ماده 53 قانون حمایت خانواده: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(افزودن رویه قضایی)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵: خط ۵:
*{{زیتونی|[[ماده 54 قانون حمایت خانواده|مشاهده ماده بعدی]]}}
*{{زیتونی|[[ماده 54 قانون حمایت خانواده|مشاهده ماده بعدی]]}}
== مواد مرتبط ==
== مواد مرتبط ==
* [[ماده 52 قانون حمایت خانواده]]
* [[ماده 54 قانون حمایت خانواده]]
* [[ماده 214 قانون مجازات عمومی مصوب 1304]]
* [[ماده ۱۰۵ قانون تعزیرات مصوب ۱۳۶۲]]
* [[ماده ۶۴۲ قانون مجازات اسلامی]]
* [[ماده ۱۱۰۶ قانون مدنی]]
* [[ماده ۱۱۰۶ قانون مدنی]]
* [[ماده ۱۱۱۱ قانون مدنی]]
* [[ماده ۱۱۱۱ قانون مدنی]]
* [[ماده ۱۱۹۶ قانون مدنی]]
* [[ماده ۱۱۹۶ قانون مدنی]]


== پیشنه ==
== پیشینه ==
پیشینه جرم انگاری ترک انفاق به ماده ۲۱۴ قانون مجازات عمومی مصوب ۱۳۰۴ بر می‌گردد. سپس ماده ۲۲ [[قانون حمایت خانواده]] مصوب ۱۳۵۳ [[ترک انفاق]] را جرم انگاری کرد سپس ماده ۱۰۵ قانون تعزیرات مصوب ۱۳۶۲ به این موضوع پرداخت و بعد از آن ماده ۶۴۲ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۵۷ و در نهایت ماده ۵۳ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ به جرم ترک انفاق پرداخته‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری خانواده (بودها و بایدها)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5049028|صفحه=|نام۱=لیلاسادات|نام خانوادگی۱=اسدی|چاپ=1}}</ref>
پیشینه جرم انگاری ترک انفاق به [[ماده 214 قانون مجازات عمومی مصوب 1304]] بر می‌گردد. سپس ماده ۲۲ [[قانون حمایت خانواده]] مصوب ۱۳۵۳ [[ترک انفاق]] را جرم انگاری کرد سپس [[ماده ۱۰۵ قانون تعزیرات مصوب ۱۳۶۲]] به این موضوع پرداخت و بعد از آن [[ماده ۶۴۲ قانون مجازات اسلامی]] مصوب ۱۳۵۷ و در نهایت [[ماده 53 قانون حمایت خانواده]] مصوب ۱۳۹۱ به جرم ترک انفاق پرداخته‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری خانواده (بودها و بایدها)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5049028|صفحه=|نام۱=لیلاسادات|نام خانوادگی۱=اسدی|چاپ=1}}</ref>


== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
== نکات تفسیری دکترین ==
برای تحقق جرم ترک انفاق اولا زوج باید به لحاظ مالی استطاعت داشته باشد و ثانیاً زوجه باید تمکین نماید. [[زوجه]] ای که از تمکین سر باز زند و [[ناشزه]] باشد نفقه ای ندارد که عدم پرداخت آن را بتوان جرم دانست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق خانواده|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=آثار فکر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4696276|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=رسولی|چاپ=5}}</ref> برای تحقق جرم ترک انفاق، نفقه باید ناظر به آینده باشد، نفقه گذشته زوجه مشمول عنوان مجرمانه ترک انفاق نمی‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی تطبیقی (جلد اول) (جرایم علیه اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3884072|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref> از لحاظ مستمر و آنی بودن، جرم ترک انفاق یک جرم مستمر است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری خانواده (بودها و بایدها)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5050236|صفحه=|نام۱=لیلاسادات|نام خانوادگی۱=اسدی|چاپ=1}}</ref>  چنانچه [[زوج]]، چند همسر داشته باشد، ترک انفاق هر یک، یک جرم مجزا در نظر گرفته می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=674848|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref>
برای تحقق جرم ترک انفاق اولا زوج باید به لحاظ مالی استطاعت داشته باشد و ثانیاً زوجه باید تمکین نماید. [[زوجه]] ای که از تمکین سر باز زند و [[ناشزه]] باشد نفقه ای ندارد که عدم پرداخت آن را بتوان جرم دانست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق خانواده|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=آثار فکر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4696276|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=رسولی|چاپ=5}}</ref> برای تحقق جرم ترک انفاق، نفقه باید ناظر به آینده باشد، نفقه گذشته زوجه مشمول عنوان مجرمانه ترک انفاق نمی‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی تطبیقی (جلد اول) (جرایم علیه اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3884072|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref> از لحاظ مستمر و آنی بودن، جرم ترک انفاق یک جرم مستمر است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری خانواده (بودها و بایدها)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5050236|صفحه=|نام۱=لیلاسادات|نام خانوادگی۱=اسدی|چاپ=1}}</ref>  چنانچه [[زوج]]، چند همسر داشته باشد، ترک انفاق هر یک، یک جرم مجزا در نظر گرفته می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=674848|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref>


