ماده 27 قانون حمایت خانواده
ماده ۲۷ قانون حمایت خانواده مصوب 1391: در کلیه موارد درخواست طلاق، به جز طلاق توافقی، دادگاه باید به منظور ایجاد صلح و سازش موضوع را به داوری ارجاع کند. دادگاه در این موارد باید با توجه به نظر داوران رأی صادر و چنانچه آن را نپذیرد، نظریه داوران را با ذکر دلیل رد کند.
مواد مرتبط
پیشینه
داوری در طلاق در ابتدا به صورت الزامی نبود. بلکه در ماده 5 قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۵۳ بلکه در صورتی که طرفین تقاضا میکردند یا دادگاه مقتضی میدانست ارجاع به داوری میشد. اما بعد به موجب تبصره ۲ ماده ۳ قانون تشکیل دادگاههای مدنی خاص مصوب ۱۳۵۸ و بعد بر اساس ماده واحده قانون اصلاح مقررات راجع به طلاق مصوب ۱۳۷۱ ارجاع به داوری الزامی شد. قول مشهور در فقه امامیه این است که داوران میتوانند رای به جمع دهند و نه به طلاق مگر در مورد طلاق خلع که داور از طرف زن میتواند اذن در بذل داشته باشد و داور طرف زوج نیز میتواند اذن در طلاق داشته باشد. اما نظر مخالف بر این است که داوران از طرف زوجین ویکل هستند و میتوانند نظر به جدایی بدهند.[۱]
نکات تفسیری دکترین ماده 27 قانون حمایت خانواده
قول مشهور در فقه امامیه این است که داوران میتوانند رای به جمع دهند و نه به طلاق مگر در مورد طلاق خلع که داور از طرف زن میتواند اذن در بذل داشته باشد و داور طرف زوج نیز میتواند اذن در طلاق داشته باشد. اما نظر مخالف بر این است که داوران از طرف زوجین ویکل هستند و میتوانند نظر به جدایی بدهند.[۲] در هر صورت، ماهیت داوری در این طلاق، میانجیگری است و نظر داوران الزامآور نیست؛ بنابراین اگر نظر داوران بر عدم امکان سازش بود قاضی میتواند برای برقراری صلح و سازش اقدام کند.[۳] مسئله دیگر این است که چنانچه نظر داوران تعیین شده مخالف یکدیگر بود چه باید کرد؟ در این صورت قاضی نظر هیچیک را ترجیح نمیدهد زیرا این یک ترجیح بدون مرجح است.[۴]
مطالعات فقهی
مستندات فقهی
آیه ۳۵ سوره نساء ناظر بر موضوع داوری در طلاق است[۵] که میفرماید (وَإِنْ خِفْتُمْ شِقَاقَ بَیْنِهِمَا فَابْعَثُوا حَکَمًا مِنْ أَهْلِهِ وَحَکَمًا مِنْ أَهْلِهَا إِنْ یُرِیدَا إِصْلَاحًا یُوَفِّقِ اللَّهُ بَیْنَهُمَا ۗ إِنَّ اللَّهَ کَانَ عَلِیمًا خَبِیرًا) و چنانچه بیم آن دارید که نزاع سخت بین آنها پدید آید، از طرف کسان مرد و کسان زن داوری برگزینید، که اگر مقصود اصلاح داشته باشند خدا میان ایشان موافقت و سازگاری برقرار کند، که خدا دانا و آگاه است.
نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 27 قانون حمایت خانواده
محتوای مندرج در این قسمت توسط هوش مصنوعی تولید شده است. |
- ارجاع موضوع طلاق به داوری در تمامی موارد غیر از طلاق توافقی الزامی است.
- دادگاه باید تلاش برای صلح و سازش بین طرفین را از طریق داوران انجام دهد.
- نظر داوران در صدور رأی دادگاه تأثیرگذار است و دادگاه باید به آن توجه کند.
