ماده ۸ قانون مسئولیت مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۱۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۸ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ماده 8 قانون مسئولیت مدنی''': كسی كه در اثر تصديقات يا انتشارات مخالف واقع به [[حيثيت]] و اعتبارات و موقعيت ديگري [[زیان|زيان]] وارد آورد مسئول جبران آن است. شخصي كه در اثر انتشارات مزبور یا ساير وسائل مخالف با [[حسن نیت|حسن نيت]] مشتريانش كم و يا در معرض از بين رفتن باشد می تواند موقوف شدن عمليات مزبور را خواسته و در صورت اثبات [[تقصیر|تقصير]] زيان وارده را از وارد كننده مطالبه نمايد. | |||
== مواد مرتبط == | |||
* [[ماده 9 قانون مسئولیت مدنی]] | |||
* [[ماده ۱۰ قانون مسئولیت مدنی|ماده 10 قانون مسئولیت مدنی]] | |||
* [[ماده ۲۳۶ قانون آیین دادرسی مدنی]] | |||
* [[ماده ۶۵۰ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)]] | |||
== توضیح واژگان == | |||
زیان: در معنی [[ضرر]] به کار می رود و غالباً این دو کلمه معادل یکدیگر هستند و با یکدیگر به کار می روند. چنین استعمالی (ضرر و زیان) از نوع استعمالات مترادف بوده است که در تعبیرات حقوقی درست نمی باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ترمینولوژی حقوق|ترجمه=|جلد=|سال=1374|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6651852|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=7}}</ref> | |||
تقصیر: یعنی [[ترک فعل|ترک کردن کاری]] که باید انجام می شد یا انجام کاری که نباید ترک می گردید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مسئولیت مدنی تولیدکنندگان و فروشندگان کالا|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3883044|صفحه=|نام۱=صادق|نام خانوادگی۱=مددی|چاپ=-}}</ref> | |||
== مطالعات تطبیقی == | |||
قاعده حسن نیت در قانون مدنی جدید فرانسه در ماده 1104 مورد اشاره قرار گرفته است. این ماده بیان می دارد که: «مذاکره، تشکیل و اجرای [[قرارداد|قراردادها]] باید با رعایت حسن نیت باشد. این قاعده از جمله قواعد مربوط به [[نظم عمومی]] به شمار می رود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مدنی فرانسه|ترجمه=|جلد=|سال=1401|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6670320|صفحه=|نام۱=سیامک|نام خانوادگی۱=پاکباز|چاپ=1}}</ref> | |||
== نکات توضیحی تفسیری دکترین == | |||
[[ماده 1 قانون مسئولیت مدنی]] به طور کلی تمامیت معنوی شخص را حمایت می کند، چه به موجب آن هر کس بدون مجوز قانونی عمدا و یا در نتیجه بی احتیاطی به [[آزادی]] و یا حیثیت و یا شهرت تجارتی و یا هر حق دیگری که به موجب [[قانون]] برای افراد ایجاد شده لطمه ای وارد آورد که موجب ورود ضرر مادی و یا معنوی دیگری شود مسئول جبران خسارت ناشی از عمل خود خواهد بود و ماده 8 [[قانون مسئولیت مدنی]] یکی از مصادیق مهم این قاعده را بیان می کند و حتی در موردی که در اثر انتشارات مزبور یا سایر وسایل مخالف با حسن نیت مشتریان دارنده حرفه و کسب تقلیل یافته یا در معرض از بین رفتن باشد به موجب ماده اخیر علاوه بر مطالبه [[خسارت]] زیان دیده می تواند موقوف شدن عملیات مزبور را بخواهد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تعهدات (جلد اول) (وقایع حقوقی، کلیات حقوق تعهدات)|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1291788|صفحه=|نام۱=عبدالمجید|نام خانوادگی۱=امیری قائم مقامی|چاپ=3}}</ref> | |||
== نکات توضیحی == | |||
