ماده ۹ قانون زمین شهری
ماده ۹ قانون زمین شهری: وزارت مسکن و شهرسازی موظف است زمینهای مورد نیاز برای امر مسکن و خدمات عمومی را ضمن استفاده از کلیه اراضی موات و دولتی در شهرهائی که به پیوست این قانون به دلیل عدم تکافوی اراضی مذکور در این شهرها ضرورت آن حتمی است به ترتیب از زمینهای بائر و دائر شهری تامین نماید.
مالکان اراضی بائر و دائر شهری اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی و بنیادها و نهادها و ارگانهای دولتی و غیردولتی موظفند زمینهای مورد نیاز دولت یا شهرداری ها را که موضوع این قانون است به منظورهای ذیل و با تقویم دولت به آنها(دولت و شهرداری ها)بفروشند.
الف - تفکیک و فروش توسط وزارت مسکن و شهرسازی به افراد واجد الشرایط دریافت زمین جهت مسکن و یا اجراء طرحهای ساختمان سازی مسکونی.
ب - ایجاد تاسیسات عمومی و عمرانی و اداری و اجراء طرحهای مصوب شهری و عوض طرحهای شهری حسب مورد به وسیله وزارتخانه ها و شهرداری ها و موسسات و شرکتهای دولتی و نهادها و موسساتی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام است.
ج - حفاظت از میراث فرهنگی کشور.
تبصره ۱- در صورت مراجعه مالک یا مالکین زمینهای بائر و دائر و اعلام یا اعلان عدم نیاز دولت و شهرداری ها به زمین،مالک می تواند پس از عمران و آماده سازی زمین نسبت به تفکیک و واگذاری زمین خود طبق ضوابط و مجوز وزارت مسکن و شهرسازی اقدام نماید.
تبصره ۲- مالکان اراضی بائر و دائر شهری اعم از مشاع و یا شش دانگ که زمین آنها مورد نیاز دولت و شهرداری ها به شرح این ماده است مشروط بر این که از مزایای مواد ۶ یا ۸ قانون اراضی شهری مصوب ۱۳۶۰ استفاده نکرده باشند حق دارند طبق ضوابط وزارت مسکن و شهرسازی قطعه یا قطعاتی از زمین مذکور به انتخاب خود و در صورت عدم امکان از سایر اراضی دولتی معادل(هزار)متر مربع عمران و تفکیک نمایند یا به دولت بفروشند زائد بر آن(نه عین و نه منفعت)قابل واگذاری نیست مگر به دولت و با تقویم دولت و یا این که با اجازه و زیر نظر وزارت مسکن و شهرسازی عمران نموده واگذار نماید.
تبصره ۳- صغار یتیم تا سن بلوغ شرعی و بازماندگان درجه اول شهداء و مفقود الاثرها و همسران آنها تا زمانی که فرزندان آنها را تحت تکفل داشته باشند از شمول این ماده مستثنی هستند عمران و تفکیک و واگذاری زمینهای موضوع این تبصره مشمول مقررات این قانون بوده و چنانچه زمین مشمول این تبصره مورد نیاز برای طرح دولتی خاصی باشد که احداث آن در محل دیگری میسر نباشد معادل ارزش زمین مورد نظر از محل اراضی دولتی به صورت عوض واگذار می گردد.
تبصره ۴- واگذاری سهام مشاعی مالکین اراضی شهری به یکدیگر در یک یا چند قطعه زمین به نحوی که سهم هریک از مالکین پس از انتقال زائد بر حد نصاب مقرر در این ماده نگردد با رعایت شرایط مندرج در این قانون بلا مانع است.
تبصره ۵- شرکتهای تعاونی مسکن که قبل از تصویب قانون اراضی شهری مصوب ۱۳۶۰ مالک زمینهایی باشند با رعایت حداقل نصاب تفکیک محل وقوع زمین برای هریک از اعضاء واجد الشرایط که از مزایای قانون اراضی شهری مصوب ۱۳۶۰ و این قانون استفاده نکرده باشند در قالب ضوابط وزارت مسکن و شهرسازی حق بهره برداری از زمین خود را دارا می باشند و زمینهای مازاد بر نیاز آنها و نیز زمینی که طبق ضوابط مذکور در مهلت مقرر بدون عذر موجه عمران نگردد تابع مقررات این قانون بوده و در اختیار دولت قرار می گیرد.
تبصره ۶- در صورت استنکاف یا عدم مراجعه و یا عدم دسترسی به مالک یا نامشخص بودن نشانی مالک پس از اعلان وزارت مسکن و شهرسازی و در صورت وجود تعارض ثبتی و در وثیقه بودن ملک یا هرگونه اشکالات حقوقی یا ثبتی دیگر که مانع از انجام معامله دولت گردد، دولت یا شهرداری ها با سپردن بهای زمین مورد تملک به صندوق ثبت محل زمین را تملک و حسب مورد وزارت مسکن و شهرسازی یا شهرداری به قائم مقامی مالک،سند انتقال را امضاء می نمایند و در موقع مراجعه مالک پس از ارائه مفاصا حسابهای لازم و رفع هرگونه اشکال بهای آن قابل پرداخت می باشد و یا در صورت امکان زمین معوض واگذار می گردد.