== نکات توضیحی ==
== نکات توضیحی ==
عدم پرداخت نفقه باید با قصد مجرمانه باشد؛ یعنی زوج بخواهد زوجه را از حق قانونی اش محروم نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری خانواده (بودها و بایدها)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5050980|صفحه=|نام۱=لیلاسادات|نام خانوادگی۱=اسدی|چاپ=1}}</ref>نکته دیگر در خصوص ماده 53 قانون حمایت خانواده مصوب 1391 این است که ترک انفاق یک [[جرم قابل گذشت]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی بر مبنای قانون مصوب 1/2/1392 به همراه مفاهیم جدید و قوانین جزایی پیشین|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4145264|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=1}}</ref>
عدم پرداخت نفقه باید با قصد مجرمانه باشد؛ یعنی زوج بخواهد زوجه را از حق قانونی اش محروم نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری خانواده (بودها و بایدها)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5050980|صفحه=|نام۱=لیلاسادات|نام خانوادگی۱=اسدی|چاپ=1}}</ref>نکته دیگر در خصوص [[ماده 53 قانون حمایت خانواده]] مصوب 1391 این است که ترک انفاق یک [[جرم قابل گذشت]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی بر مبنای قانون مصوب 1/2/1392 به همراه مفاهیم جدید و قوانین جزایی پیشین|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4145264|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=1}}</ref>


== رویه‌های قضایی ==


== نکات توصیفی هوش مصنوعی ==
{{هوش مصنوعی (ماده)}}
# عدم پرداخت نفقه در صورت تمکین زن جرم محسوب می‌شود و مجازات حبس تعزیری درجه شش دارد.
# استطاعت مالی شرط اصلی برای مجازات عدم پرداخت نفقه است.
# تعقیب کیفری برای عدم پرداخت نفقه، نیاز به شکایت شاکی خصوصی دارد.
# در صورت گذشت شاکی خصوصی، تعقیب جزائی یا اجرای مجازات متوقف می‌شود.
# نفقه زوجه‌ای که به موجب قانون حق عدم تمکین دارد، در این ماده مورد تأکید است.
# نفقه فرزندان ناشی از تلقیح مصنوعی نیز مشمول این ماده است.
# نفقه کودکان تحت سرپرستی از مقررات این ماده پیروی می‌کند.
== رویه های قضایی ==
* [[رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره شرط تحقق بزه ترک انفاق (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۹۲۵۲۰۲۰۵۱)]]
* [[رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره اعتبار نظر دادگاه حقوقی درخصوص عدم تمکین زوجه در بزه ترک انفاق]]
* [[رای دادگاه درباره عدم پرداخت هزینه های زایمان (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۰۵۰۱۶۷۸)]]
* [[رای دادگاه درباره شرط تحقق بزه ترک انفاق (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۷۰۳۰۰۹۰۴)]]
* [[رای دادگاه درباره شرط تحقق بزه ترک انفاق (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۳۴۰۱۲۵۵)]]
* [[رای دادگاه درباره حق حبس زوجه و شکایت کیفری ترک انفاق علیه زوج (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۵۰۰۱۴۵۴)]]
* [[رای دادگاه درباره تأثیر دادخواست طلاق در تحقق بزه ترک انفاق (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۷۰۳۰۰۴۹۹)]]
* [[نظریه شماره 7/98/979 مورخ 1398/07/14 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]]
* [[نظریه شماره 7/97/2494 مورخ 1398/03/12 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]]
* [[نظریه شماره 7/97/1862 مورخ 1397/06/25 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]]
* [[نظریه شماره 7/96/1772 مورخ 1396/08/02 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]]
* [[نظریه شماره 7/96/1398 مورخ 1396/06/19 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]]
* [[نظریه شماره 7/95/579 مورخ 1395/03/17 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]]
* [[نظریه شماره 7/95/1261 مورخ 1395/05/30 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]]
* [[نظریه شماره 7/92/1457 مورخ 1392/09/05 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]]
* [[نظریه شماره 579/95/7 مورخ 1395/03/17 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]]
* [[رای دادگاه درباره احتساب نفقه آینده فرزند مشترک (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۰۲۰۰۳۶۰)]]
* [[رای دادگاه درباره احتساب نفقه آینده فرزند مشترک (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۰۲۰۰۳۶۰)]]
* [[رای دادگاه درباره تأثیر دعوای الزام به تمکین زوجه بر تحقق بزه ترک انفاق (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۴۲۰۰۴۸۹)]]
* [[رای دادگاه درباره تأثیر دعوای الزام به تمکین زوجه بر تحقق بزه ترک انفاق (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۴۲۰۰۴۸۹)]]
خط ۵۳: خط ۸۴:
* [[رای دادگاه درباره تحصیل وجه از طریق صورت سازی متقلبانه توسط کارمند بیمه (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۲۱۳۱۳۰۰۱۰۹)]]
* [[رای دادگاه درباره تحصیل وجه از طریق صورت سازی متقلبانه توسط کارمند بیمه (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۲۱۳۱۳۰۰۱۰۹)]]
* [[نظریه شماره 1261/95/7 مورخ 1395/05/30 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]]
* [[نظریه شماره 1261/95/7 مورخ 1395/05/30 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]]
== پایان نامه و رساله های مرتبط ==
* [[ضمانت اجرای تعهد به پرداخت نفقه]]


