وجود داشته باشد.3950444 بدیهی است تعیین میزان ارش در خصوص حوادث مورد بحث در این ماده را باید به کارشناس واگذار نمود، اما لازم است ارش مویی که معیوب رشد می کند، بیش از ارش مویی که بی عیب می روید، تعیین شود.3950372 | |||
== ملاک صدمه به مو == | |||
به موجب ماده ۵۸۶ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)، ملاک در مسئولیت صدمه وارد کردن به مو، از بین بردن آن است و شیوه از بین بردن مو، تأثیری در حکم ندارد. | |||
این ماده تعیین کننده ملاک در مسئولیت صدمه وارد کردن به مو می باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1400|ناشر=گالوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6276508|صفحه=|نام۱=علیرضا|نام خانوادگی۱=میرکمالی|نام۲=سحر|نام خانوادگی۲=صالح احمدی|چاپ=4}}</ref>عده ای از حقوقدانان حکم این ماده را مرتبط با ملاک پذیرفته شده در خصوص [[مسئولیت مدنی]] می دانند که در آن علم و یا [[جهل]] مرتکب، تاثیری در مسئولیت و میزان آن ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6276504|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref> | |||
===پیشینه=== | |||
سابقاً در این خصوص، حکمی در قانون وجود نداشت.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6276500|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref> | |||
===در فقه=== | |||
برخی از فقها معتقدند دیه موی مرد اعم از صغیر یا کبیر، پر پشت یا کم پشت در فرض وقوع جنایتی که موجب ناتوانی مو در رویش مجدد شود، دیه کامل است، همین حکم در خصوص موی صورت نیز در فرض تراشیدن یا ریشه کن کردن به نحوی که دیگر نروید، جاری است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد سوم) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=راه نوین|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6276496|صفحه=|نام۱=محمدحسین|نام خانوادگی۱=کارخیران|چاپ=1}}</ref> | |||
== منابع == | |||
{{پانویس}} | |||
[[رده:دیات]] | [[رده:دیات]] | ||
[[رده:دیه مقدر اعضا]] | [[رده:دیه مقدر اعضا]] | ||
[[رده:اصطلاحات حقوق جزا]] | [[رده:اصطلاحات حقوق جزا]] | ||
[[رده:اصطلاحات قانون مجازات اسلامی]] | [[رده:اصطلاحات قانون مجازات اسلامی]] | ||
نسخهٔ ۳۰ مهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۱:۴۳
حکم دیه مو در مواد 576 تا 586 قانون مجازات اسلامی (1392) آمده است.
کندن یا از بین بردن تمام موی سر یا ریش مرد
در ماده 576 قانون مجازات اسلامی (1392)، برای کندن یا از بین بردن تمام موی سر یا ریش مرد، در صورت عدم رویش مجدد، دیه کامل و در صورت رویش مجدد، نسبت به مو، ارش و نسبت به ریش، یک سوم دیه کامل تعیین شده است.
