ماده ۱۶ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''ماده ۱۶ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری:''' رسيدگي در شعب ديوان، مستلزم تقديم دادخواست است. دادخواست بايد به زبان فارسي روي برگه هاي مخصوص، تنظيم شود.
'''ماده ۱۶ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری:''' رسیدگی در [[شعب دیوان عدالت اداری|شعب دیوان]]، مستلزم تقدیم [[دادخواست]] است. دادخواست باید به زبان فارسی روی برگه‌های مخصوص، تنظیم شود.


تبصره ۱ـ پرونده ‌ هايي كه با صدور قرار عدم صلاحيت، از مراجع قضائي ديگر به ديوان ارسال مي ‌ شود، نيازي به تقديم دادخواست و پرداخت هزينه دادرسي ندارد.
تبصره ۱ـ پرونده‌هایی که با صدور [[قرار عدم صلاحیت]]، از [[مراجع قضایی|مراجع قضائی]] دیگر به [[دیوان عدالت اداری|دیوان]] ارسال می‌شود، نیازی به تقدیم [[دادخواست]] و پرداخت [[هزینه دادرسی]] ندارد.


تبصره 2 ـ از زمان تصويب اين قانون، مهلت تقديم دادخواست، راجع به موارد موضوع بند (2) ماده (10) اين قانون، براي اشخاص داخل كشور سه ماه و براي افراد مقيم خارج از كشور، شش ماه از تاريخ ابلاغ رأي يا تصميم قطعي مرجع مربوط مطابق قانون آيين دادرسي دادگاههاي عمومي و انقلاب (در امور مدني) است. مراجع مربوط مكلفند در رأي يا تصميم خود تصريح نمايند كه رأي يا تصميم آنها ظرف مدت مزبور در ديوان قابل اعتراض است. در مواردي كه ابلاغ، واقعي نبوده و ذي نفع ادعاي عدم اطلاع از آن را بنمايد شعبه ديوان در ابتداء به موضوع ابلاغ رسيدگي مي نمايد. در مواردي كه به موجب قانون سابق، اشخاصي قبلاً حق شكايت در مهلت بيشتري داشته اند، مهلت مذكور، ملاك محاسبه است.
تبصره ۲ـ از زمان تصویب این قانون، مهلت تقدیم دادخواست، راجع به موارد موضوع بند (۲) [[ماده ۱۰ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری|ماده (۱۰) این قانون]]، برای [[شخص|اشخاص]] داخل کشور سه ماه و برای افراد مقیم خارج از کشور، شش ماه از تاریخ [[ابلاغ]] [[رأی قطعی|رأی]] یا تصمیم قطعی مرجع مربوط مطابق [[قانون آیین دادرسی مدنی|قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب (در امور مدنی)]] است. مراجع مربوط مکلفند در [[رأی]] یا تصمیم خود تصریح نمایند که [[رأی]] یا تصمیم آن‌ها ظرف مدت مزبور در [[دیوان عدالت اداری|دیوان]] قابل اعتراض است. در مواردی که [[ابلاغ]]، [[ابلاغ واقعی|واقعی]] نبوده و [[ذی‌نفع]] ادعای عدم اطلاع از آن را بنماید شعبه دیوان در ابتداء به موضوع ابلاغ رسیدگی می‌نماید. در مواردی که به موجب قانون سابق، [[شخص|اشخاصی]] قبلاً [[حق]] [[شکایت]] در مهلت بیشتری داشته‌اند، مهلت مذکور، ملاک محاسبه است.