- در صورتی که دادگاه نظریه داوران را نپذیرد، ملزم است دلایل رد آنها را ارائه دهد.
- داوری به عنوان یک مرحله اجباری قبل از صدور حکم طلاق در نظر گرفته شده است (به استثنای طلاق توافقی).
رویه های قضایی
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره ۱- اثر ازدواج مجدد زوج در فرض امضا نکردن شرط مربوطه در سند نکاح
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نقش داوری در دعوای طلاق (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۹۰۷۲۰۰۳۵۹)
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نقش داوری در دعوای طلاق (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۹۱۰۰۰۰۲۶۴)
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نحوه اجرای داوری در دعاوی طلاق
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره لزوم ارجاع به داوری در دعاوی خانوادگی (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۹۱۰۰۰۰۴۵۲)
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره لزوم ارجاع به داوری در دعاوی خانوادگی
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره فرجام خواهی از قرار ابطال دادخواست
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره ضمانت اجرا عدم اخذ نظر داور در دعوی طلاق
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره دلالت عرفی بذل کلیه حقوق مالی توسط زوجه
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره درخواست طلاق به دلیل ترک زندگی مشترک توسط زوج
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره حدود تبعیت دادگاه از نظریه داوران در دعوی طلاق
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تکلیف دادگاه در فرض تقاضای ارجاع به پزشکی قانونی
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تکلیف دادگاه در ارجاع به داوری در دعوای طلاق
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره افزایش جهات درخواست طلاق در جلسه اول
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اثر عدم تعیین داور در دعوی طلاق
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اثر بلاتکیف گذاشتن زوجه بر تحقق عسر و حرج
- رای دادگاه درباره عدم حضور شاهد در طلاق به استناد عسر و حرج (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۳۰۰۱۴۲۴)
- رای دادگاه درباره صدور رأی طلاق بدون اخذ نظریه داوران (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۲۴۰۱۲۴۶)
- رای دادگاه درباره صدور حکم در دعوی طلاق توسط زوجه بدون ارجاع به داور (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۳۰۰۰۴۲۶)
- رای دادگاه درباره رسیدگی به شرط تنصیف اموال (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۴۵۰۰۴۴۲)
- رای دادگاه درباره درخواست طلاق به دلیل ناباروی زوج (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۴۰۰۱۰۲۷)
- رای دادگاه درباره درخواست طلاق به دلیل محکومیت زوج به ضرب و جرح زوجه (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۴۵۰۰۵۳۹)
- رای دادگاه درباره تجدیدنظرخواهی درخصوص خواسته مغفول مانده (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۴۰۰۳۱۲)
- نظریه شماره 7/97/3031 مورخ 1397/12/13 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
- نظریه شماره 7/96/3202 مورخ 1396/12/27 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
- نظریه شماره 7/96/2616 مورخ 1396/11/01 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
- نظریه شماره 7/96/2232 مورخ 1396/09/20 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
- نظریه شماره 7/96/1345 مورخ 1396/06/13 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
- نظریه شماره 7/93/1426 مورخ 1393/06/18 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
- نظریه شماره 7/1401/498 مورخ 1401/06/12 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
- مطابق نظریه مشورتی شماره ۷/۹۲/۵۳۶ مورخ ۹۲/۳/۲۶ نظر به این که وکلای منتخب زوجین بیانگر نظر و اراده آنان در طرح تقاضای طلاق توافقی میباشد و علاوه بر آن در ماده 27 قانون حمایت خانواده مصوب اسفند ۹۱ در طلاقهای توافقی ضرورتی به ارجاع امر به داوری نمیباشد. چنانچه توافق زوجین بر طلاق محرز باشد تعیین و معرفی داور از طرف زوجین منتفی است.[۶]
