تفاوت‌سنجی مستند و مستدل بودن آرای قضایی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
پژوهش های‌ حقوقی
عنوانتفاوت‌سنجی مستند و مستدل بودن آرای قضایی
نویسندهمحمدرضا کیخا
شقایق عامریان
محور موضوعیحقوق قضایی
سال نشر۱۴۰۳
منتشر شده درنشریه پژوهش های‌ حقوقی
دوره۲۳
شماره۵۷
دانلود مقالهدانلود از سایت نشریه


تفاوت‌سنجی مستند و مستدل بودن آرای قضایی مقاله ای از محمدرضا کیخا و شقایق عامریان که در فروردین 1403 و در شماره 57 فصلنامه نشریه علمی پژوهش های حقوقی منتشر شده است.

چکیده

یکی از اصول دادرسی منصفانه، اصل مستند و مستدل بودن آرای قضایی است. اهمیت این اصل به اندازه‌ای است که عدم ملاحظه آن توسط مقام قضایی، به‌عنوان یکی از موارد نقض آرا مورد شناسایی قرار گرفته است. با عنایت به اینکه رعایت این اصل در قانون اساسی، آیین دادرسی مدنی و کیفری و حتی به‌عنوان اصلی پذیرفته‌شده در مراجع شبه قضایی از قبیل قانون رسیدگی به تخلفات اداری، قانون رسیدگی به تخلفات نیروهای مسلح و قانون مالیات، مورد تأکید قرار گرفته است، واکاوی ماهیت واژگان مستند و مستدل جهت تبیین تفاوت آن دو برای رفع برخی ابهامات، از اهداف نوشتار حاضر تلقی می‌گردند. این تحقیق که با روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده، نشان می‌دهد که تبیین هر یک از دو واژه و هدف مقنن در خصوص این الفاظ، خلائی قانونی است که پرداختن به آن، امری ضروری قلمداد می‌شود. لذا می‌توان گفت، علیت ایجادی، حجیت ذاتی، فرایند عینی، مصداقیت در امور حکمی و عهده‌دار بودن قاضی برای کشف واقع، از ویژگی‌های مستند محسوب می‌شوند و در مقابل دلیلیت اثباتی، حجیت جعلی، فرایند ذهنی، مصداقیت در امور موضوعی و رسالت مدعی در این زمینه، از رهیافت‌های مستدل به شمار می‌روند.

کلیدواژه ها

مواد مرتبط