ماده ۱۹ قانون صدور چک: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ماده ۱۹ قانون صدور چک:''' در صورتی که چک به وکالت یا نمایندگی از طرف صاحب حساب اعم از شخص حقیقی یا حقوقی صادر شده باشد، صادرکننده چک و صاحب امضا متضامنا مسئول پرداخت وجه چک بوده و اجراییه و حکم ضرر و زیان بر اساس تضامن علیه هر دو نفر صادر می شود. به علاوه امضاکننده چک طبق مقررات این قانون مسولیت کیفری خواهد داشت مگر اینکه ثابت نماید که عدم پرداخت مستند به عمل صاحب حساب یا وکیل یا نماینده بعدی او است،که در این صورت کسی که موجب عدم پرداخت شده از نظر کیفری مسئول خواهد بود. | '''ماده ۱۹ قانون صدور چک:''' در صورتی که چک به وکالت یا نمایندگی از طرف صاحب حساب اعم از شخص حقیقی یا حقوقی صادر شده باشد، صادرکننده چک و صاحب امضا متضامنا مسئول پرداخت وجه چک بوده و اجراییه و حکم ضرر و زیان بر اساس تضامن علیه هر دو نفر صادر می شود. به علاوه امضاکننده چک طبق مقررات این قانون مسولیت کیفری خواهد داشت مگر اینکه ثابت نماید که عدم پرداخت مستند به عمل صاحب حساب یا وکیل یا نماینده بعدی او است،که در این صورت کسی که موجب عدم پرداخت شده از نظر کیفری مسئول خواهد بود. | ||
== مواد مرتبط == | == مواد مرتبط == | ||
* [[ماده 7 قانون صدور چک]] | * [[ماده 7 قانون صدور چک]] | ||
| خط ۹: | خط ۸: | ||
* [[ماده 525 آیین نامه مفاد اسناد رسمی لازم الاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از آن]] | * [[ماده 525 آیین نامه مفاد اسناد رسمی لازم الاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از آن]] | ||
* [[ماده ۲۰ قانون مجازات اسلامی|ماده 20 قانون مجازات اسلامی]] | * [[ماده ۲۰ قانون مجازات اسلامی|ماده 20 قانون مجازات اسلامی]] | ||
== توضیح واژگان == | == توضیح واژگان == | ||
[[مسئولیت تضامنی]]: عبارت است از مسئولیت [[مدیون]] در مقابل چند [[بستانکار]] که هریک از طلبکاران حق مطالبه ی تمام طلب را دارا باشند و همچنین مسئولیت بدهکاران متعدد که بتوان تمام طلب را از هریک از آنان مطالبه نمود. این مسئولیت تضامنی در مقابل [[مسئولیت نسبی]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت (برات، سفته (فته طلب) و جک) و محشای اسناد تجاری در قانون تجارت و قانون صدور چک|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6486212|صفحه=|نام۱=روح اله|نام خانوادگی۱=مهمان نوازان|چاپ=1}}</ref> | [[مسئولیت تضامنی]]: عبارت است از مسئولیت [[مدیون]] در مقابل چند [[بستانکار]] که هریک از طلبکاران حق مطالبه ی تمام طلب را دارا باشند و همچنین مسئولیت بدهکاران متعدد که بتوان تمام طلب را از هریک از آنان مطالبه نمود. این مسئولیت تضامنی در مقابل [[مسئولیت نسبی]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت (برات، سفته (فته طلب) و جک) و محشای اسناد تجاری در قانون تجارت و قانون صدور چک|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6486212|صفحه=|نام۱=روح اله|نام خانوادگی۱=مهمان نوازان|چاپ=1}}</ref> | ||
== نکات تفسیری دکترین ماده 19 قانون صدور چک == | |||
== نکات تفسیری دکترین == | |||