ثلث دیه کامل را برابر با 333/33 دینار دانسته اند،[۱] در همین راستا گفته اند از میان بردن موهای صورت مرد به نحوی که رویش مجدد امکان داشته باشد، موجب 33 شتر است.[۲]
این ماده را در مقام تاکید بر این قاعده دانسته اند که از بین بردن عضو واحد و فرد در بدن، موجب دیه کامل است، موی سر را نیز باید به منزله عضوی واحد در نظر گرفت، لذا در فرض از بین رفتن آن به نحوی که امکان رویش مجدد در آن نباشد، موجب دیه کامل خواهد بود.[۳]بر اساس این ماده، میان احکام موی صورت و موی سر، شباهت وجود دارد.[۴]به نظر می رسد جنایتی که موجب سوزاندن یا کندن موی سر یا صورت مرد شود به نحوی که دیگر رویشی رخ ندهد، موجب دیه کامل است، اعم از اینکه مو، کم پشت باشد یا پر پشت، سر بزرگ باشد یا کوچک، گروهی معتقدند در فرض رویش مجدد موی سر باید قائل به ارش بود،[۵] در تعیین میزان این ارش، گروهی به لزوم بررسی موقعیت اجتماعی و تاثیرات منفی تراشیدن موی سر در اعتبار و موقعیت شغلی افراد اشاره کرده اند.[۶]برخی حکم راجع به رویش مجدد موی صورت مرد را در خصوص موی ابرو و مژه او نیز جاری می دانند.[۷]
در فقه
مستند فقهی این ماده را پاره ای روایات شرعی دانسته اند.[۸] از جمله مستندات این ماده می توان به روایت مسمع از حضرت علی (ع) اشاره نمود، البته برخی از فقها این روایت را ضعیف دانسته اند.[۹]
در خصوص مجازات از بین بردن مو میان فقها اختلاف نظر است.[۱۰] برخی از فقها معتقدند دیه موی سر و صورت در فرض از بین رفتن و عدم امکان رویش مجدد، صد دینار است.[۱۱] برخی دیگر از فقها نیز تأکید کرده اند که دیه تمام موی سر، دیه کامل و نیز دیه موی صورت مردان، دیه کامل است، منتها در فرض رویش مجدد مو باید ارش داده شود.[۱۲] در خصوص تراشیدن ریش نیز گروهی معتقدند در فرض رویش دوباره، باید قائل به ارش بود.[۱۳]
در رویه قضایی
به موجب نظر کمیسیون در یکی از نشست های قضایی، باید میان از بین بردن مو و تراشیدن، کوتاه کردن یا قیچی کردن آن قائل به تفکیک شده و مصادیق اخیر را فاقد جنبه کیفری تلقی نمود.[۱۴]
کندن یا از بین بردن موی سر زن
در ماده 577 قانون مجازات اسلامی (1392)، برای کندن یا از بین بردن تمام موی سر زن، در صورت عدم رویش مجدد، دیه کامل زن و در صورت رویش دوباره، مهرالمثل تعیین شده است.
بر اساس این ماده، اگر جنایتی موجب از میان رفتن تمام موی سر زن شود، به نحوی که دیگر نروید، باید قائل به پرداخت دیه کامل زن بود، این میزان را معادل پنجاه عدد شتر دانسته اند،1928176 در فرض رویش مجدد نیز باید پرداخت مهرالمثل را پذیرفت، لذا دیه از بین بردن موی سر زن به نحوی که مجددأ بروید را معادل مهرالمثل دانسته اند،1928180اعم از این که سر زن، کوچک باشد یا بزرگ، باید توجه شود که در فرض بیشتر بودن مهرالمثل از میزان دیه کامل زن، فقط دیه کامل را می توان مطالبه نمود.712820
در فقه
مستند شرعی این ماده را روایتی صحیحه1213120 از امام صادق (ع) دانسته اند.712824
برخی از فقها معتقدند در فرض از بین رفتن موی سر زن و عدم رویش مجدد، باید نیمی از دیه کامل که معادل دیه یک زن است، به او پرداخته شود و در فرض رویش مجدد نیز باید مهر خود زن یعنی مهرالمثل داده شود،2816788 در واقع گروهی از فقها بیان نموده اند که اگر موی سر زن دوباره بروید دیه او به میزان مهریه زنان همانند وی است که از این مهریه به مهر المثل تعبیر شده است،4096028 هر چند این مهر المثل بیشتر از مهرالسنه باشد، لذا مقصود از دیه کامل، دیه کامل زن است نه دیه کامل مرد،835908 زیرا با توجه به از بین رفتن زیبایی زن به دلیل جنایت وارد بر موها، باید دیه کامل به او پرداخت شود.835892 احکام فوق اعم از این است که مجنی علیه، صغیر باشد یا بالغ،4179624 اما برخی از فقهای شافعی معتقدند از بین بردن موی سر، مصداق اتلاف زیبایی است نه تفویت منفعت، حال آن که دیه فقط شامل حالاتی است که صدق تفویت منفعت کند.4988936
کندن موی سر یا ریش با رضایت
مطابق ماده ۵۷۹ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)، کندن موی سر زن یا مرد یا ریش مرد، در صورتی که با رضایت شخص یا ولی او یا به جهت ضرورت های پزشکی لازم باشد، دیه یا ارش ندارد.
