ماده ۶۶ قانون مجازات اسلامی
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
ماده ۶۶ قانون مجازات اسلامی: مرتکبان جرایم عمدی که حداکثر مجازات قانونی آنها نود و یک روز تا شش ماه حبس است به جای حبس به مجازات جایگزین حبس محکوم می گردند مگر اینکه به دلیل ارتکاب جرم عمدی دارای سابقه محکومیت کیفری به شرح زیر باشند و از اجرای آن پنج سال نگذشته باشد:
الف (اصلاحی ۱۴۰۳/۰۳/۳۰) ـ بیش از یک فقره سابقه محکومیت قطعی به حبس تا شش ماه یا جزای نقدی بیش از ۱۴۰/۰۰۰/۰۰۰ریال یا شلاق تعزیری
ب ـ یک فقره سابقه محکومیت قطعی به حبس بیش از شش ماه یا حد یا قصاص یا پرداخت بیش از یک پنجم دیه
مواد مرتبط
- ماده ۶۷ قانون مجازات اسلامی
- بند 2 ماده 3 قانون وصول برخی از در آمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین مصوب 1373
- ماده 24 قانون مجازات اسلامی
- ماده 64 قانون مجازات اسلامی
- ماده 65 قانون مجازات اسلامی
- ماده 83 قانون مجازات اسلامی
- ماده 84 قانون مجازات اسلامی
- ماده 85 قانون مجازات اسلامی
- ماده 86 قانون مجازات اسلامی
- ماده 89 قانون مجازات اسلامی
توضیح واژگان
- جرایم عمدی: جرم عمدی، به جرمی اطلاق میگردد که مجرم از روی قصد و اراده، فعل یا ترک فعلی را مرتکب میشود که به موجب قانون ممنوع است و قابلیت مجازات را دارد.[۱]
- حبس: حبس در لغت به معنای منع کردن و زندانی کردن است. در اصطلاح به معنی محدود کردن فرد از رفت و آمد و جلوگیری از تصرفات او، آنگونه که خودش میخواهد، است.[۲]
- مجازات جایگزین حبس: منظور از «مجازات های جایگزین حبس»، مجازات های خفیف و یا گاهی اقدامات تأمینی هستند که با احراز شرایطی میتوانند جایگزین مجازات زندان شوند.[۳] مطابق ماده ۶۴ قانون مجازات اسلامی، مجازات های جایگزین حبس عبارت از دوره مراقبت، خدمات عمومی رایگان، جزای نقدی، جزای نقدی روزانه و محرومیت از حقوق اجتماعی است که در صورت گذشت شاکی و وجود جهات تخفیف با ملاحظه نوع جرم و کیفیت ارتکاب آن، آثار ناشی از جرم، سن، مهارت، وضعیت، شخصیت و سابقه مجرم، وضعیت بزه دیده و سایر اوضاع و احوال، تعیین و اجراء می شود.
