نشست‌های قضایی مهر ماه 1404

نشست قضایی مورخ ۱۴۰۳/۰۳/۱۳

کد نشست ۱۴۰۴-۱۱۴۰۱

موضوع: رسیدگی دادگاه به موضوع خاصی که سابقا" توافق گردیده پرسش: اگر طرفین دعوایی ، در جلسه رسیدگی دادگاه نسبت به موضوع خاصی توافق نموده و متن توافق صورتجلسه شود. سپس قبل از صدور رای از سوی دادگاه احدی از اصحاب دعوی از توافق اعلامی عدول نماید تکلیف محکمه چیست؟ صدور گزارش اصلاحی یا ادامه رسیدگی ؟

نظر هیئت عالی: باتوجه به ماده 184 قانون آئین دادرسی مدنی که تنظیم مفاد سازش‌نامه که به امضاء طرفین رسیده را نافذ و معتبر می‌داند، با توجه به لزوم قرارداد امکان عدول از آن وجود ندارد و دادگاه مکلف است پس از حصول سازش گزارش اصلاحی صادر نماید. ولذا نظریه اکثریت مطلوب و مورد تأیید است.

نظر اکثریت: گزارش اصلاحی از لحاظ ماهیت عقد صلح قضایی است پس از توافق طرفین و امضاء صورتجلسه عقد صلح واقع شده است . عدول احد از متعاقدین از مفاد عقد منعقد شده بایستی در قالب اسباب انحلال عقد به موجب قانون بررسی و اثبات گردد . در غیر این صورت اصل بر صحت و لزوم عقد است و طرفین باید نسبت به آن پایبند باشند . در گزارش اصلاحی قاضی کاتب توافق طرفین است و سندی رسمی امضاء می‌گردد کما اینکه به موجب ماده ۱۸۰ قانون مدنی "سازش بین طرفین یا در دفتر اسناد رسمی واقع می‌شود و یا در دادگاه و نیز ممکن است در خارج از دادگاه واقع شده و سازشنامه غیر رسمی باشد . "بنابراین طرفین می‌توانند با ارائه توافق‌نامه تنظیمی در دفتر اسناد رسمی و حتی مرقومه عادی و یا توافق در دادگاه ، دعوی را به صلح و سازش خاتمه دهند و این توافقات حاصله همان عقد صلح است و صدور گزارش اصلاحی از سوی دادگاه تکلیفی است که متوجه دادگاه می‌باشد و عدم صدور آن موجب انحلال توافقنامه و سازشنامه اصحاب تحویل نمی‌شود.

نظر اقلیت: صورتجلسه تنظیمی بین اصحاب دعوی بار انشایی ندارد و صرفا انعکاس اظهارات طرفین است و بار انشاء آن با صدور گزارش اصلاحی واقع می‌شود و تحقق عقد با صدور گزارش اصلاحی است و اگر گزارش اصلاحی صادر گردد آن توافق رسمی رسمیت دارد لذا باید رسیدگی با عدول از توافق سابقه طرفین ادامه یابد . کما اینکه اگر خواهان دعوی قبل از صدور رای از سوی دادگاه دادخواست خود را مسترد نموده و مجددا طرح دعوی نماید توافق مندرج در پرونده‌ای که قرار رد دعوی آن صادر شده معتبر و لازم الاجرا و لازم الاتباع نیست .