- رای دادگاه درباره ادعای عسر و حرج بعد از محکومیت به تمکین (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۴۷۰۱۲۹۰)
- رای دادگاه درباره اثبات عسر و حرج (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۰۲۰۰۷۶۲)
- رای دادگاه درباره اثبات کراهت قبل از شروع زندگی مشترک (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۱۱۰۰۸۲۷)
- رای دادگاه درباره استرداد دعوا از جانب تجدیدنظرخوانده (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۴۷۰۱۸۸۹)
- رای دادگاه درباره اثر میزان بذل مهریه در احراز عسر و حرج (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۰۲۰۱۱۱۲)
- رای دادگاه درباره اثر اطلاع زوجه از بیماری زوج در دعوای طلاق (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۲۱۳۰۵۰۲۱۶۲)
- رای دادگاه درباره ارتباط نحله و مهریه (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۳۰۰۱۵۵۲)
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره (۱)- حدود وکالت زوجه در طلاق (۲)- رابطه بذل مهریه و کراهت (دادنامه شماره ۱۴۰۱۰۶۳۹۰۰۰۰۱۵۰۹۶۵)
- رای دادگاه درباره احراز عسروحرج براساس تحقیقات دادگاه (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۰۲۰۱۴۶۷)
- رای دادگاه درباره احراز عسروحرج زوجه به دلیل کراهت (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۰۲۰۰۱۴۰)
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اثر اسقاط نفقه عده پیش از طلاق
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اثر تحقق عسر و حرج ناشی از اقدامات زوجه
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اثر عدم اخذ نظریه داور در دعوی طلاق
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره ادعای عسر و حرج به دلیل ایراد ضرب به زوجه
- نظریه شماره 7/98/1991 مورخ 1399/02/27 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مراجعه طرفین طلاق به مراکز مشاوره یا داوری درفرض اعطای وکالت در طلاق از سوی زوج
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مرجع صالح در تجدیدنظرخواهی از آرای شورای حل اختلاف در حوزه خانواده
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مرجع صالح در تجدیدنظرخواهی از آرای شورای حل اختلاف در حوزه خانواده (دادنامه شماره ۱۴۰۱۰۶۳۹۰۰۰۰۱۴۰۴۱۴)
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نقش داوری در دعوای طلاق (دادنامه شماره ۱۴۰۱۰۶۳۹۰۰۰۰۲۰۱۴۷۸)
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نقش مفارقت جسمانی زوجین در دعوای طلاق (دادنامه شماره ۱۴۰۱۰۶۳۹۰۰۰۰۳۵۰۰۱۳)
- نظریه شماره 1345/96/7 مورخ 1396/06/13 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
پایان نامه و رساله های مرتبط
مقالات مرتبط
- تحدید قاعده حاکمیت بی قید و شرط زوج بر طلاق در فقه و حقوق موضوعه ایران
- تحلیل حقوقی ماهیت توافقات در ضمن طلاق توافقی
- مطالعه تطبیقی نهاد صلح از منظر قرآن کریم و نهاد داوری در قوانین ایران
- ماهیت داوری در دعوای طلاق
- تفسیر شرط داوری اجباری
منابع
- ↑ عباس زراعت. ترجمه ثبت مبسوط کنزالعرفان فی فقه قرآن (جلد دوم). چاپ 1. اندیشههای حقوقی، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4079596
- ↑ عباس زراعت. ترجمه ثبت مبسوط کنزالعرفان فی فقه قرآن (جلد دوم). چاپ 1. اندیشههای حقوقی، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4079596
- ↑ علی عباس حیاتی. حقوق مدنی (جلد پنجم) (حقوق خانواده). چاپ 1. میزان، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5263728
- ↑ عباس زراعت. ترجمه ثبت مبسوط کنزالعرفان فی فقه قرآن (جلد دوم). چاپ 1. اندیشههای حقوقی، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4079744
- ↑ اسداله لطفی. آیات الاحکام خانواده. چاپ 1. خرسندی، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3072664
- ↑ مجموعه نظریات مشورتی اداره حقوقی قوه قضائیه در خصوص حمایت از خانواده مصوب 1391. چاپ 1. اداره کل حقوقی معاونت قوه قضائیه، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4800760