ماده ۷۴ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری

ماده ۷۴ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری: چنانچه قاضی شعبه بدوی صادرکننده رأی پی به اشتباه خود ببرد و پرونده به هر علتی به شعبه تجدیدنظر نرفته باشد، با ذکر دلیل پرونده را از طریق رئیس دیوان به شعبه تجدیدنظر ارسال می‌کند. شعبه یاد شده با توجه به دلیل ابرازی و در صورت وارد دانستن اشتباه، رأی صادرشده را نقض می‌نماید و هر گاه رأی صادره به صورت قرار باشد پرونده را جهت ادامه رسیدگی به شعبه بدوی اعاده و در غیر این صورت اقدام به رسیدگی ماهوی می‌کند.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

فلسفه و مبانی نظری

وقوع اشتباه در صدور رأی امری محتمل است. خطا ممکن است در تشخیص قاضی در انطباق مورد و موضوع با قوانین و مقررات یا مبتنی بر اشتباه در استنباط از آن‌ها و در نتیجه در مدلول و محتوای رأی باشد. یا در امور جانبی غیرماهوی مانند سهو قلم در مشخصات طرفین دعوا و یا در اعداد و ارقام و...در صورت اول به فرض قطع و یقین بر وقوع خطا دادرس مشخصا نمی‌تواند به ادعای تصحیح حکم در مقام اصلاح آن بر آید و مبادرت به صدور حکمی مغایر حکم قبلی خود نماید. زیرا یکی از اثرات حکم این است که شعبه صادر کننده آن فراغت از رسیدگی پیدا می کند و از هر گونه اقدام دیگری نسبت به آن موضوع ممنوع می‌شود. اما قاعده فراغ دادرس نمی‌تواند مانع تأمین صحت رأی باشد. به همین جهت قانونگذار طرق مختلفی را جهت تصحیح حکم پیش‌بینی نموده که می‌توان به عنوان مثال از طرقی مانند اعتراض به حکم، اعاده دادرسی، اعتراض ثالث اعلام اشتباه نسبت به حکم از سوی قاضی صادر کننده نام برد.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

نکته‌ای که در خصوص این ماده حائز اهمیت است این است که اعلام اشتباه باید مدلل و مستند باشد. صرف اینکه قاضی اعلام نماید در صدور رأی اشتباه کرده است موضوع قابل پذیرشی تلقی نخواهد شد. بنابراین باید دلایل و مستندات خود را بیان کرده و اعلام نماید که رأی صادره با چه قانون یا مصوبه‌ای یا رأی هیئت عمومی مغایرت دارد و دلیل آن کدام است.