- تعزیر: منظور از «تعزیر»، مجازاتی است که مشمول عنوان حد، قصاص یا دیه نیست و به موجب قانون، در موارد ارتکاب محرمات شرعی یا نقض مقررات حکومتی، تعیین و اعمال میگردد.[۴]
- حد: منظور از «حد»، مجازاتی است که موجب، نوع، میزان و کیفیت اجرای آن در شرع مقدس تعیین شده باشد.[۵]
- قصاص: منظور از «قصاص»، مجازات اصلی جنایات عمدی بر نفس، اعضا و منافع است.[۶]
- دیه: منظور از «دیه»، مالی است که در شرع مقدس برای ایراد جنایات غیرعمدی به نفس، اعضا و منافع یا جنایت عمدی در مواردی که به هر جهتی قصاص ندارد، به موجب قانون مقرر میشود.[۷]
پیشینه
نرخ جریمه مذکور در بند الف ماده ۶۶ قانون مجازات اسلامی بر اساس تصویبنامه مصوب جلسه ۱۴۰۳/۰۳/۳۰ هیات وزیران درخصوص «اصلاح میزان مبالغ مربوط به جرایم و تخلفات مندرج در قوانین مختلف» اصلاح گردید. سابقا جزای نقدی مندرج در این ماده بیش از ده میلیون (000/000/ 10) ریال بود.[۸]
نکات تفسیری دکترین ماده 66 قانون مجازات اسلامی
این ماده، یکی از موارد الزامی و همچنین یکی از ممنوعیت های صدور مجازات های جایگزین حبس را بیان کرده است، طبق این ماده در جرائم عمدی با مجازات قانونی بیش از 91 روز تا شش ماه حبس، دادگاه ملزم به تعیین مجازاتهای جایگزین حبس است اما در صورت وجود سابقه محکومیت قطعی مطابق بند الف و ب ماده فوق، دادگاه نباید به تعیین مجازاتهای جایگزین حبس، مبادرت نماید.[۹] گفتنی است در صورت گذشت بیش از 5 سال از اجرای محکومیت کیفری، صدور جایگزین های حبس الزامی خواهد بود.[۱۰] همچنین بر اساس بند های ماده فوق، یک مرتبه محکومیت قطعی به حبس بیش از شش ماه یا محکومیت به حدود یا قصاص یا دیه بیش از یک پنجم دیه کامل ،یا طبق بند الف بیش از یک فقره سابقه محکومیت قطعی به حبس تا 6 ماه یا جزای نقدی بیش از 14 میلیون تومان یا شلاق تعزیری، مانع از صدور حکم به مجازات جایگزین حبس است.[۱۱]
نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 66 قانون مجازات اسلامی
 | محتوای مندرج در این قسمت توسط هوش مصنوعی تولید شده است. |
- مرتکبان جرایم عمدی با حداکثر مجازات ۹۱ روز تا ۶ ماه حبس به مجازات جایگزین حبس محکوم میشوند.
- مجازات جایگزین حبس برای افرادی است که سابقه کیفری خاصی نداشته باشند.
- سابقه کیفری لازم جهت عدم اعمال مجازات جایگزین شامل بیش از یک فقره حبس تا ۶ ماه، جزای نقدی بیش از ۱۴۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال یا شلاق تعزیری است.
- یک فقره سابقه محکومیت قطعی به حبس بیش از ۶ ماه یا حد یا قصاص یا پرداخت بیش از یکپنجم دیه موجب عدم اعطای مجازات جایگزین میشود.
- ملاک زمانی بررسی سابقه کیفری، پنج سال گذشته از اجرای آن است.
رویه های قضایی
- رای وحدت رویه شماره 746 مورخ 1394/10/29 هیات عمومی دیوان عالی کشور
- رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره عدم صدور حکم به مجازات جایگزین حبس
- رای دادگاه درباره ارتکاب عمل منافی عفت با کودک و کودک آزاری (دادنامه شماره ۹۶۰۹۹۷۰۲۲۲۳۰۰۳۶۹)
- رای دادگاه درباره ارسال پیامک به صورت دو جانبه در مزاحمت تلفنی (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۴۸۰۰۸۱۱)
- رای دادگاه درباره برگزاری مراسم عروسی به صورت مختلط (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۱۹۰۱۳۲۸)
- رای دادگاه درباره تاثیر گذشت شاکی خصوصی در صدور حکم به مجازات جایگزین حبس (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۴۱۰۱۰۴۴)
- رای دادگاه درباره تخفیف مجازات به موجب قانون لاحق (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۷۰۲۰۰۹۱۹)
- رای دادگاه درباره تشدید مجازات در مرحله تجدیدنظر (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۷۰۲۰۰۶۴۷)
- رای دادگاه درباره تعدد مادی در ارتکاب توهین از طریق مزاحمت تلفنی (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۷۰۲۰۱۰۹۱)