تبصره 3 (الحاقي 10ˏ02ˏ1402)ـ از تاريخ لازم‌ الاجرا شدن اين قانون تصميمات و اقدامات دستگاهها و مأمورين موضوع بندهاي (1) و (3) ماده (10) اين قانون ظرف شش ماه از تاريخ ابلاغ به اشخاص مقيم داخل كشور و يك سال براي اشخاص مقيم خارج از كشور قابل شكايت در ديوان عدالت اداري است. در صورتي كه احراز شود شخص ذي نفع، معاذير قانوني يا شرعي داشته است، مدت زمان معذوريت به مهلت هاي مذكور در اين تبصره، اضافه مي شود.
تبصره ۳ (الحاقی ۱۴۰۲/۰۲/۱۰)ـ از تاریخ [[لازم الاجرا]] شدن این قانون تصمیمات و اقدامات دستگاه‌ها و مأمورین موضوع بندهای (۱) و (۳) [[ماده ۱۰ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری|ماده (۱۰) این قانون]] ظرف شش ماه از تاریخ [[ابلاغ]] به اشخاص مقیم داخل کشور و یک سال برای اشخاص مقیم خارج از کشور قابل [[شکایت]] در [[دیوان عدالت اداری]] است. در صورتی که احراز شود شخص [[ذی نفع|ذی‌نفع]]، معاذیر قانونی یا شرعی داشته‌است، مدت زمان معذوریت به مهلت‌های مذکور در این تبصره، اضافه می‌شود.


تبصره 4 (الحاقي 10ˏ02ˏ1402دستگاهها و مأموران موضوع بندهاي (1) و (3) ماده (10) اين قانون مكلفند هرگونه تصميم و اقدام قطعي خود را كه در مورد اشخاص ذي نفع اتخاد مي نمايند، به آنها ابلاغ كنند. در مواردي كه اشخاص ذي نفع تقاضاي انجام امر اداري يا خودداري از انجام آن را از دستگاههاي مذكور دارند، ابتدا بايد تقاضاي خود را به دستگاه مربوط ارائه دهند و آن دستگاه مكلف است ضمن ثبت درخواست و ارائه رسيد، حداكثر ظرف سه ماه به­صورت كتبي پاسخ قطعي را (نفياً يا اثباتاً) به ذي ‌نفع ابلاغ نمايد مگر اينكه در ساير قوانين ظرف زماني معيني براي پاسخ گويي دستگاهها و مأموران مذكور مشخص شده باشد يا فوريت موضوع، اقتضاي زمان كوتاه تري را داشته باشد.
تبصره ۴ (الحاقی ۱۴۰۲/۰۲/۱۰دستگاه‌ها و مأموران موضوع بندهای (۱) و (۳) [[ماده ۱۰ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری|ماده (۱۰) این قانون]] مکلفند هرگونه تصمیم و اقدام قطعی خود را که در مورد اشخاص ذی‌نفع اتخاد می‌نمایند، به آن‌ها [[ابلاغ]] کنند. در مواردی که اشخاص ذی‌نفع تقاضای انجام امر اداری یا خودداری از انجام آن را از دستگاه‌های مذکور دارند، ابتدا باید تقاضای خود را به دستگاه مربوط ارائه دهند و آن دستگاه مکلف است ضمن ثبت [[درخواست]] و ارائه [[رسید]]، حداکثر ظرف سه ماه به صورت کتبی پاسخ قطعی را (نفیاً یا اثباتاً) به ذی‌نفع ابلاغ نماید مگر اینکه در سایر قوانین ظرف زمانی معینی برای پاسخ‌گویی دستگاه‌ها و مأموران مذکور مشخص شده باشد یا فوریت موضوع، اقتضای زمان کوتاه‌تری را داشته باشد.


چنانچه با انقضاي مهلت مذكور، آن دستگا‌ه از ابلاغ پاسخ مقتضي خودداري نمايد، ذي نفع مي تواند با رعايت مواعد مذكور در تبصره (3) اين ماده از زمان انقضاي مهلت پاسخ و معاذير قانوني يا شرعي، در ديوان طرح شكايت كند.
چنانچه با انقضای مهلت مذکور، آن دستگاه از ابلاغ پاسخ مقتضی خودداری نماید، ذی‌نفع می‌تواند با رعایت مواعد مذکور در تبصره (۳) این ماده از زمان انقضای مهلت پاسخ و معاذیر قانونی یا شرعی، در دیوان طرح شکایت کند.


