آیا می دانستید (حقوق خصوصی)

در ازصفحه آیا می دانستید یک آرشیو جامع از نکات حقوقی است که در صفحه اصلی ویکی حقوق قرار می گیرد. این آرشیو توسط پژوهشگران محترم در حین ایجاد یا ویرایش صفحات و مقالات دیگر تکمیل می‌شود. به این صورت که هر زمان که یک پژوهشگر در حال ایجاد یا ویرایش صفحه‌ای در ویکی است و با نکات قابل توجهی روبرو می‌شود، آن را به عنوان یک "آیا می دانستید" تدوین کرده و در این جداول ثبت می‌کند.

محتوای هر "آیا می دانستید" بر اساس مخاطبان آن (مخاطب عمومی یا مخاطب تخصصی حقوقی) مشخص می‌شود. ارزش آموزشی هر نکته در این صفحه را می‌توان با توجه به موضوع و مخاطبان هدف تعیین کرد. هر نکته ممکن است یک قسمت از عین متن ماده قانون، یک بخش از نظریه مشورتی یا حتی یک اقتباس از نظر دکترین و ... باشد. این ایجاد ارتباطات متنوع در این آرشیو، آن را به یک منبع غنی از اطلاعات حقوقی تبدیل کرده و به افزایش دسترسی به دانش حقوقی برای افراد علاقه‌مند کمک می‌کند.

آیا می‌دانستید که
آمیک پیشنهادی	مرتبط با کدام ماده است؟	مرتبط با چه موضوعی است؟	منبع	مخاطب
امور حسبی اموری هستند که به واسطۀ اینکه متصدی خاص یا عامی برای آن تعیین نشده بیم ضرر از آنها می‌رود، مانند سرپرستی افراد صغیر و مجانین بدون سرپرست یا بد سرپرست، مراقبت از اموال غایب، موقوفات بدون متولی، وصایای بدون وصیّ و ....	ماده 1 قانون امور حسبی	امور حسبی		عمومی
آیا می دانستید عزل نیازمند رسیدگی دادگاه؛ یا احراز قصد انشاء توسط عزل کننده است؛ در صورتی که در انعزال نیازی به طی تشریفات یاد شده نبوده؛ و نقش دادگاه در این رابطه، فقط اعلام انعزال است ؟	ماده ۸۵۹ قانون مدنی	قانون مدنی		تخصصی
آیا می دانستید هرچند صدور قرار منع تعقیب اظهار نظر ماهیتی است لیکن آنچه باعث رد دادرس است، اظهار نظر ماهیتی قبلی راجع به همان دعواست. بنابراین هرگاه موضوع دعوا تغییر کند گرچه مرتبط با موضوع قبلی باشد، از جهات رد محسوب نمی شود.	ماده ۹۱ قانون آیین دادرسی مدنی	آیین دادرسی مدنی		تخصصی
آیا می دانستید با رجوع پدر از لعان، پسر از او ارث می‌برد لیکن از ارحام پدر و همچنین پدر و ارحام پدری از پسر ارث نمی‌برند؟	ماده ۸۸۳ قانون مدنی	قانون مدنی		عمومی
آیا می دانستید عدم دسترسی به مال از جمله ملاک های اعسار مدعی اعسار است و توقیف مال موجب محدودیت یا سلب تصرفات مالک نسبت به مال می شود؛لذا می تواند از موجبات و مصادیق عدم دسترسی به مال تلقی شود؟	ماده ۶ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی	اعسار		عمومی
آیا می دانستید منظور از سند رسمی سندی است که در اداره ثبت اسناد و املاک یا دفاتر اسناد رسمی یا در نزد مامورین در حدود صلاحیت آن ها و بر طبق مقررات قانونی تنظیم شده باشد؟ مانند سند مالکیت خانه، شناسنامه، پروانه رانندگی و...	ماده 1287 قانون مدنی	قانون مدنیقانون ثبت اسناد و املاک		عمومی