- نظریه شماره 7/99/818 مورخ 1399/07/22 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تاثیر سابقه محکومیت کیفری بندهای ماده ۶۶ قانون مجازات اسلامی در جرایم درجه هفت
- نظریه شماره ۷/۱۴۰۲/۴۴۵ مورخ ۱۴۰۲/۰۷/۰۳ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مقررات ماده ۸۳ قانون مجازات اسلامی جهت اعمال مجازات جایگزین حبس
- نظریه شماره 7/99/1460 مورخ 1399/10/20 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره امکان حکم به مجازات جایگزین حبس در مجازات قانونی سه ماه حبس
- نظریه شماره 7/1402/68 مورخ 1402/06/04 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تعیین حداقل مجازات در بزه تهدید علیه بهداشت عمومی
- نظریه شماره 7/99/876 مورخ 1399/07/30 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره صدور حکم به مجازات جایگزین حبس در فرض محکومیت به حبس درجه ۸
- نظریه شماره 7/99/882 مورخ 1399/06/26 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تعیین کیفر جرایمی که حداقل مجازاتشان کمتر از نود و یک روز حبس است
- نظریه شماره 7/99/1847 مورخ 1400/02/01 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره اختلاف دادسرا و دادگاه در مورد درجه مجازات
- نظریه شماره 7/99/100 مورخ 1399/03/10 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره عدم صلاحیت شورای حل اختلاف برای رسیدگی به جرم رانندگی بدون گواهی نامه
- نظریه شماره 1210/96/7 مورخ 1396/05/31 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
مقالات مرتبط
- چالشهای سیاست کیفری ارفاقیِ قانون مجازات اسلامی در برابر جرایم سبک
- تحلیل ماهیت و قلمرو قراردادی شدن آیین دادرسی کیفری در حقوق ایران
- بومیسازی، راهبردی نوین از پاسخ، در سیاست جنایی ایران و غرب
- سابقۀ محکومیت کیفری به عنوان جلوهای از «حالت خطرناک» و کاربست آن در مجازاتهای جایگزین حبس
- شرایط و ضوابط حقوقی اجرای قرار نظارت قضایی در کنار قرارهای تأمین کیفری
- نقد و بررسی سیاست جنایی مشارکتی ایران در رویارویی با مجرمین حرفهای
- امکانسنجی اعمال نهادهای ارفاقی در جرایم حدی
- جرائم قابلگذشت و غیرقابلگذشت در نظام کیفری ایران
- سیاست کیفری ناهمگون قانون مجازات اسلامی درتعدیل کیفر
- ارزیابی تطبیقی مجازات «حبس» در حقوق کیفری مدرن و فقه امامیه
منابع
- ↑ منصور اباذری فومشی. ترمینولوژی حقوق نوین (جلد دوم). چاپ 1. کیان، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6405156
- ↑ احسان داودیان. حقوق زندانی در ایران و اسناد بین المللی. چاپ 1. مجد، 1395. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6656592
- ↑ علی خالقی. نکته ها در قانون آیین دادرسی کیفری. چاپ 1. موسسه مطالعات و پژوهش های حقوقی شهر دانش، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4710664
- ↑ ماده 18 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392
- ↑ ماده 15قانون مجازات اسلامی مصوب 1392
- ↑ ماده 16 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392
- ↑ ماده 17 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392
- ↑ معاونت حقوقی ریاست جمهوری، تصویبنامه درخصوص اصلاح میزان مبالغ مربوط به جرایم و تخلفات مندرج در قوانین مختلف، ۱۴۰۳/۰۴/۰۶
- ↑ محمدابراهیم شمس ناتری، حمیدرضا کلانتری، زینب ریاضت و ابراهیم زارع. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول) حقوق جزای عمومی. چاپ 2. میزان، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6273340
- ↑ محمدابراهیم شمس ناتری، حمیدرضا کلانتری، زینب ریاضت و ابراهیم زارع. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول) حقوق جزای عمومی. چاپ 2. میزان، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4962552
- ↑ غلامحسین الهام و محسن برهانی. درآمدی بر حقوق جزای عمومی (واکنش در برابر جرم). چاپ 1. میزان، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4934544