گروهی بر مبنای اطلاق موجود در این ماده، کندن را اعم از عمدی و غیر عمدی دانسته اند، البته به نظر می رسد ظاهر این ماده، کندن عمدی را شامل می شود.3925064
از بین رفتن قسمتی از موی سر مرد یا زن یا ریش مرد
مطابق ماده 578 قانون مجازات اسلامی (1392)، برای از بین رفتن قسمتی از موی سر مرد یا زن یا ریش مرد، در صورتی که دیگر نروید، باید به نسبت، دیه پرداخت شود و در فرض رویش دوباره، در موی سر مرد، ارش و در ریش به نسبت از یک سوم دیه کامل و در موی سر زن به همان نسبت از مهرالمثل، باید دیه پرداخت شود.
به نظر می رسد اگر بخشی از موهای سر زن یا مرد712120 که از میان رفته است، مجدداً بروید و بخش دیگر نروید، باید برای قسمتی از این میزان که دیگر رشد نمی کند، دیه تعلق بگیرد، در این حالت، باید میزان موها را بر مساحت کل سر مجنی علیه تقسیم نموده و معادل مساحت موی از میان رفته، قائل به دیه بود،712124 لذا در فرض از میان رفتن بخشی از موهای سر یا صورت بدون امکان رویش مجدد، باید دیه را به نسبت مساحت تمام موها تعیین نمود،835936حکم این ماده را شامل حالتی نیز که بخشی از موی سر کنده شده و از آن مقدار کنده شده دیگر چیزی نمی روید می دانند.712128
با توجه به اینکه حکم این ماده در بردارنده ی هر دو گروه زنان و مردان است، باید دیه را به نسبت دیه کامل هر کدام از آن ها حساب کرد.671168
این حکم را نباید به موهای سایر قسمت های بدن نیز تسری داد.1424936
در فقه
مستند فقهی این ماده را روایاتی از ائمه معصومین (ع) دانسته اند.4707776
برخی از فقها معتقدند در فرض از میان رفتن بخشی از موی سر به گونه ای که امکان رویش مجدد نباشد، باید به همان نسبت، دیه پرداخت گردد، برای محاسبه این نسبت، باید محل صدمه دیده را با کل سر مقایسه نمود،4707504 گروهی از فقها نیز معتقدند در فرض از میان رفتن بخشی از موی سر که مجددا امکان رویش داشته باشد، ارش ثابت است.4707612
در رویه قضایی
به موجب نظریه اداره حقوقی به شماره 7/7659_7201/0/29، در فرض از میان رفتن بخشی از موی سر زن یا مرد که دوباره رشد کند، ارش ثابت است، اما اگر امکان رویش مجدد نباشد، باید نسبت به میزان از بین رفته قائل به دیه بود.671172
مرجع تشخیص روییدن یا نروییدن مو
به موجب ماده ۵۸۰ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)، مرجع تشخیص روییدن و نروییدن مو، کارشناس مورد وثوق است.