آیا می دانستید قضات و مامورین دولتی مکلفند تا به اسناد رسمی اعتبار دهند و در صورت استنکاف به مجازات انتظامی یا اداری محکوم می شوند؟	ماده 73 قانون ثبت اسناد و املاک	قانون ثبت اسناد و املاک		عمومی
آیا می دانستید درصورتی که رونوشت سند رسمی، مطابقتش با ثبت دفتر تصدیق گردد، به منزله ی اصل سند خواهد بود و دیگر ابرازکننده ی آن ملزم به ارائه ی اصل آن نخواهد بود. شایان توجه است که این رونوشت تنها درصورتی که توسط مأمور، مطابقتش با ثبت دفتر، گواهی شده باشد، به منزله ی اصل سند تلقی خواهد شد. لذا رونوشت یا تصویر سند رسمی که به طور مثال توسط دفتر دادگاه، بخشدار یا وکلای اصحاب دعوا برابر اصل می گردند، به منزله ی اصل سند نخواهد بود و درصورتی که مورد ادعای جعل قرار گیرد، علی القاعده باید اصل آن در موعد مقرر به دادگاه تسلیم شود؟	ماده 74 قانون ثبت اسناد و املاک	قانون ثبت اسناد و املاک		عمومی
آیا می دانستید به مجموعه گواهی ها و گزارشاتی که اداره ثبت در راستای وظایف خود صادر می کند، تصدیق ثبتی گفته می شود؟	ماده 74 قانون ثبت اسناد و املاک	قانون ثبت اسناد و املاک		عمومی
آیا می دانستید اشخاص می توانند اسناد خود را در ادارات ثبت به امانت بگذارند؟	ماده 75 قانون ثبت اسناد و املاک	قانون ثبت اسناد و املاک		عمومی
آیا می دانستید مدلول کلیه اسناد رسمی راجع به دیون و سایر اموال منقول بدون احتیاج حکمی از دادگاه لازم‌الاجرا است مگر در مورد تسلیم عین منقولی که شخص ثالثی متصرف و مدعی مالکیت آن باشد؟	ماده 92 قانون ثبت اسناد و املاک	قانون ثبت اسناد و املاک		عمومی
آیا می دانستید ادعای جعلی بودن سند رسمی، عملیات راجع به اجرای آن را متوقف نمی‌کند مگر پس از اینکه بازپرس یا دادیار قرار مجرمیت متهم را صادر و مدعی‌العموم هم موافقت کرده باشد.	ماده 99 قانون ثبت اسناد و املاک	قانون ثبت اسناد و املاک		عمومی
آیا می دانستید در صورت اجتماع کلاله ابوینی و ابی و امی، کلاله ابی ارث نمی‌برد؟	ماده ۹۲۶ قانون مدنی	قانون مدنی		عمومی
آیا می دانستید درصورتی که مشخص شود ملکی اضافه مساحت دارد می توانید با پرداخت قیمت اضافی بر اساس ارزش مندرج در اولین سند انتقال و سایر هزینه‌های قانونی معامله به صندوق ثبت، تقاضای اصلاح سند خود را بنمایید.	ماده 149 قانون ثبت اسناد و املاک	قانون ثبت اسناد و املاک		عمومی