درخصوص مسئولیت عدم پرداخت چک که هم مستند به فعل صادر کننده و هم مستند به صدور [[دستور عدم پرداخت]] توسط شخص دیگری می باشد، گفته شده است که صادر کننده از آنجا که منشأ اولیه عدم پرداخت بوده است، باید تحت تعقیب کیفری قرار گیرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اموال و مالکیت) (کلاهبرداری- خیانت در امانت- سرقت و صدور چک پرداخت نشدنی) (مطالعه تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=581492|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=31}}</ref>همچنین اینکه درصورتی که چکی نیازمند امضاء دو یا چند نفر باشد و تنها یکی از آنان چک را امضاء نموده و تحویل [[دارنده چک|دارنده]] بدهد، تنها اوست که به جهت عدم پرداخت وجه چک [[مسئولیت کیفری]] خواهد داشت.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اموال و مالکیت) (کلاهبرداری- خیانت در امانت- سرقت و صدور چک پرداخت نشدنی) (مطالعه تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=581496|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=31}}</ref> لازم به ذکر است که در صورت مسئولیت کیفری مدیر عامل شرکتی در صدور [[چک بلا محل]]، تأمین کیفری تنها از اموال وی گرفته می شود و نمی توان از اموال شرکت برای تأمین کیفری وثیقه ای اخذ نمود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قواعد عمومی( حقوق تجارت و معاملات بازرگانی)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2831376|صفحه=|نام۱=مهراب|نام خانوادگی۱=داراب پور|چاپ=1}}</ref> | درخصوص مسئولیت عدم پرداخت چک که هم مستند به فعل صادر کننده و هم مستند به صدور [[دستور عدم پرداخت]] توسط شخص دیگری می باشد، گفته شده است که صادر کننده از آنجا که منشأ اولیه عدم پرداخت بوده است، باید تحت تعقیب کیفری قرار گیرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اموال و مالکیت) (کلاهبرداری- خیانت در امانت- سرقت و صدور چک پرداخت نشدنی) (مطالعه تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=581492|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=31}}</ref>همچنین اینکه درصورتی که چکی نیازمند امضاء دو یا چند نفر باشد و تنها یکی از آنان چک را امضاء نموده و تحویل [[دارنده چک|دارنده]] بدهد، تنها اوست که به جهت عدم پرداخت وجه چک [[مسئولیت کیفری]] خواهد داشت.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اموال و مالکیت) (کلاهبرداری- خیانت در امانت- سرقت و صدور چک پرداخت نشدنی) (مطالعه تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=581496|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=31}}</ref> لازم به ذکر است که در صورت مسئولیت کیفری مدیر عامل شرکتی در صدور [[چک بلا محل]]، تأمین کیفری تنها از اموال وی گرفته می شود و نمی توان از اموال شرکت برای تأمین کیفری وثیقه ای اخذ نمود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قواعد عمومی( حقوق تجارت و معاملات بازرگانی)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2831376|صفحه=|نام۱=مهراب|نام خانوادگی۱=داراب پور|چاپ=1}}</ref> | ||
== نکات توضیحی ماده 19 قانون صدور چک == | |||
== نکات توضیحی == | |||
لازم به ذکر است که درصورتی که عدم پرداخت وجه چک منتسب به امضای اولیه باشد، صادر کننده مجرم محسوب می شود. لیکن درصورتی که عدم پرداخت مستند به خارج کردن پول از بانک باشد، خارج کننده [[مسئولیت کیفری]] خواهد داشت. در اینجا صرف عمل ملاک می باشد و نه [[عنصر معنوی]].