بر اساس این ماده، امکان رویش یا عدم رویش مو را باید کارشناس خبره تشخیص دهد،671140 باید توجه کرد نظر خبره در این ماده نیز در صورتی ملاک عمل است که مطابق با اوضاع و احوال حاکم بر قضیه باشد.2811432 اهمیت این ماده از آن جهت است که اگر مویی که پس از جنایت مجدداً روییده، از بین برود، در فرض انتساب این امر به جانی، وی مکلف به پرداخت دیه است، وگرنه تکلیفی به پرداخت دیه ندارد،712132 گروهی معتقدند در فرض ظهور مجدد موی از بین رفته بر روی سر، این امر دال بر رویش مجدد بوده و نیازی به مراجعه به کارشناس نمی باشد، لذا احتمال دارد مقصود مقنن از عبارت «تشخیص روییدن و نروییدن مو با کارشناس مورد وثوق است.»، لزوم نظر دادن کارشناس در خصوص قابلیت رویش موی از بین رفته و نیز رویش ناقص یا کامل آن است.712136
در باب چگونگی استرداد مبلغ زائد پرداختی، با توجه به عدم پیش بینی نحوه این استرداد در قانون باید آن را امری مشکل تلقی کرد.2811436 اما می توان به احتمالاتی نظیر اصلاح حکم از سوی دادگاه صادر کننده رأی، نقض رأی از سوی مرجع بالاتر، اعاده دادرسی و ... اشاره نمود.712140
در فقه
برخی از فقها با استناد به روایات بیان نموده اند که مرجع تشخیص رویش یا عدم رویش مجدد، نظرات اهل خبره می باشد،835872 بدین شرح که اگرچه در برخی از روایات به لزوم انتظار یک ساله جهت بررسی امکان رویش مجدد مو اشاره شده است، اما برخی این مدت را فاقد موضوعیت دانسته و رجوع به کارشناس را حکم داده اند.835876 گروهی از فقها اشاره نموده اند که اگر کارشناس عدم رویش مو را پیش بینی نمود، باید دیه پرداخت شود، اما چنانچه پس از آن موی مجنی علیه رویید، باید زیاده بر دیه را به وی بازگرداند.4179652
دیه ابرو
به موجب ماده ۵۸۱ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)، کندن و یا از بین بردن هر‌یک از ابرو ها، یک چهارم دیه کامل دارد و در صورت رویش دوباره، موجب ارش است، اگر مقداری از آن بروید، نسبت به مقداری که روییده، ارش و نسبت به مقداری که نروییده، دیه با احتساب مقدار مساحت، تعیین می شود.
گروهی معتقدند در فرض ورود جراحت بر دو ابروی یک مرد و عدم امکان رویش مجدد آن، باید 500 دینار به وی پرداخته شود، البته دیه هر ابرو به تنهایی 250 دینار می باشد، حال برای تعیین مقدار دیه هر میزان ابرو باید به همان نسبت از ابرو محاسبه صورت گیرد، در فرض رویش مجدد ابرو نیز در هر حال، باید قائل به اخذ ارش بود.712148
پیشینه
سابقاً ماده 372 قانون مجازات اسلامی مصوب 1370، در این خصوص وضع شده بود.1424944
در فقه
مستند شرعی این حکم را برخی از روایات شرعی دانسته اند.1373020
به باور فقهای عامه، دیه هر ابرو عبارت است از نصف دیه کامل، چرا که ابرو نیز از بخش هایی از بدن است که زوج و جفت می باشد، لذا مجموع ابرو ها دارای دیه کامل می باشد.835964 گروهی در مقابل این دیدگاه آن را مستند به روایتی دانسته اند که صحیح به نظر نمی رسد،835956 اما در هر حال به نظر می رسد که مشهور فقها با دیدگاه نخست موافق بوده و حتی نسبت به آن ادعای اجماع شده است.1373048 البته در خصوص حکم این ماده، دیدگاه های مختلفی از سوی فقها بیان شده است، برخی معتقدند از میان بردن هر دو ابرو در فرض عدم امکان رویش مجدد آن، موجب دیه کامل و از بین بردن یک ابرو نیز موجب نصف دیه کامل است،4061620 برخی بر این باورند که دیه ابروها بدون در نظر گرفتن امکان یا عدم امکان رویش، پانصد دینار می باشد، لذا دیه یک ابرو معادل دویست و پنجاه دینار است، برخی نیز بر این باورند که در فرض از بین رفتن موهای هر دو ابرو و عدم امکان رویش مجدد آن ها، باید ربع دیه پرداخت گردد، گروهی نیز به لزوم پرداخت پانصد دینار دیه در فرض از بین رفتن موهای هر دو ابرو اشاره کرده اند،712156 برخی از فقها نیز دیه ابرو ها را نصف دیه چشم دانسته اند،1373056 برخی از فقها بیان کرده اند که از بین رفتن بخشی از ابرو به همان نسبت موجب دیه است،3696020 همچنین برخی دیگر از فقها به لزوم پرداخت ارش در فرض امکان رویش مجدد ابرو ها اشاره نموده اند.4179672
زائل کردن باقیمانده موی سر، ریش و ابرو
به موجب ماده ۵۸۲ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)، در صورتی که مقداری از موی سر، ریش و ابرو پیش از جنایت از بین رفته باشد، زایل کردن باقیمانده آنها، حکم از بین بردن قسمتی از مو را دارد.
