رای دادگاه درباره اثر انقضای مدت در تعهدات مقید به زمان (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۰۶۰۱۳۶۶)

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
رای دادگاه تجدیدنظر شماره
شماره دادنامه۹۴۰۹۹۷۰۲۲۰۶۰۱۳۶۶
تاریخ دادنامه۱۳۹۴/۱۲/۱۰
نوع رأیرأی شعبه
نوع مرجعدادگاه تجدیدنظر استان
گروه رأیرای حقوقی
موضوعاثر انقضای مدت در تعهدات مقید به زمان
قاضیرضائی
رجبی
سمیعی

چکیده دادنامه و رای دادگاه درباره اثر انقضای مدت در تعهدات مقید به زمان: در تعهد مقید به زمان، زمان انجام تعهد، شرطی است به نفع متعهد له که به استناد آن می تواند از پذیرش تعهدات خارج از زمان مقید امتناع کند ولی بهانه ای برای امتناع متعهد از اجرای موضوع تعهد در خارج از فرجه قراردادی نیست.

رأی دادگاه بدوی

الف :آقای م. ق. به وکالت از صندوق بازنشستگی صدا و سیما به طرفیت ۱-شرکت صوتی و تصویری سروش ۲-اتحادیه بازرگانی تعاونی های مصرف سازمان صدا و سیما با وکالت آقایان بهمن و امیر ب. ۳-شرکت گلیان تصویر و ۴- شرکت نوین عرفا دادخواستی مبنی بر محکومیت خواندگان به پرداخت فعلا مقوم به ده میلیارد ریال به انضمام هزینه های قانونی اعم از هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل تقدیم کرده که در تاریخ ۸۹/۱/۲۹ به این شعبه ارجاع شده است. ب: آقای بهنام ابراهیمی و خانم زهره صادقی به وکالت از ۱-شرکت گلیان و ۲- شرکت بازاریابی و اطلاع رسانی نوین عرفا به طرفیت ۱-سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و ۲- صندوق بازنشستگی صدا و سیما دادخواستی مبنی بر محکومیت خواندگان به انجام تعهدات قراردادی مبنی بر در اختیار گذاشتن تایم های تبلیغاتی به شرح مندرج در متن با جلب نظر کارشناسی به انضمام مطالبه خسارات دادرسی تقدیم کرده که در تاریخ ۹۲/۱/۱۹ به این شعبه ارجاع شده است. در شرح دادخواست اول(الف) بیان شده ۱-مطابق قرارداد واگذاری امتیاز پخش آگهی های درون برنامه ای و تقدیم برنامه و حک آرم مورخ ۸۱/۱۲/۲۸ بین خواهان و خواندگان انحصار امتیاز پخش و نمایندگی بازاریابی جذب پذیرش و پخش پیام های تبلیغاتی به صورت حک آرم ، تقدیم برنامه، آگهی های درون برنامه ای، آگهی کالاهای خارجی........ از تاریخ ۱۳۸۲/۱/۱ لغایت ۱۳۸۴/۳/۳۱ به مدت ۲۷ماه به خواندگان دعوا واگذار شد. ۲- وفق ماده ۴ قرارداد، مبلغ قرارداد برای سال اول ۲۴۰ میلیارد ریال و برای سال دوم مبلغ ۳۶۰ میلیارد ریال تعیین گردیده است ضمن آنکه خواهان مبلغ ۳۰/۵۹۲/۰۰۰/۰۰۰ ریال به عنوان قرض الحسنه به خواندگان دعوا پرداخت نموده است که کل میزان تعهد آنها برای دو سال بالغ بر ۶۳۰/۵۹۲/۰۰۰/۰۰۰ ریال بوده است و تا کنون مبلغ ۲۱۳/۶۸۲/۰۰۰/۰۰۰ ریال به صورت وجه نقد، حواله، چک، کالا و ساختمان از خواندگان دریافت گردیده است. در شرح دادخواست دوم (ب) بیان شده در سال های ۱۳۸۳ و ۱۳۸۲ خوانده ردیف اول (صدا و سیما) تبلیغات انحصاری حک آرم، تقدیم برنامه، درون برنامه ای و آگهی های محصولات خارجی در شبکه های مختلف صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران را به خوانده ردیف دوم (صندوق) واگذار و خوانده اخیر بنا بر تجویز قراردادهای منعقده، مبادرت به انعقاد قرارداد شماره ۱۱۸۷/۶۰/۱۵۴۱۸ مورخ ۸۱/۱۲/۲۸ با شرکت های خواهان جهت جذب، پذیرش، تولید و ... نموده است و متاسفانه به محض شروع قرارداد خواندگان به انحاء مختلف مبادرت به ایجاد اخلال در پخش آگهی های این شرکت ها نموده به گونه ای که در مدت قرارداد صرفا بخش های ناچیزی از تعهدات خویش مبنی بر در اختیار گذاشتن زمان های تعیین شده را عمل کرده است در ضمن در متن دادخواست مدت برنامه ها طبق قرارداد و نیز مدت زمان اعطایی صدا و سیما برای اجرای برنامه های قراردادی ذکر شده است. دادگاه در ابتدا ارتباط دعاوی فوق را احراز کرده است زیرا صندوق بازنشستگی صدا و سیما به شرح دعوای اولیه بهای تعهدات قراردادی را مطالبه کرده و مدعی شده که شرکت های خوانده باید وجوه مربوط به پخش برنامه های قراردادی را پرداخت نمایند و در دادخواست دوم خواسته شده که خواندگان اجازه دهند برنامه های قراردادی طبق مفاد قرارداد پخش شود طبعا این دو تعهد مرتبط هستند ابتدا باید برنامه های تعیین شده پخش گردد تا امکان مطالبه وجوه آن فراهم گردد با این وصف تصمیم در هر پرونده موثر در دیگری می باشد سپس دادگاه قرار ارجاع امر به کارشناس رسمی دادگستری صادر نمود تا دقیقا میزان مطالبات خواهان دعوای اولیه و نیز تعهدات انجام نشده خواندگان دعوای دوم بررسی و معلوم گردد. با عنایت به صدور نظریه کارشناسی مربوط به هر دو دعوا اشاره به این نکات گریز ناپذیر است. اولا: نظریه کارشناسی دعوای اولیه(صندوق بازنشستگی) منطبق بر واقعیت و اوضاع و احوال محقق نیست زیرا، الف: تمام تعهدات صندوق بازنشستگی انجام نشده تا این نهاد مستحق دریافت مطالبات ادعایی باشد. ب: نظریه کارشناسی بر اساس مستندات متقن و قابل اتکا صادر نشده است. ج: طبق نظریه کارشناسی دعوای دوم (شرکت های گلیان تصویر و نوین عرفا) بسیاری از تعهدات شامل پخش برنامه های تبلیغاتی انجام نشده است. ثانیا: اگر چه در نظریه کارشناسی دعوای دوم میزان تعهدات انجام نشده در خصوص پخش برنامه های تبلیغاتی انجام نشده اما طرح دعوا برای ایفای مابقی تعهدات قابل پذیرش نیست زیرا مدت زمان ایفای تعهدات طبق قرارداد استنادی گذشته است و در ضمن مقررات حاکم بر پخش برنامه های مشابه نیز تغییر یافته است. دادگاه اعتقاد دارد دعوای اولیه مسلم نیست زیرا خواهان این دعوا می تواند وجوهی را مطالبه نماید که تعهدات ما به ازای آن ایفا شده باشد دعوای دوم نیز محقق و ثابت نیست زیرا مطلوب و توافق طرفین قرارداد، ایفای تعهدات در مدت زمان معهود بوده است و تقاضای الزام یک طرف قرارداد به ایفای تعهدات خارج از مدت امکان پذیر نیست بر همین اساس و به استناد ماده ۱۹۷ قانون آیین دادرسی مدنی حکم به بطلان دعاوی مطروحه فوق صادر و اعلام می گردد. این رای ظرف مدت بیست روز پس از ابلاغ قابل اعتراض نزد محاکم تجدیدنظر استان تهران می باشد .