<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه محشای قانون صدور چک (علمی، تطبیقی، کاربردی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=865620|صفحه=|نام۱=غلامرضا|نام خانوادگی۱=کامیار|چاپ=3}}</ref> نکته حائز اهمیت دیگر آن است که درصورتی که اجرائیه علیه [[شخص حقوقی]] و امضاء کننده چک به صورت تضامنی صادر شود و هر دو از پرداخت محکوم به استنکاف نمایند و هیچگونه مالی نیز از آنان در دسترس نباشد، با تقاضای محکوم له، صادر کننده چک درصورت عدم [[اعسار]] تا زمان تأدیه حسب خواهد شد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه محشای قانون صدور چک (علمی، تطبیقی، کاربردی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=865636|صفحه=|نام۱=غلامرضا|نام خانوادگی۱=کامیار|چاپ=3}}</ref> در راستای مسئولیت صادرکننده چک به نمایندگی از دیگری، لازم به ذکر است که علیرغم آنکه وی در مقابل دارنده مسئولیت دارد، لیکن برابر اصول کلی مربوط به نمایندگی از آنجا که مسئولیت نهایی با منوب عنه می باشد، نماینده پس از پرداخت وجه چک می تواند به مدیون اصلی (منوب عنه خویش) مراجعه نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون تجارت در نظم حقوق کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4377008|صفحه=|نام۱=فرشید|نام خانوادگی۱=فرحناکیان|چاپ=2}}</ref> | لازم به ذکر است که درصورتی که عدم پرداخت وجه چک منتسب به امضای اولیه باشد، صادر کننده مجرم محسوب می شود. لیکن درصورتی که عدم پرداخت مستند به خارج کردن پول از بانک باشد، خارج کننده [[مسئولیت کیفری]] خواهد داشت. در اینجا صرف عمل ملاک می باشد و نه [[عنصر معنوی]].<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه محشای قانون صدور چک (علمی، تطبیقی، کاربردی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=865620|صفحه=|نام۱=غلامرضا|نام خانوادگی۱=کامیار|چاپ=3}}</ref> نکته حائز اهمیت دیگر آن است که درصورتی که اجرائیه علیه [[شخص حقوقی]] و امضاء کننده چک به صورت تضامنی صادر شود و هر دو از پرداخت محکوم به استنکاف نمایند و هیچگونه مالی نیز از آنان در دسترس نباشد، با تقاضای محکوم له، صادر کننده چک درصورت عدم [[اعسار]] تا زمان تأدیه حسب خواهد شد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه محشای قانون صدور چک (علمی، تطبیقی، کاربردی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=865636|صفحه=|نام۱=غلامرضا|نام خانوادگی۱=کامیار|چاپ=3}}</ref> در راستای مسئولیت صادرکننده چک به نمایندگی از دیگری، لازم به ذکر است که علیرغم آنکه وی در مقابل دارنده مسئولیت دارد، لیکن برابر اصول کلی مربوط به نمایندگی از آنجا که مسئولیت نهایی با منوب عنه می باشد، نماینده پس از پرداخت وجه چک می تواند به مدیون اصلی (منوب عنه خویش) مراجعه نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون تجارت در نظم حقوق کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4377008|صفحه=|نام۱=فرشید|نام خانوادگی۱=فرحناکیان|چاپ=2}}</ref> | ||
== نکات توصیفی هوش مصنوعی == | == نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 19 قانون صدور چک == | ||
{{هوش مصنوعی (ماده)}} | {{هوش مصنوعی (ماده)}} | ||
# '''مسئولیت تضامنی صادرکننده و صاحب حساب''': این ماده تأکید دارد که وقتی چک به نمایندگی یا وکالت از صاحب حساب صادر می‌شود، صادرکننده چک (نماینده یا وکیل) و صاحب حساب به‌طور تضامنی مسئول پرداخت وجه چک هستند. به این معنا که طلبکار می‌تواند هم علیه صادرکننده و هم علیه صاحب حساب برای دریافت وجه چک اقدام کند. | # '''مسئولیت تضامنی صادرکننده و صاحب حساب''': این ماده تأکید دارد که وقتی چک به نمایندگی یا وکالت از صاحب حساب صادر می‌شود، صادرکننده چک (نماینده یا وکیل) و صاحب حساب به‌طور تضامنی مسئول پرداخت وجه چک هستند. به این معنا که طلبکار می‌تواند هم علیه صادرکننده و هم علیه صاحب حساب برای دریافت وجه چک اقدام کند. | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۳: | ||
این ماده به‌ویژه در مواقعی که طرفین درگیر تضامن در پرداخت وجه چک هستند، اهمیت بسیاری دارد و مسئولیت حقوقی و کیفری طرفین را به‌طور روشن و شفاف مشخص می‌کند. | این ماده به‌ویژه در مواقعی که طرفین درگیر تضامن در پرداخت وجه چک هستند، اهمیت بسیاری دارد و مسئولیت حقوقی و کیفری طرفین را به‌طور روشن و شفاف مشخص می‌کند. | ||