== مقالات مرتبط ==
== مقالات مرتبط ==

نسخهٔ ‏۱۳ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۱۱

ماده ۵۳ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱: هرکس با داشتن استطاعت مالی، نفقه زن خود را در صورت تمکین او ندهد یا از تأدیه نفقه سایر اشخاص واجب النفقه امتناع کند به حبس تعزیری درجه شش محکوم می‌شود. تعقیب کیفری منوط به شکایت شاکی خصوصی است و در صورت گذشت وی از شکایت در هر زمان تعقیب جزائی یا اجرای مجازات موقوف می‌شود.

تبصره ـ امتناع از پرداخت نفقه زوجه ای که به موجب قانون مجاز به عدم تمکین است و نیز نفقه فرزندان ناشی از تلقیح مصنوعی یا کودکان تحت سرپرستی مشمول مقررات این ماده است.

مواد مرتبط

پیشینه

پیشینه جرم انگاری ترک انفاق به ماده 214 قانون مجازات عمومی مصوب 1304 بر می‌گردد. سپس ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۵۳ ترک انفاق را جرم انگاری کرد سپس ماده ۱۰۵ قانون تعزیرات مصوب ۱۳۶۲ به این موضوع پرداخت و بعد از آن ماده ۶۴۲ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۵۷ و در نهایت ماده 53 قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ به جرم ترک انفاق پرداخته‌است.[۱]

نکات تفسیری دکترین

برای تحقق جرم ترک انفاق اولا زوج باید به لحاظ مالی استطاعت داشته باشد و ثانیاً زوجه باید تمکین نماید. زوجه ای که از تمکین سر باز زند و ناشزه باشد نفقه ای ندارد که عدم پرداخت آن را بتوان جرم دانست.[۲] برای تحقق جرم ترک انفاق، نفقه باید ناظر به آینده باشد، نفقه گذشته زوجه مشمول عنوان مجرمانه ترک انفاق نمی‌شود.[۳] از لحاظ مستمر و آنی بودن، جرم ترک انفاق یک جرم مستمر است.[۴] چنانچه زوج، چند همسر داشته باشد، ترک انفاق هر یک، یک جرم مجزا در نظر گرفته می‌شود.[۵]

نکات توضیحی

عدم پرداخت نفقه باید با قصد مجرمانه باشد؛ یعنی زوج بخواهد زوجه را از حق قانونی اش محروم نماید.[۶]نکته دیگر در خصوص ماده 53 قانون حمایت خانواده مصوب 1391 این است که ترک انفاق یک جرم قابل گذشت است.[۷]


نکات توصیفی هوش مصنوعی

  1. عدم پرداخت نفقه در صورت تمکین زن جرم محسوب می‌شود و مجازات حبس تعزیری درجه شش دارد.
  2. استطاعت مالی شرط اصلی برای مجازات عدم پرداخت نفقه است.
  3. تعقیب کیفری برای عدم پرداخت نفقه، نیاز به شکایت شاکی خصوصی دارد.
  4. در صورت گذشت شاکی خصوصی، تعقیب جزائی یا اجرای مجازات متوقف می‌شود.
  5. نفقه زوجه‌ای که به موجب قانون حق عدم تمکین دارد، در این ماده مورد تأکید است.
  6. نفقه فرزندان ناشی از تلقیح مصنوعی نیز مشمول این ماده است.
  7. نفقه کودکان تحت سرپرستی از مقررات این ماده پیروی می‌کند.

رویه های قضایی

پایان نامه و رساله های مرتبط

مقالات مرتبط

عدول از اصول دادرسی و قواعد حقوقی در دعوای اعسار

منابع

  1. لیلاسادات اسدی. حقوق کیفری خانواده (بودها و بایدها). چاپ 1. میزان، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5049028
  2. محمد رسولی. حقوق خانواده. چاپ 5. آثار فکر، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4696276
  3. عباس زراعت. حقوق جزای اختصاصی تطبیقی (جلد اول) (جرایم علیه اشخاص). چاپ 1. ققنوس، 1385.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3884072
  4. لیلاسادات اسدی. حقوق کیفری خانواده (بودها و بایدها). چاپ 1. میزان، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5050236
  5. ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 674848
  6. لیلاسادات اسدی. حقوق کیفری خانواده (بودها و بایدها). چاپ 1. میزان، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5050980
  7. ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی بر مبنای قانون مصوب 1/2/1392 به همراه مفاهیم جدید و قوانین جزایی پیشین. چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4145264