رئیس شعبه ۴۲ دادگاه عمومی حقوقی تهران -امین رجبی

رأی دادگاه تجدیدنظر استان

درخصوص تجدیدنظرخواهی صندوق بازنشستگی صداوسیما با وکالت م. ق. به طرفیت ۱- شرکت نوین عرفا ۲- شرکت گلیان تصویر ۳-اتحادیه بازرگانی تعاونیهای مصرف سازمان صداوسیما ۴-شرکت صوتی تصویری سروش نسبت به قسمتی از دادنامه شماره ۵۴۸مورخ ۹۳/۶/۲۳صادره ازشعبه ۴۲ دادگاه عمومی حقوقی تهران که به موجب قسمت مورد نظر از دادنامه موصوف حکم بر بطلان دعوی صندوق صدرالذکر مبنی بر مطالبه مبلغ ده میلیاردریال از تجدیدنظرخواندگان طبق نظر کارشناس بابت موضوع قرارداد شماره ۱۱۸۷/۶۰/۱۵۴۱۸ مورخ ۸۱/۱۲/۲۸ ( انعقادی فیما بین صندوق مذکور از یک طرف و شرکت های یادشده ازطرف دیگر با قید خواندگان اول و دوم هرکدام به میزان سی درصد و خواندگان بعدی هرکدام به میزان بیست درصد از رقم مزبور) به انضمام هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل صادر و اعلام گردیده است دادگاه باتوجه به مجموع اوراق پرونده و تحقیقات معموله و تصویر مصدق قرارداد استنادی در نه صفحه و با لحاظ درخواست تجدیدنظرخواه در دادخواست بدوی مبنی بر جلب نظریه کارشناس و اینکه نامبرده در ابتدای لایحه تجدیدنظرخواهی نیز به نظریه کارشناس ابرازی استناد نموده و با نظر به مفاد نظریات مفصل و مستدل کارشناسان منتخب دادگاه محترم بدوی درچند صدصفحه طی سه مرحله ( مرحله اول در تاریخ ۹۱/۱۲/۱۹ و مرحله دوم در تاریخ ۹۲/۹/۹ و مرحله سوم در تاریخ ۹۲/۱۲/۱۹که مجموعا حکایت دارند از اینکه حسب نتیجه محاسبات تمامی دریافت ها وپرداخت های مالی طرفین، شرکت گلیان تصویر مبلغ ۶/۴۵۳/۶۹۸/۰۳۷ریال بیشتر از میزان تعهدات خویش پرداخته است و در نتیجه هیچ بدهی ندارد و شرکت نوین عرفا به میزان ۱۰۱/۱۴۵/۵۹۲/۵۵۷ریال بدهکار و شرکت سروش به میزان ۷۰/۴۰۹/۸۸۲/۶۲۴ریال بدهکار و اتحادیه بازرگارنی تعاونی های مصرف سازمان به میزان ۱۰۰/۵۵۵/۲۳۷/۷۹۸ریال بدهکار صندوق تجدیدنظرخواه می باشند که نظریات کارشناسی مزبور در مراحل سه گانه هیچ مخالفتی با اوضاع و احوال مسلم قضیه ندارد و از سوی دیگر دلیل مقتضی جهت اثبات ضرورت ارجاع امر به هیئت کارشناسی دیگر وجود ندارد. ضمنا استدلال دادگاه بدوی در ضرورت رسیدگی توام به دعوی مطالبه وجه و دعوی الزام به انجام تعهد به لحاظ نشات هردو دعوا از یک قرارداد و تاثیر هر یک در دیگری صحیح بوده لکن استدلال آن دادگاه محترم در عدم حقانیت صندوق صدر الذکر در دعوی مطالبه وجه موضوع قرارداد (به لحاظ عدم انجام تعهد آن صندوق درمقابل تجدیدنظرخواندگان) صحیح نمی باشد چرا که قرارداد استنادی تجدیدنظرخواه در قالب یکی از عقود قانونی به طور صحیح و قطعی منعقد گردیده و سند عادی استنادی از هرگونه انکار، تکذیب یا تردید طرفین مصون باقی مانده است و طرفین ملزم به متابعت از آن و رعایت آثار قانونی آن هستند و بداهتا متعهد له می تواند الزام متعهد را به انجام موضوع تعهد از دادگاه بخواهد و از آنجا که درمانحن فیه بر اساس نظرات مستدل کارشناسان منتخب، شرکت گلیان تصویر، تعهدات مالی خویش را ایفاء نموده است، لیکن سه شرکت دیگر به شرح مارالذکر بدهکار می باشند بنابراین تجدیدنظرخواهی صندوق مزبور به طرفیت شرکت گلیان تصویر مردود تشخیص و مستندا به مواد ۳۵۸ و ۵۱۵ و ۵۱۹ قانون آئین دادرسی مدنی دادنامه معترض عنه را نسبت به شرکت فوق نتیجتا تایید و استوار می نماید ولکن راجع به تجدیدنظرخواهی صندوق فوق به طرفیت سه شرکت دیگر، دادگاه بالحاظ مراتب مشروحه فوق الذکر دادنامه معترض عنه را مخدوش تشخیص و با توجه به اینکه صندوق تجدیدنظرخواه، خواسته خویش را دردادخواست فقط تا مبلغ ده میلیارد ریال مطرح کرده و در لایحه تقدیمی در مرحله تجدیدنظرخواهی نیز بر همان رقم تاکید نموده و دادگاه مجاز به رسیدگی و اصدار حکم راجع به زائد بر خواسته خواهان نمی باشد و صرف نظر از میزان قطعی و کامل بدهی خواندگان موصوف و با عنایت به مفاد نظریه