== انتقادات == | == انتقادات == | ||
ماده صدر الذکر در خصوص نوع مسئولیت ما بین صادرکنندگان متعدد چک، ساکت است. برخی قائل بر مسئولیت تضامنی صادرکنندگان متعدد چک هستند و برخی قائل بر مسئولیت مشترک. در راستای هر کدام از نظرات، صحت شرط خلاف می تواند محل اختلاف نظر قرار گیرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون تجارت در نظم حقوق کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4377016|صفحه=|نام۱=فرشید|نام خانوادگی۱=فرحناکیان|چاپ=2}}</ref> | ماده صدر الذکر در خصوص نوع مسئولیت ما بین صادرکنندگان متعدد چک، ساکت است. برخی قائل بر مسئولیت تضامنی صادرکنندگان متعدد چک هستند و برخی قائل بر مسئولیت مشترک. در راستای هر کدام از نظرات، صحت شرط خلاف می تواند محل اختلاف نظر قرار گیرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون تجارت در نظم حقوق کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4377016|صفحه=|نام۱=فرشید|نام خانوادگی۱=فرحناکیان|چاپ=2}}</ref> | ||
== رویه های قضایی == | == رویه های قضایی == | ||
* [[رای دادگاه درباره وضعیت شخصیت حقوقی شرکت بعد از انحلال (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۵۰۰۰۸۴۴)]] | * [[رای دادگاه درباره وضعیت شخصیت حقوقی شرکت بعد از انحلال (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۵۰۰۰۸۴۴)]] | ||
| خط ۶۱: | خط ۵۵: | ||
* [[رای دادگاه درباره اثر خط زدن حواله کرد چک در مطالبه وجه آن توسط ثالث (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۴۳۰۰۰۵۶)]] | * [[رای دادگاه درباره اثر خط زدن حواله کرد چک در مطالبه وجه آن توسط ثالث (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۴۳۰۰۰۵۶)]] | ||
* [[نظریه شماره 1355/95/7 مورخ 1395/06/08 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]] | * [[نظریه شماره 1355/95/7 مورخ 1395/06/08 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]] | ||
== مقالات مرتبط == | == مقالات مرتبط == | ||
[[ظهرنویسی به نمایندگی در اسناد تجاری]] | [[ظهرنویسی به نمایندگی در اسناد تجاری]] | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
| خط ۷۴: | خط ۶۶: | ||
[[رده:صدور چک به نمایندگی از دیگری]] | [[رده:صدور چک به نمایندگی از دیگری]] | ||
{{مواد قانون صدور چک}} | {{مواد قانون صدور چک}} | ||
{{DEFAULTSORT:ماده 0105}} | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۷ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۲۱:۰۴
ماده ۱۹ قانون صدور چک: در صورتی که چک به وکالت یا نمایندگی از طرف صاحب حساب اعم از شخص حقیقی یا حقوقی صادر شده باشد، صادرکننده چک و صاحب امضا متضامنا مسئول پرداخت وجه چک بوده و اجراییه و حکم ضرر و زیان بر اساس تضامن علیه هر دو نفر صادر می شود. به علاوه امضاکننده چک طبق مقررات این قانون مسولیت کیفری خواهد داشت مگر اینکه ثابت نماید که عدم پرداخت مستند به عمل صاحب حساب یا وکیل یا نماینده بعدی او است،که در این صورت کسی که موجب عدم پرداخت شده از نظر کیفری مسئول خواهد بود.