تبصره ۷- دولت و شهرداری ها می توانند برای اجراء طرحهای دولتی و تاسیسات عمومی زیربنائی خود زمین مورد نیاز را در شهرها و شهرکهای سراسر کشور با رعایت کلیه ضوابط و تبصره های این ماده تملک نمایند.
تبصره ۸- زمینهای دائری که دولت یا شهرداری ها در کلیه شهرها و شهرک ها نیاز به تملک آنها دارند پس از تصویب طرح و اعلام مراتب به ادارات ثبت قابل انتقال به غیر نبوده مگر به دولت یا شهرداریها.
تبصره ۹- تقویم دولت بر اساس قیمت منطقه ای(ارزش معاملاتی)زمین بوده و بهای اعیانیها در اراضی و سایر حقوق قانونی طبق نظر کارشناس رسمی دادگستری بر اساس بهای عادله روز تعیین می گردد.
تبصره ۱۰- در صورت درخواست و توافق مالک دولت موظف است به جای اراضی تملک شده از اراضی که در خارج از محدوده قانونی شهرها و شهرک ها در اختیار دارد معادل ارزشی زمین تملک شده برای امر کشاورزی به مالکین این قبیل اراضی واگذار نماید.
تبصره ۱۱- این ماده و تبصره های آن با استفاده از اجازه مورخ ۱۳۶۰/۷/۱۹ حضرت امام خمینی مدظله العالی که در آن مجلس شورای اسلامی را صاحب صلاحیت برای تشخیص موارد ضرورت دانسته اند صرفا در شهرهای مندرج در پیوست این قانون و تبصره های ۷ و ۸ آن در کلیه شهرها و شهرکهای سراسر کشور برای مدت ۵ سال از تاریخ تصویب قابل اجراء است و پس از مهلت مذکور در شهرهای یاد شده نیز مانند سایر شهرهای کشور سایر مواد قانون قابل اجراء خواهد بود.
رویه های قضایی
- رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره ۱ ابطال تبصره ماده ۳۲ آئین نامه قانون زمین شهری، مصوب ۷/۷/۶۶
- رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره اعلام تعارض آراء صادره از شعب ۶ و ۹ و ۱۵ دیوان عدالت اداری
- رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره اعلام تعارض آراء صادره از شعب ۵ و ۱۲ و ۱۶ دیوان عدالت اداری
- رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره اعلام تعارض آراء صادره از شعب ۱۵و ۱۶ واول تجدیدنظر دیوان عدالت اداری
- رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره اعلام تعارض آراء صادره از شعب سوم تجدیدنظر دیوان عدالت اداری
- رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره ابطال مواد ۷ و ۸ آیین نامه اجرایی مصوب ۱۵/۴/۶۷ زمین شهری
- رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره ابطال ماده ۵ آیین نامه اجرایی قانون زمین شهری
- رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره ابطال صدر ماده ۶۰ آئین نامه اجرایی قانون زمین شهری مصوب ۱۳۶۷ هیأت دولت
- رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره ابطال تبصره ۵ ماده ۵۱ آئیننامه اجرایی قانون زمین شهری مصوب ۱۵/۴/۶۷ هیات وزیران
- رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره ابطال تبصره یک ماده ۱۶ آییننامه اجرایی قانون زمین شهری مصوب ۱۳۷۱
- رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره ابطال بند ۵ ماده ۳۶ آیین نامه اجرایی قانون زمین شهری
- رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره ابطال بخشنامه ۱۴۹۰۸/ل-۵۰۰۱/۱- ۲۳/۵/۶۸
- رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری (دادنامه شماره: ۷۲/۱۰۵۱۰۶ ،کلاسه پرونده: ۶۹/۱۴۸-۷۰/۹۶)
- رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری (دادنامه شماره: ۷۰/۶۷ ،کلاسه پرونده: ۶۳/۷۰)
- رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری (دادنامه شماره: ۷۰/۱۳۷ ،کلاسه پرونده: ۳۰/۷۰)
- رای شعبه تجدیدنظر دیوان عدالت اداری درباره قائم مقام مالک مستنکف از انتقال سند رسمی اراضی مورد نیاز دولت و شهرداری ها
- رای شعبه تجدیدنظر دیوان عدالت اداری درباره عدم پرداخت بهای ملک تملک شده از سوی شهرداری
- رای شعبه تجدیدنظر دیوان عدالت اداری درباره صلاحیت دیوان و شکایت علیه شرکت نوسازی و عمران تهران
- رای شعبه تجدیدنظر دیوان عدالت اداری درباره خواندگان دعوای ابطال تملک زمین توسط شرکت مخابرات در دیوان
- رای شعبه تجدیدنظر دیوان عدالت اداری درباره تملکات موضوع ماده ۹ قانون زمین شهری توسط دستگاههای اجرایی
- رای شعبه تجدیدنظر دیوان عدالت اداری درباره باراثبات قانونی بودن تملک زمین های شهری
- رای شعبه تجدیدنظر دیوان عدالت اداری درباره احداث کتابخانه و مجتمع فرهنگی در پارک و تغییر کاربری
- نظریه شماره 7/99/1115 مورخ 1399/10/13 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره منوط نبودن دعوای خلع ید به ابطال تصمیم بایر بودن ملک موضوع قانون زمین شهری
- نظریه شماره 7/99/412 مورخ 1399/05/22 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره واگذاری اراضی صغیر به دولت یا شهرداری توسط دادستان