کارشناسان و سهم هریک از شرکت های مزبور از قرارداد استنادی، حکم بر محکومیت شرکت نوین عرفا به پرداخت مبلغ سه میلیارد ریال (سی درصد خواسته) و شرکت سروش به پرداخت مبلغ دو میلیارد ریال (بیست درصد خواسته) و اتحادیه مزبور به پرداخت مبلغ دو میلیارد ریال (بیست درصد خواسته) به انضمام هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل طبق تعرفه قانونی در حق تجدیدنظرخواه (صندوق مزبور) صادر و اعلام می نماید. و در خصوص تجدیدنظر خواهی ۱- شرکت گلیان تصویر ۲- شرکت بازاریابی واطلاع رسانی نوین عرفا با وکالت بهنام ابراهیمی از سوی دو شرکت فوق به طرفیت ۱- صندوق صدرالذکر ۲- سازمان صداو سیمای جمهوری اسلامی ایران نسبت به قسمتی از دادنامه صدرالاشاره که به موجب قسمت مورد اعتراض، حکم بر بطلان دعوی دو شرکت موصوف مبنی بر الزام خواندگان به انجام تعهدات قراردادی راجع به در اختیار گذاشتن زمان های لازم برای پخش آگهی های تبلیغاتی از شبکه های مختلف موضوع قرارداد مارالذکر با جلب نظر کارشناس به انضمام خسارات دادرسی، صادر و اعلام گردیده است دادگاه با توجه به مجموع اوراق پرونده و با لحاظ استدلالات مشروحه فوق الذکر و نظر به اینکه سازمان صدا وسیما درمقام دفاع، علاوه بر آن که هیچ انکاری نسبت به واگذاری امیتاز پخش آگهی های موصوف به صندوق بازنشستگی ابراز نکرده، بلکه به طور ضمنی، واگذاری امتیاز مزبور را پذیرفته است و از سوی دیگر هیچ دلیل محکمه پسندی برای توجیه امتناع آن صندوق و سازمان مزبور از انجام تعهدات موضوع قرارداد فیمابین، ارائه نکرده است و صرف فقدان شرایط قانونی احتمالا محتوایی راجع به برخی از آگهی های پیشنهادی ازسوی شرکت های طرف قرارداد، نمی تواند توجیه گر امتناع نامبردگان از انجام تمام تعهدات و پخش بقیه آگهی ها باشد مضافا انکه قرارداد استنادی از سوی طرفین فسخ یا اقاله نگردیده و در هیچ مرجع قضایی صالح، ابطال یا ملغی الاثر اعلام نگردیده است بنابراین دادگاه با تمسک به نظریات کارشناسان منتخب که دلیلی بر مخالفت انها با اوضاع و احوال مسلم قضیه، وجود ندارد و با لحاظ عدم صحت استدلال دادگاه بدوی مبنی بر موضوع تغییر مقررات حاکم بر پخش آگهی ها یا موضوع انقضای زمان اجرای تعهد، چرا که در مبحث تعهد مقید به زمان، زمان تعهد، شرطی است که به نفع متعهد له درج گردیده و متعهدله می تواند با تمسک به قید زمان، از پذیرش عمل متعهد درخارج از فرجه قانونی قراردادی، امتناع ورزد لکن این حق متعهد له، نمی تواند دست آویزی برای امتناع متعهد از اجرای موضوع تعهد در خارج از فرجه قراردادی باشد و اکنون متعهدله علیرغم انقضای زمان موردنظر، مجاز به درخواست الزام متعهد به انجام متعهد به می باشد. علیهذا دادگاه با استناد به مواد ۱۰ و ۲۱۹ و ۲۲۰ قانون مدنی و مواد ۳۵۸ و ۵۱۵ و ۵۱۹ قانون آیین دادرسی مدنی ضمن نقض دادنامه معترض عنه، حکم بر محکومیت تجدیدنظرخواندگان به انجام تعهدات قراردادی راجع به در اختیار گذاشتن زمان های لازم برای پخش آگهی های تبیلغاتی از شبکه های مختلف صدا وسیمای جمهوری اسلامی ایران طبق مفاد قرارداد و نیز صفحه سیزدهم از نظریه کارشناس مورخ ۹۲/۱۲/۱۹ به شرح زیر در حق هرکدام از دو شرکت فوق به انضمام هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل طبق تعرفه قانونی صادر و اعلام می نماید. آگهی حک آرم ۱۲۰۳۹۵۳ ثانیه و تقدیم برنامه ۳۶۱۳۸۴ ثانیه و درون برنامه ای ۴۶۵۷۵۷۸ثانیه و آگهی خارجی سیما ۱۶۹۵۱۷ ثانیه و آگهی خارجی صدا ۲۲۹۹۵۰ثانیه و شبکه های استانی سیما ۶۵۷۰۰۰ثانیه و شبکه های استانی صدا ۶۵۷۰۰۰ثانیه و زیرنویس ۷۶۶۵ برنامه و ضمنا راجع به زائد بر محکوم به مزبور، تجدیدنظر خواهی شرکت های یادشده را مردود تشخیص و دادنامه معترض عنه تایید و استوار می گردد. این رای حضوری و قطعی است.

شعبه ۶ دادگاه تجدیدنظراستان تهران - مستشار و مستشار

سعید رضایی - محمدحسین سمیعی

مواد مرتبط

جستارهای وابسته