مواد مرتبط
- ماده 7 قانون صدور چک
- ماده 6 قانون متحد الشکل ژنو
- ماده 11 قانون متحدالشکل ژنو
- ماده 674 قانون مدنی
- ماده 662 قانون مدنی
- ماده 525 آیین نامه مفاد اسناد رسمی لازم الاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از آن
- ماده 20 قانون مجازات اسلامی
توضیح واژگان
مسئولیت تضامنی: عبارت است از مسئولیت مدیون در مقابل چند بستانکار که هریک از طلبکاران حق مطالبه ی تمام طلب را دارا باشند و همچنین مسئولیت بدهکاران متعدد که بتوان تمام طلب را از هریک از آنان مطالبه نمود. این مسئولیت تضامنی در مقابل مسئولیت نسبی است.[۱]
نکات تفسیری دکترین ماده 19 قانون صدور چک
درخصوص مسئولیت عدم پرداخت چک که هم مستند به فعل صادر کننده و هم مستند به صدور دستور عدم پرداخت توسط شخص دیگری می باشد، گفته شده است که صادر کننده از آنجا که منشأ اولیه عدم پرداخت بوده است، باید تحت تعقیب کیفری قرار گیرد.[۲]همچنین اینکه درصورتی که چکی نیازمند امضاء دو یا چند نفر باشد و تنها یکی از آنان چک را امضاء نموده و تحویل دارنده بدهد، تنها اوست که به جهت عدم پرداخت وجه چک مسئولیت کیفری خواهد داشت.[۳] لازم به ذکر است که در صورت مسئولیت کیفری مدیر عامل شرکتی در صدور چک بلا محل، تأمین کیفری تنها از اموال وی گرفته می شود و نمی توان از اموال شرکت برای تأمین کیفری وثیقه ای اخذ نمود.[۴]
نکات توضیحی ماده 19 قانون صدور چک
لازم به ذکر است که درصورتی که عدم پرداخت وجه چک منتسب به امضای اولیه باشد، صادر کننده مجرم محسوب می شود. لیکن درصورتی که عدم پرداخت مستند به خارج کردن پول از بانک باشد، خارج کننده مسئولیت کیفری خواهد داشت. در اینجا صرف عمل ملاک می باشد و نه عنصر معنوی.[۵] نکته حائز اهمیت دیگر آن است که درصورتی که اجرائیه علیه شخص حقوقی و امضاء کننده چک به صورت تضامنی صادر شود و هر دو از پرداخت محکوم به استنکاف نمایند و هیچگونه مالی نیز از آنان در دسترس نباشد، با تقاضای محکوم له، صادر کننده چک درصورت عدم اعسار تا زمان تأدیه حسب خواهد شد.[۶] در راستای مسئولیت صادرکننده چک به نمایندگی از دیگری، لازم به ذکر است که علیرغم آنکه وی در مقابل دارنده مسئولیت دارد، لیکن برابر اصول کلی مربوط به نمایندگی از آنجا که مسئولیت نهایی با منوب عنه می باشد، نماینده پس از پرداخت وجه چک می تواند به مدیون اصلی (منوب عنه خویش) مراجعه نماید.[۷]
نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 19 قانون صدور چک
 | محتوای مندرج در این قسمت توسط هوش مصنوعی تولید شده است. |
- مسئولیت تضامنی صادرکننده و صاحب حساب: این ماده تأکید دارد که وقتی چک به نمایندگی یا وکالت از صاحب حساب صادر می‌شود، صادرکننده چک (نماینده یا وکیل) و صاحب حساب به‌طور تضامنی مسئول پرداخت وجه چک هستند. به این معنا که طلبکار می‌تواند هم علیه صادرکننده و هم علیه صاحب حساب برای دریافت وجه چک اقدام کند.