نحوه تعیین نسبت دیه در این ماده مشخص نشده است، برخی بر اساس ظاهر ماده معتقدند که باید مقدار زایل شده را به نسبت دیه کامل محاسبه نمود، گروهی نیز بر این باورند که این نسبت را باید به نسبت میزانی از مو که وجود داشته است، تعیین نمود.3950108
در فقه
مستند شرعی این حکم را روایتی از حضرت علی (ع) دانسته اند.2357848
عدم تداخل دیات در دیه مو
این حکم در ماده ۵۸۳ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲) آمده است.
این ماده را باید از مصادیق تعدد دیه دانست که به موجب آن در فرض همراه بودن از بین بردن موی سر با از بین بردن عضو، باید دیه یا ارش آن عضو نیز پرداخت شود، در فرض زخمی شدن عضو نیز باید دیه یا ارش مو و نیز دیه یا ارش جراحت اخذ گردد،712168همچنین گروهی بر این باورند که در فرض همراه بودن کندن مو با ایجاد زخم بر سر یا صورت، باید قائل به دو دیه بود.2811540
پیشینه
سابقه ماده 374 قانون مجازات اسلامی (1370)، در این خصوص وضع شده بود. 1937472
در فقه
چنانچه موی مقطوع، فاقد دیه مقدر و مستحق دریافت ارش باشد، برخی از فقها معتقد به تداخل آن با دیه عضو هستند،842892 اما گروهی از فقها معتقد به تداخل دیه مو و محل آن هستند،836172 لذا تعیین دیه محل مو را کافی می دانند.836008
دیه مژه
در قانون
در ماده ۵۸۴ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)، برای از بین بردن تمام یا قسمتی از مژه یا سایر موهای بدن در صورت بروز عیب و نقص، ارش تعیین شده است، خواه بروید خواه نروید و در صورتی که با از بین بردن عضو یا کندن پوست و مانند آن باشد، تنها دیه یا ارش محل مو پرداخت می شود.
تداخل دیات
برخی از حقوقدانان قائل به وجود دیه برای پلک های چشم شده اند،1928196 برخی برای مژه ها نیز دیه را پذیرفته اند، به باور این گروه، اگر پلک همراه با مژه قطع شود، باید دیه واحدی اخذ گردد، چرا که باید این دو عضو را واحد تلقی نمود، مگر این که ابتدا مژه قطع شده باشد.843004
در فقه
برخی از فقها معتقدند دیه مژه در دیه پلک تداخل می کند،836172 چرا که مژه از پلک تبعیت می کند.4990344
پیشینه
ماده 82 قانون دیات (مصوب 1361)، سابقا در این خصوص وضع شده بود.1424908
در فقه
مستند فقهی این حکم را روایتی از امام علی (ع) دانسته اند.4699284
در این خصوص، مشهور فقها قائل به لزوم تعیین ارش هستند،712164 همچنین به نظر می رسد فقها تمایلی به تعیین دیه یا ارش برای موهای زائد بدن نداشته باشند.712812
روییدن مجدد موی سر مرد یا زن یا ریش مرد با عیب و نقص
مطابق ماده ۵۸۵ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)، در این حالت، ارش ثابت می شود، مقدار ارش در مورد ریش باید بیشتر از یک سوم دیه کامل و در مورد موی سر مرد، بیشتر از ارشی باشد که در صورت رویش بدون عیب تعیین می شود، در مورد موی سر زن نیز علاوه بر ارش یا ثلث دیه یا مَهرالمثل، حسب مورد باید ارش دیگری برای عیب حاصله پرداخت شود.