آیا می دانستید اگر اضافه مساحت بدین نحو باشد که اگر طول ابعاد را در نظر بگیریم و صحیح بدانیم، مساحتی که از محاسبه ی آن ها حاصل می گرد کمتر یا بیشتر از مساحتی می باشد که در سند مالکیت قید شده است و اگر مساحت را در نظر بگیریم و آن را صحیح بدانیم، باید طول ابعاد غیر از آن چیزی که هست، نوشته شود. در چنین حالتی از آنجا که مرجع رسیدگی به کلیه اشتباهات ثبتی با هیأت نظارت می باشد، مرجع رسیدگی به چنین اشتباهی نیز هیأت نظارت می باشد. در این حالت اصلاح سند احتیاجی به پرداخت قیمت اضافی و یا وجه دیگری ندارد.	ماده 149 قانون ثبت اسناد و املاک	قانون ثبت اسناد و املاک		عمومی
آیا می دانستید اگر کسی به موجب وصیت، یک یا چند نفر از ورثهٔ خود را از ارث محروم کند وصیت مزبور نافذ نیست؟	ماده ۸۳۷ قانون مدنی	قانون مدنی		عمومی
آیا می دانستید ممکن است مالی را که هنوز موجود نشده‌ است وصیت نمود؟	ماده ۸۴۲ قانون مدنی	قانون مدنی		عمومی
آیا می دانستید حقوق مالی، نظیر حق تحجیر را می‌توان به عنوان مهریه تعیین نمود؟	ماده ۱۰۷۸ قانون مدنی	قانون مدنی		تخصصی
آیا می دانستید هرگاه مهر در عقد نکاح ذکر نشده باشد و شوهر قبل از نزدیکی و تعیین مهر، زن خود را طلاق دهد، زن مستحق مهرالمتعه است؟	ماده ۱۰۹۳ قانون مدنی	قانون مدنی		عمومی
آیا می دانستید چنانچه مهریه قبل از تسلیم، نزد مرد تلف گردد، شوهر باید حسب مورد، مثل یا قیمت را بپردازد؟	ماده ۱۰۸۴ قانون مدنی	قانون مدنی		عمومی
آیا می دانستید محدودیت‌ها، تشریفات و شرایط طلاق، در بذل مدت جاری نیست؛ و بذل مدت بدون نیاز به اذن دادگاه، صحیح است؟	ماده ۱۱۳۹ قانون مدنی	قانون مدنی		عمومی
آیا می دانستید مادر مجبور نیست که به طفل خود شیر بدهد مگر در صورتی که تغذیهٔ طفل به غیر شیر مادر ممکن نباشد؟	ماده ۱۱۷۶ قانون مدنی	قانون مدنی		عمومی
آیا می دانستید در صورت فوت پدر طفل، ورثه او، ملزم به تأدیه اجرت رضاع مادر هستند؟	ماده ۱۱۷۶ قانون مدنی	قانون مدنی		تخصصی
آیا می دانستید در موارد اختلاف سلیقه بین والدین در مورد تربیت طفل، به اقتضای ریاست مرد بر خانواده، نظر پدر مقدم است؟	ماده ۱۱۷۸ قانون مدنی	قانون مدنی		عمومی
آیا می دانستید با توجه به فلسفه حضانت، به دلالت ظاهر و علی الاصول، فرایند بلوغ، به منزله انقضای دوران حضانت خواهد بود؟	ماده ۱۱۶۸ قانون مدنی	قانون مدنی		تخصصی
آیا می دانستید اگر در مدتی که حضانت طفل با مادر است، وی مبتلا به جنون شود یا ازدواج کند، حق حضانت با پدر خواهد بود؟	ماده ۱۱۷۰ قانون مدنی	قانون مدنی		عمومی
آیا می دانستید در نکاح موقت، بذل مدت پیش از دخول، باعث تنصیف مهریه می‌گردد.	ماده ۱۰۹۷ قانون مدنی	قانون مدنی		عمومی
آیا می دانستید در نکاح منقطع، موت زن در اثنای مدت موجب سقوط مهر نمی‌شود و همچنین است اگر شوهر تا آخر مدت با او نزدیکی نکند؟	ماده ۱۰۹۶ قانون مدنی	قانون مدنی		عمومی
آیا می دانستید در صورتی که زوجه در خانه پدر، از خادم بهره‌مند بوده یا به دلیل بیماری، احتیاج به خدمتکار دارد؛ زوج مکلف است شخصی را، برای خدمت به وی، استخدام نموده؛ یا اینکه خود او، وظایف خادم را انجام دهد؟	ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی	قانون مدنی		عمومی
