ماده ۱۱۹۶ قانون مدنی

ماده ۱۱۹۶ قانون مدنی: در روابط بین اقارب فقط اقارب نسبی در خط عمودی اعم از صعودی یا نزولی ملزم به انفاق یکدیگرند.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۱۱۹۵ قانون مدنی
• ماده ۱۱۹۷ قانون مدنی
• ماده ۵۳ قانون حمایت خانواده

توضیح واژگان

«اقارب» در ماده ۱۱۹۶ قانون مدنی، به معنای خویشاوندان است و معنای آن اخص از نزدیکان می‌باشد، اصطلاحا خویشاوندان نسبی و سببی و رضاعی را گویند.

نکات تفسیری دکترین ماده 1196 قانون مدنی

اقاربی که در خط اطراف قرار دارند؛ ملزم به انفاق یکدیگر نیستند. پرداخت نفقه، به اقاربی که در خط اطراف قرار دارند؛ تعهد طبیعی محسوب گردیده و برخلاف هبه، قابل رجوع نیست.

شخصی که می‌تواند با قرض گرفتن، امورات خود را بگذراند؛ همچنان واجب النفقه محسوب می‌گردد. شخص کافر نیز، استحقاق نفقه را دارد؛ مگر اینکه مرتد باشد.

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

• با حصول شرایطی، ابوین و فرزندان، مکلف به انفاق یکدیگر هستند.

• انفاق پدر و مادر، هر چه بالا روند؛ و انفاق اولاد، هر چه پایین روند؛ با حصول شرایطی واجب است؛ خواه مذکر باشند یا مؤنث، بالغ باشند یا نابالغ، مسلم باشند یا کافر، انفاق اقاربی که در خط اطراف قرار دارند؛ واجب نبوده و مستحب است؛ به خصوص اگر آنها وارث منفق باشند.

• اسباب انفاق، زوجیت است و قرابت بعضیه، منظور از قرابت بعضی، این است که یکی از منفق یا مستحق نفقه، جزئی از یکدیگر باشند؛ مانند فرزند که جزئی از پدر است.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 1196 قانون مدنی

1. الزام به انفاق مختص اقارب نسبی است.
2. اقارب نسبی در خط عمودی مشمول این ماده می‌شوند.
3. خط عمودی شامل جهت‌های صعودی و نزولی است.
4. ماده شامل روابط انفاقی بین اقارب می‌شود.
5. انفاق در این ماده به معنای حمایت مالی است.

رویه های قضایی

• به موجب دادنامه شماره ۲۱ مورخه ۱۳۷۲/۴/۱۵ شعبه ۱۹ دیوان عالی کشور، با وجود پدر برای فرزند، و موافقت وی جهت پرداخت نفقه، دعوی نفقه علیه پدربزرگ مسموع نیست.

مصادیق و نمونه ها

• طفل متمول، ملزم به پرداخت نفقه ابوین فقیر خود است، در این رابطه، عامل نفسانی وجود ندارد.