عدم پاسخگويي و استنكاف از ثبت درخواست و ارائه رسيد به اشخاص متقاضي، تخلف اداري محسوب مي شود و چنانچه شاكي خواسته خود را از طريق اظهارنامه قانوني يا طرق قابل اثبات ديگري به دستگاه ذي ربط ارسال نموده باشد، مبدأ محاسبه مهلت مقرر از زمان وصول اين درخواست مي باشد.
عدم پاسخگویی و استنکاف از ثبت [[درخواست]] و ارائه [[رسید]] به [[شخص|اشخاص]] متقاضی، [[تخلف اداری]] محسوب می‌شود و چنانچه [[شاکی]] [[خواسته]] خود را از طریق [[اظهارنامه]] قانونی یا طرق قابل اثبات دیگری به دستگاه ذی‌ربط ارسال نموده باشد، مبدأ محاسبه مهلت مقرر از زمان وصول این درخواست می‌باشد.


تبصره 5 (الحاقي 10ˏ02ˏ1402تصميمات و اقدامات دستگاهها و مأموران موضوع بندهاي (1) و (3) ماده (10) اين قانون كه قبل از لازم ‌الاجرا شدن اين قانون به ذي نفع ابلاغ يا اعلام شده و يا وي به هر نحوي از آن اطلاع يافته و تا تاريخ مذكور نسبت به آن تصميم يا اقدام در ديوان طرح شكايت ننموده است، ظرف شش ماه از تاريخ لازم ‌الاجرا شدن اين قانون، قابل شكايت در ديوان مي ‌باشد. در صورتي كه احراز شود شخص ذي نفع، معاذير قانوني يا شرعي داشته است، مدت زمان معذوريت به مهلت مذكور در اين تبصره، اضافه مي شود.  
تبصره ۵ (الحاقی ۱۴۰۲/۰۲/۱۰تصمیمات و اقدامات دستگاه‌ها و مأموران موضوع بندهای (۱) و (۳) [[ماده ۱۰ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری|ماده (۱۰) این قانون]] که قبل از [[لازم الاجرا]] شدن این قانون به ذی‌نفع ابلاغ یا اعلام شده یا وی به هر نحوی از آن اطلاع یافته و تا تاریخ مذکور نسبت به آن تصمیم یا اقدام در دیوان طرح شکایت ننموده‌است، ظرف شش ماه از تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون، قابل شکایت در [[دیوان عدالت اداری|دیوان]] می‌باشد. در صورتی که احراز شود [[شخص]] [[ذی نفع|ذی‌نفع]]، معاذیر قانونی یا شرعی داشته‌است، مدت زمان معذوریت به مهلت مذکور در این تبصره، اضافه می‌شود.


{{مواد قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری}}
* [[ماده ۱۵ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری|مشاهده ماده قبلی]]
* [[ماده ۱۷ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری|مشاهده ماده بعدی]]


[[رده: مواد قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری]]
== مواد مرتبط ==
 
* [[ماده ۵۳ قانون آیین دادرسی مدنی]]
* [[ماده ۱۰ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری]]
* [[ماده ۵۷ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری]]
* [[ماده ۱۲۲ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری]]
 
== توضیح واژگان ==
[[دادخواست]]: دادخواست دارای دو معناست یک معنای آن دادخواستن است و معنای دوم آن فرم مخصوص چاپی است. منظور از دادخواست در [[ماده ۱۶ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری]]، برگ چاپی مخصوصی است که جهت طرح شکایت برای رسیدگی و احقاق [[حق]] در [[شعب دیوان عدالت اداری]] استفاده می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=صلاحیت و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4675320|صفحه=|نام۱=غلامرضا|نام خانوادگی۱=مولابیگی|چاپ=1}}</ref>
 
== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
هر موضوعی که مستلزم [[رسیدگی ماهوی]] در شعب باشد باید در قالب [[دادخواست]] مطرح شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=صلاحیت و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4675304|صفحه=|نام۱=غلامرضا|نام خانوادگی۱=مولابیگی|چاپ=1}}</ref> در صورتی که شکایت بر روی برگه‌های چاپی مخصوص و فرم [[دادخواست]] تنظیم نشده باشد این اقامه [[دعوا]] قابل پذیرش نیست. این ضمانت اجرا گرچه در قانون [[دیوان عدالت اداری]] به صراحت نیامده است اما از مفاد [[ماده ۱۶ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری]] این امر استنباط می‌گردد. ضمن این‌که از [[ماده ۱۲۲ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری|ماده ۱۲۲ همین قانون]] که در موارد سکوت، حکم [[قانون آیین دادرسی مدنی]] را [[لازم الاجرا]] اعلام کرده و از مفهوم [[ماده ۵۳ قانون آیین دادرسی مدنی]] چنین برداشت می‌شود که دادخواست در این موارد قابل پذیرش نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=صلاحیت و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4675476|صفحه=|نام۱=غلامرضا|نام خانوادگی۱=مولابیگی|چاپ=1}}</ref> 
 
== منابع ==
{{پانویس}}{{مواد قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری}}
 
[[رده:مواد قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری]]
{{پانویس}}
[[رده:شرایط اقامه دعوا در دیوان عدالت اداری]]
[[رده:مهلت‌های قانونی شکایت از آرای مراجع اداری]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۸ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۱۲

ماده ۱۶ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری: رسیدگی در شعب دیوان، مستلزم تقدیم دادخواست است. دادخواست باید به زبان فارسی روی برگه‌های مخصوص، تنظیم شود.

تبصره ۱ـ پرونده‌هایی که با صدور قرار عدم صلاحیت، از مراجع قضائی دیگر به دیوان ارسال می‌شود، نیازی به تقدیم دادخواست و پرداخت هزینه دادرسی ندارد.

تبصره ۲ـ از زمان تصویب این قانون، مهلت تقدیم دادخواست، راجع به موارد موضوع بند (۲) ماده (۱۰) این قانون، برای اشخاص داخل کشور سه ماه و برای افراد مقیم خارج از کشور، شش ماه از تاریخ ابلاغ رأی یا تصمیم قطعی مرجع مربوط مطابق قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب (در امور مدنی) است. مراجع مربوط مکلفند در رأی یا تصمیم خود تصریح نمایند که رأی یا تصمیم آن‌ها ظرف مدت مزبور در دیوان قابل اعتراض است. در مواردی که ابلاغ، واقعی نبوده و ذی‌نفع ادعای عدم اطلاع از آن را بنماید شعبه دیوان در ابتداء به موضوع ابلاغ رسیدگی می‌نماید. در مواردی که به موجب قانون سابق، اشخاصی قبلاً حق شکایت در مهلت بیشتری داشته‌اند، مهلت مذکور، ملاک محاسبه است.

تبصره ۳ (الحاقی ۱۴۰۲/۰۲/۱۰)ـ از تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون تصمیمات و اقدامات دستگاه‌ها و مأمورین موضوع بندهای (۱) و (۳) ماده (۱۰) این قانون ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ به اشخاص مقیم داخل کشور و یک سال برای اشخاص مقیم خارج از کشور قابل شکایت در دیوان عدالت اداری است. در صورتی که احراز شود شخص ذی‌نفع، معاذیر قانونی یا شرعی داشته‌است، مدت زمان معذوریت به مهلت‌های مذکور در این تبصره، اضافه می‌شود.

