ماده ۴۹ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری

ماده ۴۹ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری: شاکی می‌تواند تا قبل از صدور رأی، خواسته خود را اصلاح کند. قبول تقاضای اصلاح خواسته پس از ارسال دادخواست و ضمائم آن برای طرف شکایت، مشروط بر این است که به تشخیص شعبه، ماهیت خواسته تغییر نکرده باشد و شعبه بتواند بدون نیاز به ارسال مجدد دادخواست، بر اساس دادخواست اصلاح شده، رأی صادر نماید.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

فلسفه و مبانی نظری

بعد از انجام تبادل لوایح و ارسال دادخواست به طرف شکایت، اداره مشتکی عنه در پی تدارک دفاع با توجه به خواسته مطروحه است. به همین دلیل تغییر خواسته بعد از انجام تبادل، پاسخگویی به شکایت را غیرممکن خواهد ساخت. بنابراین مقنن اصلاح خواسته را بعد از انجام تبادل تنها در مواردی که ماهیت خواسته تغییر نکرده باشد پذیرفته‌است و به نظر می‌رسد منظور از ماهیت خواسته نوع خواسته‌است؛ مثلاً شاکی تقاضای الزام حق بیمه به مدت سه سال را نموده و سپس خواسته را به پنج سال افزایش می‌دهد. در این موارد خواسته تغییری نکرده‌است ولی چنانچه پرداخت حق بیمه را به دریافت اضافه کاری تغییر بدهد ماهیت خواسته تغییر نموده‌است لذا این تقاضا قابل پذیرش نیست.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

شاکی قبل از انجام تبادل به صورت مطلق می‌تواند خواسته خود را تغییر دهد. برای مثال چنانچه در دادخواست خود مطالبه خسارت را مطرح کرده‌است قبل از انجام تبادل لوایح می‌تواند خواسته خود را به احراز وقوع تخلف از مقررات تغییر دهد یا این‌که تقاضای ابطال تملک را مطرح کرده‌است می‌تواند خواسته خود را به الزام طرف شکایت مبنی بر پرداخت بهای زمین تملک شده تغییر دهد. به عبارتی چون تبادل صورت نگرفته‌است هیچگونه محدودیتی برای تغییر خواسته وجود ندارد و صرف ثبت دادخواست یا خواسته مشخص در دبیرخانه یا دفتر شعبه مانع از تغییر خواسته توسط شاکی نخواهد بود.

رویه های قضایی

• رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره ابطال ماده ۳ صورتجلسه شماره (۲)-۲۶؍۱۰؍۱۳۹۴ کمیسیون تقسیم اسناد شهرستان قزوین