ماده 139 قانون مالیات های مستقیم

ماده 139 قانون مالیات های مستقیم:

‌الف - موقوفات، نذورات، پذيره، كمك ‌ها و هداياي دريافتي نقدي و غيرنقدي آستان قدس رضوي، آستان حضرت عبدالعظيم الحسني (ع)، آستانه‌حضرت معصومه(س)، آستان حضرت احمد ابن موسي (ع) «‌شاه چراغ»، آستان مقدس حضرت امام خميني (‌ره)، مساجد، حسينيه‌ها، تكايا و ساير‌بقاع متبركه از پرداخت ماليات معاف است. تشخيص ساير بقاع متبركه به عهده سازمان اوقاف و امور خيريه مي‌باشد.

ب - كمك‌ها و هداياي دريافتي نقدي و غيرنقدي سازمان هلال احمر جمهوري اسلامي ايران از پرداخت ماليات معاف است.

ج - كمك‌ها و هداياي دريافتي نقدي و غيرنقدي صندوق‌هاي پس انداز بازنشستگي و سازمان بيمهٔ خدمات درماني و سازمان تأمين اجتماعي و صندوق بيمه اجتماعي روستاييان و عشاير و‌همچنين حق بيمه و حق بازنشستگي سهم كاركنان و كارفرما و جريمه‌هاي دريافتي مربوط توسط آنها از پرداخت ماليات معاف است.

‌د - كمك‌ها و هداياي دريافتي نقدي و غيرنقدي مدارس علوم اسلامي از پرداخت ماليات معاف است. تشخيص مدارس علوم اسلامي با شوراي ‌مديريت حوزه علميه قم مي‌باشد.

‌هـ- كمك‌ها و هداياي دريافتي نقدي و غيرنقدي نهادهاي انقلاب اسلامي از پرداخت ماليات معاف است. تشخيص نهادهاي انقلاب اسلامي با هيأت ‌وزيران مي‌باشد.

‌و - آن قسمت از درآمد صندوق عمران موقوفات كشور كه به مصرف عمران موقوفات برسد از پرداخت ماليات معاف است.

‌ز - درآمد اشخاص از محل وجوه بريّه ولي فقيه، خمس و زكات از پرداخت ماليات معاف است.

ح - آن قسمت از درآمد موقوفات عام كه طبق موازين شرعي به مصرف اموري از قبيل تبليغات اسلامي، تحقيقات فرهنگي، علمي، ديني، فني،‌اختراعات، اكتشافات، تعليم و تربيت، بهداشت و درمان، بنا و تعمير و نگهداري مساجد و مصلاها و حوزه‌هاي علميه و مدارس علوم اسلامي و‌مدارس و دانشگاه‌هاي دولتي، مراسم تعزيه و اطعام، تعمير آثار باستاني، امور عمراني و آباداني، هزينه يا وام تحصيلي دانش‌آموزان و دانشجويان،‌كمك به مستضعفان و آسيب ديدگان حوادث ناشي از سيل، زلزله، آتش سوزي، جنگ و حوادث غيرمترقبه ديگر برسد، مشروط بر اين كه درآمد و‌هزينه‌هاي مزبور به تأييد سازمان اوقاف و امور خيريه رسيده باشدو همچنين ساخت، تعمير و نگهداري مراكز نگهداري كودكان و نوجوانان بي‌ سرپرست و بد سرپرست در گروههاي سني و جنسي مختلف، مراكز نگهداري و مراقبت سالمندان، كارگاههاي حرفه‌آموزي و اشتغال مصدومان ضايعه نخاعي، معلولان جسمي و حركتي، زنان سرپرست خانوار و دختران خود سرپرست، مراكز آموزش، توانبخشي و حرفه‌ آموزي معلولان ذهني و كودكان نابينا، ‌كم بينا، كم شنوا و ناشنوا و ساير مراكز و اماكني كه بتوانند در خدمت مددجويان سازمان‌هاي حمايتي بهزيستي كشور قرار گيرند، از پرداخت ماليات معاف است.