به نظر می رسد برای اخذ دیه در خصوص حالات مورد بحث در این ماده، باید رابطه سببیت عرفی میان رفتار جانی و خسارات جسمانی وارده وجود داشته باشد.3950444 بدیهی است تعیین میزان ارش در خصوص حوادث مورد بحث در این ماده را باید به کارشناس واگذار نمود، اما لازم است ارش مویی که معیوب رشد می کند، بیش از ارش مویی که بی عیب می روید، تعیین شود.3950372
ملاک صدمه به مو
به موجب ماده ۵۸۶ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)، ملاک در مسئولیت صدمه وارد کردن به مو، از بین بردن آن است و شیوه از بین بردن مو، تأثیری در حکم ندارد.
این ماده تعیین کننده ملاک در مسئولیت صدمه وارد کردن به مو می باشد.[۱۵]عده ای از حقوقدانان حکم این ماده را مرتبط با ملاک پذیرفته شده در خصوص مسئولیت مدنی می دانند که در آن علم و یا جهل مرتکب، تاثیری در مسئولیت و میزان آن ندارد.[۱۶]
پیشینه
سابقاً در این خصوص، حکمی در قانون وجود نداشت.[۱۷]
در فقه
برخی از فقها معتقدند دیه موی مرد اعم از صغیر یا کبیر، پر پشت یا کم پشت در فرض وقوع جنایتی که موجب ناتوانی مو در رویش مجدد شود، دیه کامل است، همین حکم در خصوص موی صورت نیز در فرض تراشیدن یا ریشه کن کردن به نحوی که دیگر نروید، جاری است.[۱۸]
منابع
- ↑ ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 671152
- ↑ نشریه دادرسی شماره 51 مرداد و شهریور 1384. سازمان قضایی نیروهای مسلح، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1928172
- ↑ ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 671132
- ↑ ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 671136
- ↑ عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 712804
- ↑ مجید جمشیدی. دیه و ارش (ماهیت و موجبات دیه، ماهیت و موجبات ارش، آرای وحدت رویه). چاپ 1. نگاه بینه، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2444372
- ↑ مجید جمشیدی. دیه و ارش (ماهیت و موجبات دیه، ماهیت و موجبات ارش، آرای وحدت رویه). چاپ 1. نگاه بینه، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2444376
- ↑ عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 712800
- ↑ ابوالقاسم گرجی. دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت). چاپ 2. دانشگاه تهران، 1382. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 835864
- ↑ عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 712808
- ↑ ابوالقاسم گرجی. دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت). چاپ 2. دانشگاه تهران، 1382. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 835852
- ↑ سیدمهدی (ترجمه) دادمرزی. فقه استدلالی (ترجمه تحریر الروضه فی شرح اللمعه). چاپ 23. طه، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4061496
- ↑ سیدابوالقاسم خویی و علیرضا (ترجمه) سعید. ترجمه مبانی تکملةالمنهاج (جلد دوم). چاپ 1. خرسندی، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3695964
- ↑ مجموعه نشست های قضایی (29) مسائل قانون مجازات اسلامی (جلد هشتم). چاپ 1. قضا، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2950416
- ↑ علیرضا میرکمالی و سحر صالح احمدی. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول). چاپ 4. گالوس، 1400. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6276508
- ↑ عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6276504
- ↑ عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6276500
- ↑ محمدحسین کارخیران. کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد سوم) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق. چاپ 1. راه نوین، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6276496