ماده ۶۵ قانون مجازات اسلامی
ماده ۶۵ قانون مجازات اسلامی: مرتکبان جرایم عمدی که حداکثر مجازات قانونی آنها سه ماه حبس است به جای حبس به مجازات جایگزین حبس محکوم می گردند.
مواد مرتبط
- ماده 3 قانون وصول برخی از در آمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین مصوب 1373
- ماده 24 قانون مجازات اسلامی
- تبصره ماده 37 قانون مجازات اسلامی
- ماده 64 قانون مجازات اسلامی
- ماده 66 قانون مجازات اسلامی
- ماده 67 قانون مجازات اسلامی
- ماده 83 قانون مجازات اسلامی
- ماده 84 قانون مجازات اسلامی
- ماده 85 قانون مجازات اسلامی
- ماده 86 قانون مجازات اسلامی
- ماده 89 قانون مجازات اسلامی
توضیح واژگان
- جرایم عمدی: جرم عمدی، به جرمی اطلاق میگردد که مجرم از روی قصد و اراده، فعل یا ترک فعلی را مرتکب میشود که به موجب قانون ممنوع است و قابلیت مجازات را دارد.[۱]
- مجازات: مجازات در لغت به معنی جزا دادن، پاداش و کیفر آمده است. در اصطلاح حقوقی، آزاری است که قاضی به علت ارتکاب جرم به نشانه نفرت جامعه از عمل مجرمانه و مرتکب آن برای شخص مقصر، مطابق قانون تعیین میکند. همچنین مجازات ضامن اجراء قواعد مربوط به نظم عمومی است و با سایر ضمانت اجراها متمایز است.[۲]
- حبس: حبس در لغت به معنای منع کردن و زندانی کردن است. در اصطلاح به معنی محدود کردن فرد از رفت و آمد و جلوگیری از تصرفات او، آنگونه که خودش میخواهد، است.[۳]
- مجازات جایگزین حبس: منظور از «مجازات های جایگزین حبس»، مجازات های خفیف و یا گاهی اقدامات تأمینی هستند که با احراز شرایطی میتوانند جایگزین مجازات زندان شوند.[۴]
پیشینه
حبس زدایی از مجازات های حبسِ کوتاه مدت، به دلیل آثار سوء و زیانبار این حبس ها در گرایش به ارتکاب جرم، دارای سابقه طولانی در قوانین است؛[۵] از جمله ماده 3 قانون وصول برخی از در آمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین مصوب 1373 که البته برخی از مفاد آن به موجب قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، منسوخ و برخی، همچنان به قوت خود باقی است.[۶]
نکات تفسیری دکترین ماده 65 قانون مجازات اسلامی
طبق این ماده، در صورتی که مجازات قانونی جرم، اعم از عمدی یا غیر عمدی تا سه ماه حبس (یعنی در حبس درجه هشت) باشد دادگاه ملزم است محکوم علیه را به جای حبس به مجازات های جایگزین حبس محکوم کند.[۷] هرچند ملاک عمل در مجازات های جایگزین حبس، مجازات قانونی یعنی مجازات تعیین شده در متن قانون برای جرم مذکور است نه مجازات قضائی (مجازات تعیین شده توسط قاضی در دادنامه)، [۸] ولی به موجب تبصره الحاقی ماده 37 قانون مجازات اسلامی، در حبس کمتر از 91 روز، باید مجازات قضائی مدنظر قرار گیرد.
نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 65 قانون مجازات اسلامی
محتوای مندرج در این قسمت توسط هوش مصنوعی تولید شده است. |
- این ماده به جرایم عمدی اشاره دارد.
- حداکثر مجازات قانونی برای این جرایم سه ماه حبس است.
- به جای سه ماه حبس، مجازات جایگزین اعمال میشود.
- هدف این ماده کاهش استفاده از مجازات حبس کوتاهمدت است.
- رویکرد این ماده به اصلاح و بازپروری مجرمین میپردازد.
- مجازات جایگزین حبس میتواند شامل خدمات عمومی باشد.
- این ماده از ازدحام زندانها جلوگیری میکند.