کرامت، حیثیت و اعتبار از امور معنوی انسان است. لذا هنگام تجاوز به این امور، ناچار شخصیت معنوی مجنی علیه به خطر افتاده و خسارت معنوی بر وی وارد می آید. مقنن در مواد 8، [[ماده 9 قانون مسئولیت مدنی|9]] و [[ماده 10 قانون مسئولیت مدنی|10 قانون مسئولیت مدنی]] یا صراحت هر چه تمامتر آسیب رساندن به این امور را از موارد ضرر و زیان معنوی شمرده و آن را مسئول جبران خسارت معنوی زیان دیده دانسته است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ضرر و زیان ناشی از جرم|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مهاجر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3534612|صفحه=|نام۱=حمید|نام خانوادگی۱=درخشان نیا|چاپ=1}}</ref> بنابراین گاهی فعل شخص، موجب آسیب رساندن به شخصیت و اعتبار دیگری می شود مانند این که کسی با نوشتن مقاله به دیگری [[توهین]] کند در این موارد زیانی که به طرف مقابل می رسد باید جبران شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد چهارم) (الزام های خارج از قرارداد)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1129448|صفحه=|نام۱=احمدعلی|نام خانوادگی۱=حمیتی واقف|چاپ=1}}</ref> از بین بردن منبع زیان از جمله مصادیق جبران عینی است که در ماده 8 قانون مسئولیت مدنی صریحا پذیرفته شده است و در کنار آن زیان دیده می تواند حق مطالبه زیان مالی و مادی را داشته باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=خسارات قابل جبران در حقوق کیفری ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=آثار اندیشه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2468984|صفحه=|نام۱=روح اله|نام خانوادگی۱=مهمان نوازان|چاپ=1}}</ref> البته باید توجه داشت، مفاد مقررات ماده 8 قانون مسئولیت مدنی مبین این امر است که مسئولیت ناشی از هتک حرمت، صرفا در صورت خلاف واقع بودن اظهارات محقق می شود. ذکر عبارت «تصدیقات یا انتشارات خلاف واقع» در ماده موید این مطلب است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مسئولیت مدنی در ارتباطات الکترونیک (حقوق فناوری اطلاعات و ارتباطات)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1483636|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=صادقی|چاپ=1}}</ref> | |||
نکته قابل ذکر دیگر در خصوص ماده 8 قانون مسئولیت مدنی این است که اصطلاح حسن نیت در آن به کار رفته است. موارد یاد شده در ماده 8 قانون مسئولیت مدنی ویژگی ندارد تا مراعات حسن نیت به آن ها محدود شود به نظر می رسد قانونگذار در وضع ماده 8 بر مراعات اصل حسن نیت در تعامل با دیگران توجه داشته است و به حکم اخلاق و منطق حقوقی نیز داشتن حسن نیت را نباید به موارد یاد شده در ماده قانونی محدود کرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مسئولیت پیش قراردادی|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4922444|صفحه=|نام۱=حبیب|نام خانوادگی۱=طالب احمدی|چاپ=1}}</ref> | |||
== مقالات مرتبط == | == مقالات مرتبط == | ||
* [[تمایزهای بنیادین «ضمان قهری» و «مسئولیت مدنی» از حیث مبنا، ارکان و احکام]] | |||
* [[انواع مسؤولیت در جرایم مطبوعاتی با نگاه به تعدادی از دعاوی مطبوعاتی]] | |||
* [[ارزش شهرت: گفتاری در روش‌های جبران خسارت ناشی از بهره‌برداری تجاری از شهرت دیگری]] | * [[ارزش شهرت: گفتاری در روش‌های جبران خسارت ناشی از بهره‌برداری تجاری از شهرت دیگری]] | ||
* [[تبیین حقوقی ماهیت اخذ برائت و اثر آن بر مسئولیت مدنی پزشکان و نهادهای درمانی]] | * [[تبیین حقوقی ماهیت اخذ برائت و اثر آن بر مسئولیت مدنی پزشکان و نهادهای درمانی]] | ||
| خط ۹: | خط ۳۳: | ||
* [[وظیفه مراقبت در گفت‌وگوهای پیش‌قراردادی]] | * [[وظیفه مراقبت در گفت‌وگوهای پیش‌قراردادی]] | ||
* [[بررسی تطبیقی جبران خسارت معنوی هتک حیثیت اشخاص در نظام حقوقی ایران و انگلستان]] | * [[بررسی تطبیقی جبران خسارت معنوی هتک حیثیت اشخاص در نظام حقوقی ایران و انگلستان]] | ||
* [[نقد اصل قابلیت جبران کلیه خسارات در حقوق مسئولیت مدنی ایران]] | |||
* [[تبلیغات تجاری مقایسه ای]] | |||
* [[حق حسن شهرت تجاری در حقوق ایران با مطالعه تطبیقی در حقوق انگلیس]] | |||