تبصره ۴ (الحاقی ۱۴۰۲/۰۲/۱۰)ـ دستگاه‌ها و مأموران موضوع بندهای (۱) و (۳) ماده (۱۰) این قانون مکلفند هرگونه تصمیم و اقدام قطعی خود را که در مورد اشخاص ذی‌نفع اتخاد می‌نمایند، به آن‌ها ابلاغ کنند. در مواردی که اشخاص ذی‌نفع تقاضای انجام امر اداری یا خودداری از انجام آن را از دستگاه‌های مذکور دارند، ابتدا باید تقاضای خود را به دستگاه مربوط ارائه دهند و آن دستگاه مکلف است ضمن ثبت درخواست و ارائه رسید، حداکثر ظرف سه ماه به صورت کتبی پاسخ قطعی را (نفیاً یا اثباتاً) به ذی‌نفع ابلاغ نماید مگر اینکه در سایر قوانین ظرف زمانی معینی برای پاسخ‌گویی دستگاه‌ها و مأموران مذکور مشخص شده باشد یا فوریت موضوع، اقتضای زمان کوتاه‌تری را داشته باشد.

چنانچه با انقضای مهلت مذکور، آن دستگاه از ابلاغ پاسخ مقتضی خودداری نماید، ذی‌نفع می‌تواند با رعایت مواعد مذکور در تبصره (۳) این ماده از زمان انقضای مهلت پاسخ و معاذیر قانونی یا شرعی، در دیوان طرح شکایت کند.

عدم پاسخگویی و استنکاف از ثبت درخواست و ارائه رسید به اشخاص متقاضی، تخلف اداری محسوب می‌شود و چنانچه شاکی خواسته خود را از طریق اظهارنامه قانونی یا طرق قابل اثبات دیگری به دستگاه ذی‌ربط ارسال نموده باشد، مبدأ محاسبه مهلت مقرر از زمان وصول این درخواست می‌باشد.

تبصره ۵ (الحاقی ۱۴۰۲/۰۲/۱۰)ـ تصمیمات و اقدامات دستگاه‌ها و مأموران موضوع بندهای (۱) و (۳) ماده (۱۰) این قانون که قبل از لازم الاجرا شدن این قانون به ذی‌نفع ابلاغ یا اعلام شده یا وی به هر نحوی از آن اطلاع یافته و تا تاریخ مذکور نسبت به آن تصمیم یا اقدام در دیوان طرح شکایت ننموده‌است، ظرف شش ماه از تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون، قابل شکایت در دیوان می‌باشد. در صورتی که احراز شود شخص ذی‌نفع، معاذیر قانونی یا شرعی داشته‌است، مدت زمان معذوریت به مهلت مذکور در این تبصره، اضافه می‌شود.

مواد مرتبط

توضیح واژگان

دادخواست: دادخواست دارای دو معناست یک معنای آن دادخواستن است و معنای دوم آن فرم مخصوص چاپی است. منظور از دادخواست در ماده ۱۶ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، برگ چاپی مخصوصی است که جهت طرح شکایت برای رسیدگی و احقاق حق در شعب دیوان عدالت اداری استفاده می‌شود.[۱]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

هر موضوعی که مستلزم رسیدگی ماهوی در شعب باشد باید در قالب دادخواست مطرح شود.[۲] در صورتی که شکایت بر روی برگه‌های چاپی مخصوص و فرم دادخواست تنظیم نشده باشد این اقامه دعوا قابل پذیرش نیست. این ضمانت اجرا گرچه در قانون دیوان عدالت اداری به صراحت نیامده است اما از مفاد ماده ۱۶ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری این امر استنباط می‌گردد. ضمن این‌که از ماده ۱۲۲ همین قانون که در موارد سکوت، حکم قانون آیین دادرسی مدنی را لازم الاجرا اعلام کرده و از مفهوم ماده ۵۳ قانون آیین دادرسی مدنی چنین برداشت می‌شود که دادخواست در این موارد قابل پذیرش نیست.[۳]

منابع

  1. غلامرضا مولابیگی. صلاحیت و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری. چاپ 1. جنگل، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4675320
  2. غلامرضا مولابیگی. صلاحیت و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری. چاپ 1. جنگل، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4675304
  3. غلامرضا مولابیگی. صلاحیت و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری. چاپ 1. جنگل، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4675476