ماده ۵۷۸ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)
ماده ۵۷۸ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): چنانچه قسمتی از موی سر مرد یا زن یا ریش مرد طوری از بین برود که دیگر نروید، باید به نسبت، دیه پرداخت شود و اگر دوباره بروید، در موی سر مرد، ارش و در ریش به نسبت از یک سوم دیه کامل و در موی سر زن به همان نسبت از مهرالمثل، باید دیه پرداخت شود.
نکات توضیحی تفسیری دکترین
به نظر می رسد اگر بخشی از موهای سر زن یا مرد[۱] که از میان رفته است، مجدداً بروید و بخش دیگر نروید، باید برای قسمتی از این میزان که دیگر رشد نمی کند، دیه تعلق بگیرد، در این حالت، باید میزان موها را بر مساحت کل سر مجنی علیه تقسیم نموده و معادل مساحت موی از میان رفته، قائل به دیه بود،[۲] لذا در فرض از میان رفتن بخشی از موهای سر یا صورت بدون امکان رویش مجدد، باید دیه را به نسبت مساحت تمام موها تعیین نمود،[۳] حکم این ماده را شامل حالتی نیز که بخشی از موی سر کنده شده و از آن مقدار کنده شده دیگر چیزی نمی روید می دانند.[۴]
با توجه به اینکه حکم این ماده در بردارنده ی هر دو گروه زنان و مردان است، باید دیه را به نسبت دیه کامل هر کدام از آن ها حساب کرد.[۵]
حکم ماده فوق را نباید به موهای سایر قسمت های بدن نیز تسری داد.[۶]
مطالعات فقهی
مستندات فقهی
مستند فقهی این ماده را روایاتی از ائمه معصومین (ع) دانسته اند.[۷]
سوابق فقهی
برخی از فقها معتقدند در فرض از میان رفتن بخشی از موی سر به گونه ای که امکان رویش مجدد نباشد، باید به همان نسبت، دیه پرداخت گردد، برای محاسبه این نسبت، باید محل صدمه دیده را با کل سر مقایسه نمود،[۸] گروهی از فقها نیز معتقدند در فرض از میان رفتن بخشی از موی سر که مجددا امکان رویش داشته باشد، ارش ثابت است.[۹]
رویه های قضایی
به موجب نظریه اداره حقوقی به شماره 7/7659_7201/0/29، در فرض از میان رفتن بخشی از موی سر زن یا مرد که دوباره رشد کند، ارش ثابت است، اما اگر امکان رویش مجدد نباشد، باید نسبت به میزان از بین رفته قائل به دیه بود.[۱۰]
- نظریه شماره 7/99/1259 مورخ 1399/09/23 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره دیه ی موی زن
- رای دادگاه درباره استرداد درخواست تجدیدنظر پس از ارجاع پرونده به دادگاه تجدیدنظر (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۴۳۰۱۹۶۹)
منابع
- ↑ عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 712120
- ↑ عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 712124
- ↑ ابوالقاسم گرجی. دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت). چاپ 2. دانشگاه تهران، 1382. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 835936
- ↑ عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 712128
- ↑ ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 671168
- ↑ سیدمهدی حجتی و مجتبی باری. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. دادستان و میثاق عدالت، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1424936
- ↑ مجموعه نظریات مشورتی فقهی در امور کیفری (جلد هفتم) (دیات). چاپ 2. جنگل، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4707776
- ↑ مجموعه نظریات مشورتی فقهی در امور کیفری (جلد هفتم) (دیات). چاپ 2. جنگل، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4707504
- ↑ مجموعه نظریات مشورتی فقهی در امور کیفری (جلد هفتم) (دیات). چاپ 2. جنگل، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4707612
- ↑ ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 671172