* [[رویکرد قوانین داخلی و اسناد بین المللی به مبنای مسئولیت مدنی ناشی از افشای اسرار تجاری]] | |||
* [[عدم النفع قابل مطالبه نیست]] | |||
* [[انواع خسارت های نقض تعهدات قراردادی و شرایط مطالبۀ آنها در نظام حقوقی آلمان با مروری بر رویکرد حقوق ایران]] | |||
* [[نوآوری‌های حقوق قراردادهای جدید فرانسه و تطبیق آن با نظام حقوقی ایران]] | |||
* [[حمایت از زیان‌دیده در برابر تبلیغات تجاری مقایسه‌ای از طریق طرح دعوای رقابت غیرمنصفانه]] | |||
* [[پوشش خسارات ناشی از خطر توسعة علم در پرتوی مسئولیت مدنی]] | |||
* [[الزامات استیفای حق بر حریم خصوصی در بستر اینترنت اشیا از منظر حقوق ایران]] | |||
* [[نقش اخلاق در حقوق مسئولیت مدنی]] | |||
* [[مسئولیت مدنی بیمارستانها]] | |||
* [[حسن نیت فاعل فعل زیان بار]] | |||
== منابع == | |||
{{پانویس}} | |||
[[رده:مواد قانون مسئولیت مدنی]] | |||
[[رده:مسئولیت مدنی]] | |||
[[رده:خسارت معنوی]] | |||
[[رده:جبران ضرر معنوی]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۳۰ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۲۳:۱۸
ماده 8 قانون مسئولیت مدنی: كسی كه در اثر تصديقات يا انتشارات مخالف واقع به حيثيت و اعتبارات و موقعيت ديگري زيان وارد آورد مسئول جبران آن است. شخصي كه در اثر انتشارات مزبور یا ساير وسائل مخالف با حسن نيت مشتريانش كم و يا در معرض از بين رفتن باشد می تواند موقوف شدن عمليات مزبور را خواسته و در صورت اثبات تقصير زيان وارده را از وارد كننده مطالبه نمايد.
مواد مرتبط
- ماده 9 قانون مسئولیت مدنی
- ماده 10 قانون مسئولیت مدنی
- ماده ۲۳۶ قانون آیین دادرسی مدنی
- ماده ۶۵۰ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)
توضیح واژگان
زیان: در معنی ضرر به کار می رود و غالباً این دو کلمه معادل یکدیگر هستند و با یکدیگر به کار می روند. چنین استعمالی (ضرر و زیان) از نوع استعمالات مترادف بوده است که در تعبیرات حقوقی درست نمی باشد.[۱]
تقصیر: یعنی ترک کردن کاری که باید انجام می شد یا انجام کاری که نباید ترک می گردید.[۲]
مطالعات تطبیقی
قاعده حسن نیت در قانون مدنی جدید فرانسه در ماده 1104 مورد اشاره قرار گرفته است. این ماده بیان می دارد که: «مذاکره، تشکیل و اجرای قراردادها باید با رعایت حسن نیت باشد. این قاعده از جمله قواعد مربوط به نظم عمومی به شمار می رود.[۳]
نکات توضیحی تفسیری دکترین
ماده 1 قانون مسئولیت مدنی به طور کلی تمامیت معنوی شخص را حمایت می کند، چه به موجب آن هر کس بدون مجوز قانونی عمدا و یا در نتیجه بی احتیاطی به آزادی و یا حیثیت و یا شهرت تجارتی و یا هر حق دیگری که به موجب قانون برای افراد ایجاد شده لطمه ای وارد آورد که موجب ورود ضرر مادی و یا معنوی دیگری شود مسئول جبران خسارت ناشی از عمل خود خواهد بود و ماده 8 قانون مسئولیت مدنی یکی از مصادیق مهم این قاعده را بیان می کند و حتی در موردی که در اثر انتشارات مزبور یا سایر وسایل مخالف با حسن نیت مشتریان دارنده حرفه و کسب تقلیل یافته یا در معرض از بین رفتن باشد به موجب ماده اخیر علاوه بر مطالبه خسارت زیان دیده می تواند موقوف شدن عملیات مزبور را بخواهد.[۴]
نکات توضیحی
کرامت، حیثیت و اعتبار از امور معنوی انسان است. لذا هنگام تجاوز به این امور، ناچار شخصیت معنوی مجنی علیه به خطر افتاده و خسارت معنوی بر وی وارد می آید. مقنن در مواد 8، 9 و 10 قانون مسئولیت مدنی یا صراحت هر چه تمامتر آسیب رساندن به این امور را از موارد ضرر و زیان معنوی شمرده و آن را مسئول جبران خسارت معنوی زیان دیده دانسته است.[۵] بنابراین گاهی فعل شخص، موجب آسیب رساندن به شخصیت و اعتبار دیگری می شود مانند این که کسی با نوشتن مقاله به دیگری توهین کند در این موارد زیانی که به طرف مقابل می رسد باید جبران شود.[۶] از بین بردن منبع زیان از جمله مصادیق جبران عینی است که در ماده 8 قانون مسئولیت مدنی صریحا پذیرفته شده است و در کنار آن زیان دیده می تواند حق مطالبه زیان مالی و مادی را داشته باشد.[۷] البته باید توجه داشت، مفاد مقررات ماده 8 قانون مسئولیت مدنی مبین این امر است که مسئولیت ناشی از هتک حرمت، صرفا در صورت خلاف واقع بودن اظهارات محقق می شود. ذکر عبارت «تصدیقات یا انتشارات خلاف واقع» در ماده موید این مطلب است.[۸]