تبصره – مفاصا حساب هايي كه توسط شعب تحقيق موضوع ماده (14) قانون تشكيلات و اختيارات سازمان حج و اوقاف و امور خيريه مصوب 2/ 10/ 1363 صادر شده يا مي شود اگر در مهلت مقرر مربوط به تسليم اظهارنامه به سازمان امور مالياتي كشور ارائه شود، براي برخورداري از هرگونه معافيت مالياتي مقرر در اين قانون يا ساير قوانين، به منزله اظهارنامه مالياتي مؤدي تلقي مي شود.همچنين در مورد سالهاي قبل از ابلاغ اين قانون، در صورتي كه مفاصا حساب مربوط تا پايان سال 1394 به سازمان امور مالياتي ارائه شود، به منزله اظهارنامه مالياتي خواهد بود

ط - كمك‌ها و هداياي دريافتي نقدي و غيرنقدي مؤسسات خيريه و عام المنفعه كه به ثبت رسيده‌اند، مشروط بر آن كه به موجب اساسنامه آنها صرف‌امور مذكور در بند (ح) اين ماده شود و سازمان امور مالياتي كشور بر درآمد و هزينه آنها نظارت كند، از پرداخت ماليات معاف است. تبصره ـ كمكهاي نقدي و غيرنقدي كه در هر سال مالي به مصرف نرسيده باشد بدون تعلق ماليات به سال مالي بعد منتقل مي‌گردد.

ي - كمك‌ها و هداياي دريافتي نقدي و غيرنقدي و همچنين حق عضويت اعضاء مجامع حرفه‌اي، احزاب و انجمن‌ها و تشكل‌هاي غير دولتي كه داراي‌ مجوز از مراجع ذي ‌ربط باشند و وجوهي كه به موجب قانون و مقررات مربوط از درآمد يا حق‌الزحمه اعضاء آنها كسر و به حساب مجامع مزبور واريز‌مي‌شود، از پرداخت ماليات معاف است.

ك - موقوفات و كمك‌ها و هداياي دريافتي نقدي و غيرنقدي انجمن‌ها و هيأت‌هاي مذهبي مربوط به اقليت‌هاي ديني مذكور در قانون اساسي ‌جمهوري اسلامي ايران، مشروط بر اين كه رسميت آنها به تصويب وزارت كشور برسد، از پرداخت ماليات معاف است.

ل - فعاليت‌هاي انتشاراتي و مطبوعاتي و قرآني (داراي مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و دستگاههاي ذي‌ ربط)، فرهنگي و هنري كه به موجب مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي انجام مي‌شوند، از پرداخت ماليات معاف ‌است.

تبصره 1 - وجوهي كه از فعاليت‌هاي غير انتفاعي و به منظور پيشبرد اهداف و وظايف اشخاص موضوع اين ماده از راه برگزاري دوره‌هاي آموزشي،‌سمينارها، نشر كتاب و نشريه‌هاي دوره‌اي و ... در چارچوب اساسنامه آنها تحصيل مي‌شود و سازمان امور مالياتي كشور بر درآمد و هزينه آنها نظارت‌ مي‌كند، از پرداخت ماليات معاف است.

تبصره 2 - حكم تبصره (2) ماده (2) اين قانون در مورد درآمد مشمول ماليات اشخاص موضوع اين ماده جاري مي‌باشد.

تبصره 3 - آيين نامه اجرايي موضوع اين ماده به وسيله سازمان امور مالياتي كشور تهيه و با پيشنهاد وزارت امور اقتصادي و دارايي به تصويب هيأت ‌وزيران خواهد رسيد.

تبصره 4 - مفاد اين ماده در مواردي كه از طرف حضرت امام خميني (‌ره) يا مقام معظم رهبري داراي مجوز مي‌باشند براساس نظر مقام معظم رهبري‌انجام مي‌گيرد.

تبصره 5 ـ درآمدها و عايدي حاصل از موقوفات و كمكها و هداياي دريافتي نقدي و غير نقدي اشخاص موضوع بندهاي (ط) و (ك) از پرداخت ماليات معاف مي‌باشد. اين‌ حكم شامل درآمد شركتهاي زير مجموعه اشخاص مذكور نخواهد بود مشاهده ماده قبلی مشاهده ماده بعدی

نکات توضیحی ماده 139 قانون مالیات های مستقیم

تبصره 4 این ماده ناظر به صدور حکم حکومتی در فقه عمومی و سیاسی و گستره آن بر امور اجتماعی حکومت اسلامی است. اساسا در فقه امامیه، حکم حکومتی به عنوان یکی از ابزارهای قانون‌گذاری توسط حاکم اسلامی مورد پذیرش از باب مصلحت قرار گرفته است.در رویه عملی نظام حقوقی ایران نیز مساله به گونه‌ای است که گاه به حکم حکومتی، به عنوان یک ابزار فقهی سیاسی و عمومی برای اجرای مصلحت و ضرورت قابل استناد است و از آن در اداره برخی امور اجرایی و اداری بهره‌گیری می‌شود؛ تبصره 4 ماده 139 نمونه‌ای از همین اثرگذاری است.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 139 قانون مالیات های مستقیم