- اجراییه و حکم ضرر و زیان: ماده ۱۹ قانون صدور چک پیش‌بینی می‌کند که در صورتی که چک پرداخت نشود، اجراییه و حکم ضرر و زیان می‌تواند علیه هر دو نفر صادر شود. این نشان‌دهنده امکان استفاده از مسئولیت تضامنی در فرآیندهای اجرایی و حقوقی است.
- مسئولیت کیفری امضاکننده چک: امضاکننده چک طبق این ماده مسئولیت کیفری نیز دارد. اما در صورتی که او بتواند ثابت کند که عدم پرداخت چک به دلیل عمل صاحب حساب یا وکیل یا نماینده بعدی او بوده است، مسئولیت کیفری از او برداشته می‌شود.
- اثبات مسئولیت کیفری و دفاع در مقابل آن: اگر امضاکننده چک بتواند ثابت کند که عدم پرداخت وجه چک به دلیل عمل صاحب حساب یا نماینده وی بوده است، مسئولیت کیفری از او ساقط خواهد شد و شخص مسئول پرداخت از نظر کیفری فرد دیگری است که موجب عدم پرداخت شده است.
- مفهوم تضامن در پرداخت وجه چک: مفهوم تضامن در این ماده به این معناست که هر یک از صادرکننده چک و صاحب حساب به‌طور مشترک و مسئولانه موظف به پرداخت وجه چک هستند، به‌طوری‌که دارنده چک می‌تواند از هرکدام از آنها مطالبه وجه کند و اجرای حکم علیه هر یک از آنها صورت خواهد گرفت.
این ماده به‌ویژه در مواقعی که طرفین درگیر تضامن در پرداخت وجه چک هستند، اهمیت بسیاری دارد و مسئولیت حقوقی و کیفری طرفین را به‌طور روشن و شفاف مشخص می‌کند.
انتقادات
ماده صدر الذکر در خصوص نوع مسئولیت ما بین صادرکنندگان متعدد چک، ساکت است. برخی قائل بر مسئولیت تضامنی صادرکنندگان متعدد چک هستند و برخی قائل بر مسئولیت مشترک. در راستای هر کدام از نظرات، صحت شرط خلاف می تواند محل اختلاف نظر قرار گیرد.[۸]
رویه های قضایی
- رای دادگاه درباره وضعیت شخصیت حقوقی شرکت بعد از انحلال (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۵۰۰۰۸۴۴)
- رای دادگاه درباره صدور چک بدون درج تاریخ (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۰۱۰۰۳۷۹)
- رای دادگاه درباره خواندگان دعوی ابطال اجرائیه (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۰۳۰۱۲۳۵)
- رای دادگاه درباره تحصیل مال از طریق صدور چک از حساب دیگری (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۳۹۰۱۰۸۶)
- نظریه شماره 764/96/7 مورخ 1396/04/03 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
- نظریه شماره 7/97/885 مورخ 1397/04/17 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
- نظریه شماره 7/96/2723 مورخ 1396/12/07 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
- نظریه شماره 7/96/2371 مورخ 1396/10/05 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
- نظریه شماره 7/95/490 مورخ 1395/03/08 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
- نظریه شماره 7/92/1941 مورخ 1392/10/07 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
- نظریه شماره 7/1402/871 مورخ 1402/10/20 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
- نظریه شماره 490/95/7 مورخ 1395/03/08 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
- نظریه شماره 329/95/7 مورخ 1395/02/21 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
- نظریه شماره 1599/95/7 مورخ 1395/07/05 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
برابر دادنامه 772 مورخ 1386/06/20 شعبه 10 دادگاه تجدیدنظر استان تهران، از آنجا که مسئولیت صادرکننده به نمایندگی یا وکالت و صاحب حساب تضامنی می باشد، دارنده حق مراجعه به هر کدام از آن ها را که بخواهد دارد و این مراجعه فاقد اشکال قانونی می باشد.[۹]
- نظریه شماره 7/99/1482 مورخ 1399/10/24 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مبدا محاسبه خسارت تاخیر تادیه در چک