نکته قابل ذکر دیگر در خصوص ماده 8 قانون مسئولیت مدنی این است که اصطلاح حسن نیت در آن به کار رفته است. موارد یاد شده در ماده 8 قانون مسئولیت مدنی ویژگی ندارد تا مراعات حسن نیت به آن ها محدود شود به نظر می رسد قانونگذار در وضع ماده 8 بر مراعات اصل حسن نیت در تعامل با دیگران توجه داشته است و به حکم اخلاق و منطق حقوقی نیز داشتن حسن نیت را نباید به موارد یاد شده در ماده قانونی محدود کرد.[۹]
مقالات مرتبط
- تمایزهای بنیادین «ضمان قهری» و «مسئولیت مدنی» از حیث مبنا، ارکان و احکام
- انواع مسؤولیت در جرایم مطبوعاتی با نگاه به تعدادی از دعاوی مطبوعاتی
- ارزش شهرت: گفتاری در روش‌های جبران خسارت ناشی از بهره‌برداری تجاری از شهرت دیگری
- تبیین حقوقی ماهیت اخذ برائت و اثر آن بر مسئولیت مدنی پزشکان و نهادهای درمانی
- نحوه ارزیابی خسارت‌های درد و رنج
- وظیفه مراقبت در گفت‌وگوهای پیش‌قراردادی
- بررسی تطبیقی جبران خسارت معنوی هتک حیثیت اشخاص در نظام حقوقی ایران و انگلستان
- نقد اصل قابلیت جبران کلیه خسارات در حقوق مسئولیت مدنی ایران
- تبلیغات تجاری مقایسه ای
- حق حسن شهرت تجاری در حقوق ایران با مطالعه تطبیقی در حقوق انگلیس
- رویکرد قوانین داخلی و اسناد بین المللی به مبنای مسئولیت مدنی ناشی از افشای اسرار تجاری
- عدم النفع قابل مطالبه نیست
- انواع خسارت های نقض تعهدات قراردادی و شرایط مطالبۀ آنها در نظام حقوقی آلمان با مروری بر رویکرد حقوق ایران
- نوآوری‌های حقوق قراردادهای جدید فرانسه و تطبیق آن با نظام حقوقی ایران
- حمایت از زیان‌دیده در برابر تبلیغات تجاری مقایسه‌ای از طریق طرح دعوای رقابت غیرمنصفانه
- پوشش خسارات ناشی از خطر توسعة علم در پرتوی مسئولیت مدنی
- الزامات استیفای حق بر حریم خصوصی در بستر اینترنت اشیا از منظر حقوق ایران
- نقش اخلاق در حقوق مسئولیت مدنی
- مسئولیت مدنی بیمارستانها
- حسن نیت فاعل فعل زیان بار
منابع
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. ترمینولوژی حقوق. چاپ 7. گنج دانش، 1374. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6651852
- ↑ صادق مددی. مسئولیت مدنی تولیدکنندگان و فروشندگان کالا. چاپ -. میزان، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3883044
- ↑ سیامک پاکباز. شرح قانون مدنی فرانسه. چاپ 1. میزان، 1401. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6670320
- ↑ عبدالمجید امیری قائم مقامی. حقوق تعهدات (جلد اول) (وقایع حقوقی، کلیات حقوق تعهدات). چاپ 3. میزان، 1385. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1291788
- ↑ حمید درخشان نیا. ضرر و زیان ناشی از جرم. چاپ 1. مهاجر، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3534612
- ↑ احمدعلی حمیتی واقف. حقوق مدنی (جلد چهارم) (الزام های خارج از قرارداد). چاپ 1. جنگل، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1129448
- ↑ روح اله مهمان نوازان. خسارات قابل جبران در حقوق کیفری ایران. چاپ 1. آثار اندیشه، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2468984
- ↑ حسین صادقی. مسئولیت مدنی در ارتباطات الکترونیک (حقوق فناوری اطلاعات و ارتباطات). چاپ 1. میزان، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1483636
- ↑ حبیب طالب احمدی. مسئولیت پیش قراردادی. چاپ 1. میزان، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4922444