ماده 242 قانون مالیات های مستقیم

ماده 242 قانون مالیات های مستقیم: اداره امور مالياتي موظف است در هر مورد كه به علت اشتباه در محاسبه، ماليات اضافي دريافت شده است و همچنين در مواردي كه‌ مالياتي طبق مقررات اين قانون قابل استرداد مي‌باشد، وجه قابل استرداد را از محل وصولي جاري ظرف يك ماه به مؤدي پرداخت كند.

تبصره - مبالغ اضافه دريافتي از مؤديان بابت ماليات موضوع اين قانون به هر عنوان مشمول خسارتي به نرخ يك و نيم درصد (5/1٪) در ماه از تاريخ‌دريافت تا زمان استرداد مي‌باشد و از محل وصولي‌هاي جاري به مؤدي پرداخت خواهد شد. حكم اين تبصره نسبت به ماليات‌هاي تكليفي و علي‌الحساب‌هاي پرداختي در صورتي كه اضافه بر ماليات متعلق باشد در صورتي كه ظرف سه ماه از تاريخ درخواست مؤدي مسترد نشود از تاريخ انقضاء‌مدت مزبور جاري خواهد بود.

مشاهده ماده قبلی

مشاهده ماده بعدی

نکات توضیحی

مراد از «اشتباه در محاسبه» در صدر این ماده اعم از اشتباه شکلی و ماهوی است. مراد از اشتباه شکلی همان اشتباه در اعداد و ارقام است و اشتباه در ماهیت شامل عدم محاسبه کسور و معافیت مالیاتی است که بنا بر قانون به مودی مالیاتی تعلق می‌گیرد.

اگر مودی مالیاتی پس از قطعیت مالیات متوجه شود که برخورداری از معافیت های مالیاتی که بایستی توسط اداره امور مالیاتی اعمال

گردد، انجام نشده است، می‌تواند استرداد مالیات و یا اصلاح برگ قطعی مالیات را درخواست کرده و اداره امور مالیاتی موظف است برگ قطعی اصلاحی مالیات را با احتساب معافیت مالیاتی صادر نماید و مالیات اضافی دریافتی بنا بر این ماده مودی مالیاتی مسترد گردد.

آیین نامه، دستورالعمل و بخشنامه مرتبط

در باب این ماده می‌توان به بخشنامه های زیر اشاره نمود:

بخشنامه شماره 200/95/12 مورخ 1395/02/19.

رویه های قضایی

ابطال بخشنامه شماره 211-4909/5909 مورخ 1382/08/26 سازمان امور مالیاتی بر این مبنا که قانون گذار به شرح ماده 242 اصلاحی قانون مالیات های مستقیم مصوب 1380 ضمن تأکید بر ضرورت استرداد مالیاتی که به لحاظ اشتباه در محاسبه اضافه دریافت شده و یا طبق مقررات قانون مزبور قابل استرداد است به منظور جبران خسارت وارده به مودیان به شرح تبصره ذیل آن ماده مبلغ اضافه دریافتی از مودیان بابت مالیات به هر عنوان را مشمول خسارتی به نرخ 1/5 درصد در ماه و مبدا احتساب خسارت مزبور را به صراحت از تاریخ دریافت مبالع اضافی تعیین و اعلام کرده است. نظر به این که مفاد 273 قانون فوق الاشعار در خصوص تعیین تاریخ از 01/01/1381 نافی حکم صریح مقنن در باب استحقاق مودیان مشمول ماده 242 اصلاحی قانون مالیات های مستقیم و تبصره آن به دریافت خسارت تعیین شده در فاصله بین تاریخ دریافت مالیات اضافه تا زمان استرداد آن نیست. بنابراین بخشنامه شماره مذکور که تاریخ احتساب مورد نظر مقنن را از اول سال 1381 تعیین کرده است مغایر قانون و خارج از حدود اختیار سازمان امور مالیاتی کشور در وضع مقررات دولتی است.

در باب این ماده، در آرای قضایی می‌توان به دادنامه شماره 88/325 مورخ 1388/04/14 اشاره کرد که به این ماده ارجاع شده است. مطابق رای این دادنامه«به صراحت ماده 242 قانون مالیات‌های مستقیم در صورت وقوع اشتباه در محاسبه و دریافت مالیات اضافه و همچنین در مواردی که طبق قانون مزبور مالیاتی، قابل استرداد باشد، مسئولین ذی ربط مندرج در ماده مذکور مکلفند گزارشی متضمن جهات قانونی و تعیین رقم قطعی مالیات و مالیات پرداختی و مبلغ اضافه دریافتی تهیه شده و تنظیم نمایند و پس از تایید مقامات ذی صلاح، برگ استرداد مالیات اضافی صادر و یک نسخه از آن را تسلیم مودی و نسخه دیگر از آن را به اداره امور اقتصاد و دارایی مربوط ارسال نمایند تا وجه آن را از محل وصولی جاری ظرف یک ماه به مودی بپردازند»

مطابق رأی شماره 201/36 مورخ 1392/8/20 خسارت دریافتی مودیان بابت مبلغ اضافه پرداختی موضوع تبصره این ماده ماهیت درآمدی ندارد.

ابطال بخشنامه شماره 2989/33207 مورخ 23/6/1382 رئیس سازمان امور مالیاتی و رأی شماره 30/4/9992 مورخ 1376/9/26 هیأت عمومی شورای عالی مالیاتی که به صراحت ماده 242 در صورت وقوع اشتباه در محاسبه و دریافت اضافه مالیات قابل استرداد است، که خلاف هدف صریح مقنن در رأی و بخشنامه آمده است و ابطال می شود.