- نظریه شماره 7/99/1767 مورخ 1399/12/09 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره ورشکستگی شرکت و مسئولیت مدیرعامل و صادرکننده چک
- نظریه شماره 7/99/90 مورخ 1399/02/15 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره دعوای اعسار نسبت به اجراییه های صادره نسبت به چک های صیادی
- نظریه شماره 7/99/1064 مورخ 1399/07/23 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره امکان جلب و بازداشت محکوم علیه درمورد اجراییه های صادره با موضوع مطالبه وجه چک
- نظریه شماره 1057/96/7 مورخ 1396/05/08 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
- نظریه شماره 1213/95/7 مورخ 1395/05/25 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
- نظریه شماره 7/99/1116 مورخ 1399/09/03 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره رسیدگی به دعوای اعسار و تقسیط در فرض صدور اجرائیه در راستای اجرای قانون صدور چک
- رای دادگاه درباره اثر اثبات جعلیت امضاء یکی از مسئولین چک بر مسئولیت سایرین (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۳۵۰۰۳۰۵)
- رای دادگاه درباره اثر انحلال شرکت بر مسئولیت مدیرعامل در خصوص پرداخت چک (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۰۶۰۱۳۹۹)
- رای دادگاه درباره اثر خط خوردن عبارت حواله کرد بر قابلیت انتقال چک و وضعیت انتقال چک بعد از برگشت خوردن
- رای دادگاه درباره اثر خط خوردگی عبارت حواله کرد در چک (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۳۵۰۰۱۹۹)
- رای دادگاه درباره اثر خط زدن حواله کرد چک در مطالبه وجه آن توسط ثالث (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۴۳۰۰۰۵۶)
- نظریه شماره 1355/95/7 مورخ 1395/06/08 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
مقالات مرتبط
ظهرنویسی به نمایندگی در اسناد تجاری
منابع
- ↑ روح اله مهمان نوازان. حقوق تجارت (برات، سفته (فته طلب) و جک) و محشای اسناد تجاری در قانون تجارت و قانون صدور چک. چاپ 1. مجد، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6486212
- ↑ حسین میرمحمدصادقی. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اموال و مالکیت) (کلاهبرداری- خیانت در امانت- سرقت و صدور چک پرداخت نشدنی) (مطالعه تطبیقی). چاپ 31. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 581492
- ↑ حسین میرمحمدصادقی. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اموال و مالکیت) (کلاهبرداری- خیانت در امانت- سرقت و صدور چک پرداخت نشدنی) (مطالعه تطبیقی). چاپ 31. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 581496
- ↑ مهراب داراب پور. قواعد عمومی( حقوق تجارت و معاملات بازرگانی). چاپ 1. جنگل، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2831376
- ↑ غلامرضا کامیار. مجموعه محشای قانون صدور چک (علمی، تطبیقی، کاربردی). چاپ 3. مجد، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 865620
- ↑ غلامرضا کامیار. مجموعه محشای قانون صدور چک (علمی، تطبیقی، کاربردی). چاپ 3. مجد، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 865636
- ↑ فرشید فرحناکیان. قانون تجارت در نظم حقوق کنونی. چاپ 2. میزان، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4377008
- ↑ فرشید فرحناکیان. قانون تجارت در نظم حقوق کنونی. چاپ 2. میزان، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4377016
- ↑ محمدرضا زندی. رویه قضایی دادگاه های تجدیدنظر استان تهران در امور مدنی (اسناد تجاری). چاپ 1. جنگل، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2909312