2. معافیت مالیاتی برای موقوفات و نذورات آستان‌های مقدس و بقاع متبرکه
3. تشخیص بقاع متبرکه توسط سازمان اوقاف و امور خیریه
4. معافیت مالیاتی کمک‌ها و هدایا به سازمان هلال احمر
5. معافیت مالیاتی کمک‌ها و هدایا به صندوق‌های بازنشستگی و سازمان‌های بیمه
6. معافیت مالیاتی برای حق بیمه و بازنشستگی کارمندان و کارفرمایان
7. معافیت مالیاتی کمک‌ها و هدایا به مدارس علوم اسلامی
8. تشخیص مدارس علوم اسلامی توسط شورای مدیریت حوزه علمیه قم
9. معافیت مالیاتی کمک‌ها و هدایا به نهادهای انقلاب اسلامی
10. تشخیص نهادهای انقلاب اسلامی توسط هیأت دولت
11. معافیت بخشی از درآمد صندوق عمران موقوفات کشور مطابق با مصرف عمران
12. درآمدهای برید فقیه، خمس و زکات معاف از مالیات
13. معافیت مالیاتی برای امور خاصی از درآمد موقوفات عام مانند آموزش و بهداشت، شناخته شده توسط سازمان اوقاف
14. تأیید درآمد و هزینه‌ها توسط سازمان اوقاف و امور خیریه
15. معافیت کمکی‌ها و هدایای نقدی و غیرنقدی مؤسسات خیریه ثبت شده با نظارت سازمان امور مالیاتی
16. معافیت مالیاتی برای کمک‌ها و هدایای نقدی و غیرنقدی احزاب و انجمن‌ها با مجوز
17. معافیت مالیاتی موقوفات و کمک‌ها به اقلیت‌های دینی با تأیید وزارت کشور
18. معافیت مالیاتی فعالیت‌های انتشاراتی، مطبوعاتی و قرآنی دارای مجوز وزارت ارشاد
19. وجوه حاصل از فعالیت‌های غیرانتفاعی در چارچوب اساسنامه معاف از مالیات
20. درآمد اشخاص دارای مجوز از مقام معظم رهبری با توجه به نظر ایشان
21. دستورالعمل‌ها توسط سازمان امور مالیاتی تهیه و توسط هیأت وزرا تصویب می‌شود
22. درآمدهای شرکت‌های زیر مجموعه مؤسسات مذکور شامل معافیت نمی‌شود

رویه های قضایی

رأی شماره 201/4 مورخ 1393/3/19 در مورد برخی از درآمدهای موسسات خیریه و عام المنفعه که آیا درآمد حاصل از فروش املاک، وسائط نقلیه و سایر اموال منقول و غیرمنقول به مبلغی بیش از مبلغ ثبت شده در دفاتر و یا درآمد حاصل از اجاره این اموال مصداق بند ط ماده 139 معاف از مالیات هست یا خیر، که در این رأی به نظر اکثریت صرف فروش یا واگذاری اموال را به منزله فعالیت انتفاعی تلقی نمود و شرط برخورداری موسسات خیریه و عام المنفعه از معافیت مالیاتی، کمک ها و هدایای نقدی و غیر نقدی دریافتی و آیین نامه تبصره 3 این ماده است.

ابطال فصل پنجم آیین نامه اجرایی موضوع تبصره 3 این ماده با شماره دادنامه 10663/87 مورخ 22/1/1390 به این نحو که نظر به قسمت پایانی ماده 155 قانون، موعد تسلیم اظهارنامه و ترازنامه و حساب سود و زیان و سررسید پرداخت مالیات اشخاص حقوقی مشمول مالیات، چهار ماه پس از سال مالی تعیین گردیده و مطابق بند ح ماده 139 آن قسمت از درآمد موقوفات عام که طبق موازین شرعی به مصارف امور مذکور در این بند می رسد. مشروط به اینکه درآمد و هزینه های مربوط به تأیید سازمان امور اوقاف و امور خیریه رسیده باشد از پرداخت مالیات معاف می باشد و این امر در تبصره 3 قانون به هیئت وزیران اعطا شده و قابلیت ابطال ندارد.

مواد مرتبط

• ماده 138 قانون مالیات های مستقیم
• ماده 140 قانون مالیات های مستقیم

آیین‌نامه اجرایی موضوع تبصره ۳ ماده ۱۳۹ اصلاحی قانون مالیات های مستقیم