آیا می دانستید در طلاق رجعی، نفقه زن، در زمان عده، بر عهده شوهر است؟	ماده ۱۱۰۹ قانون مدنی	قانون مدنی		عمومی
آیا می دانستید در ایام عدهٔ وفات، مخارج زندگی زوجه، عندالمطالبه از اموال اقاربی که پرداخت نفقه به عهدهٔ آنان است، تأمین می‌گردد؟	ماده ۱۱۱۰ قانون مدنی	قانون مدنی		عمومی
آیا می دانستید در نکاح موقت، زن حق نفقه ندارد مگر این که شرط شده یا آن که عقد مبنی بر آن جاری شده باشد؟	ماده ۱۱۱۳ قانون مدنی	قانون مدنی		عمومی
آیا می دانستید زن ناشزه علاوه بر عدم استحقاق نفقه، حق مسکن نیز ندارد؟	ماده ۱۱۱۴ قانون مدنی	قانون مدنی		تخصصی
آیا می دانستید در صورتی که اختیار تعیین مسکن، به زوجه تفویض گردیده باشد؛ زن نمی‌تواند از پذیرش شوهر در منزل موردنظر خود امتناع ورزد و زوج نیز، حق سکونت در منزلی دیگر را ندارد؟	ماده ۱۱۱۴ قانون مدنی	قانون مدنی		عمومی
آیا می دانستید اگر مرد، پس از نزدیکی به شبهه بمیرد؛ زن باید عده طلاق نگهدارد؛ نه عده وفات؛ زیرا عده وفات، منوط به سبق رابطه نکاح بین زوجین است؟	ماده ۱۱۵۴ قانون مدنی	قانون مدنی		تخصصی
آیا می دانستید مدت عده فسخ نکاح، در نکاح دائم و موقت متفاوت است؟	ماده ۱۱۵۲ قانون مدنی	قانون مدنی		عمومی
آیا می دانستید انکار طلاق به وسیله زوج نیز، رجوع محسوب می‌گردد؟	ماده ۱۱۴۹ قانون مدنی	قانون مدنی		عمومی
آیا می دانستید در رجوع از طلاق، آگاهی زن شرط نیست؛ لیکن مسئولیت و وظایف زندگی مشترک، از زمان علم وی به رجوع شوهر، بر ذمه او قرار می‌گیرد؟	ماده ۱۱۴۸ قانون مدنی	قانون مدنی		تخصصی
آیا می دانستید چنانچه در طلاق مبارات، فدیه بیشتر از مهریه زوجه باشد؛ طلاق، صحیح است اما مرد نسبت به مازاد بر مهر، حقی نخواهد داشت؟	ماده ۱۱۴۷ قانون مدنی	قانون مدنی		تخصصی
آیا می دانستید چنانچه مدت متعه، طولانی بوده و موجبات عسر و حرج زوجه فراهم گردد؛ زن می‌تواند الزام شوهر به بذل مدت را از دادگاه تقاضا نماید؟	ماده ۱۱۳۹ قانون مدنی	قانون مدنی		تخصصی
آیا می دانستید ولی سفیه، علاوه بر اعطای اذن ازدواج به مولی علیه خود، باید به وی، اذن انفاق هم بدهد؛ و اذن انفاق، با مرگ ولی، منحل گردیده و از آن به بعد، اذن انفاق، تکلیف قیم سفیه خواهد بود؟	ماده ۱۱۰۶ قانون مدنی	قانون مدنی		تخصصی
آیا می دانستید در دعوای مطالبه نفقه، ارسال اظهارنامه توسط زوجه برای زوج، قبل از اقامه دعوی الزامی نیست؟	ماده ۱۱۱۱ قانون مدنی	قانون مدنی		تخصصی
آیا می دانستید در اقرار به نسب، چون تصدیق مقرٌله، جهت اثبات نسب شرط است؛ تا زمانی که وی، مفاد اقرار را تأیید ننموده باشد؛ اقرار مزبور، بلااثر است؟	ماده ۱۲۷۳ قانون مدنی	قانون مدنی		تخصصی