- سیاست حفظ حقوق بشر و کرامت انسانی در نظر گرفته میشود.
- استفاده از مجازات جایگزین میتواند هزینههای سیستم قضایی را کاهش دهد.
رویه های قضایی
- رای وحدت رویه شماره 746 مورخ 1394/10/29 هیات عمومی دیوان عالی کشور
- رای دادگاه درباره موجبات تخفیف مجازات (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۲۱۰۰۵۸۲)
- رای دادگاه درباره ارتکاب سرقت به دلیل اختلاف مالی با شاکی (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۲۱۰۰۴۴۰)
- رای دادگاه درباره ارائه چک سرقتی و مجعول به عنوان ثمن معامله (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۰۹۰۰۳۴۵)
- رای دادگاه درباره اعمال مقررات تعدد جرم در جرایم با مجازات های یکسان (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۵۸۰۰۰۱۹)
- نظریه شماره 7/97/3216 مورخ 1397/12/15 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
- نظریه شماره ۷/۱۴۰۲/۴۴۵ مورخ ۱۴۰۲/۰۷/۰۳ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مقررات ماده ۸۳ قانون مجازات اسلامی جهت اعمال مجازات جایگزین حبس
- نظریه شماره 7/99/1090 مورخ 1399/08/27 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره جواز یا عدم جواز تعیین حبس تعزیری درجه هشت درجهت قانون حمایت ازاطفال ونوجوانان
- نظریه شماره 7/1400/86 مورخ 1400/04/28 اداره کل حقوقی قوه قضاییه جرایم و مجازاتهای انتخاباتی
- نظریه شماره 7/1400/402 مورخ 1400/05/10 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مجازات جایگزین حبس
- نظریه شماره 7/1402/68 مورخ 1402/06/04 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تعیین حداقل مجازات در بزه تهدید علیه بهداشت عمومی
- نظریه شماره 7/99/100 مورخ 1399/03/10 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره عدم صلاحیت شورای حل اختلاف برای رسیدگی به جرم رانندگی بدون گواهی نامه
- نظریه شماره 1351/92/7 مورخ 1392/07/13 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
مقالات مرتبط
- بومیسازی، راهبردی نوین از پاسخ، در سیاست جنایی ایران و غرب
- سابقۀ محکومیت کیفری به عنوان جلوهای از «حالت خطرناک» و کاربست آن در مجازاتهای جایگزین حبس
- اعتبار حبس کمتر از 91 روز در حقوق کیفری ایران
- شرایط و ضوابط حقوقی اجرای قرار نظارت قضایی در کنار قرارهای تأمین کیفری
- امکانسنجی اعمال نهادهای ارفاقی در جرایم حدی
- جرائم قابلگذشت و غیرقابلگذشت در نظام کیفری ایران
- پابند الکترونیک به عنوان شیوه نوین اجرای کیفر حبس؛ از سیاست تقنینی تا قضایی
- سیاست کیفری ناهمگون قانون مجازات اسلامی درتعدیل کیفر
- ارزیابی تطبیقی مجازات «حبس» در حقوق کیفری مدرن و فقه امامیه
منابع
- ↑ منصور اباذری فومشی. ترمینولوژی حقوق نوین (جلد دوم). چاپ 1. کیان، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6405156
- ↑ مهدی شهرکی. تحولات کیفرشناسی در قانون جزایی ایران. فصلنامه قانونیار شماره 6 تابستان 1397، 1397. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6656432
- ↑ احسان داودیان. حقوق زندانی در ایران و اسناد بین المللی. چاپ 1. مجد، 1395. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6656592
- ↑ علی خالقی. نکته ها در قانون آیین دادرسی کیفری. چاپ 1. موسسه مطالعات و پژوهش های حقوقی شهر دانش، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4710664
- ↑ عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3802672
- ↑ عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3802876
- ↑ محمد مصدق. شرح قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 با رویکرد کاربردی (چاپ چهارم). چاپ 4. جنگل، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4333468
- ↑ غلامحسین الهام و محسن برهانی. درآمدی بر حقوق جزای عمومی (واکنش در برابر جرم). چاپ 1. میزان، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4934304