اصل ۱۲۳ قانون اساسی

اصل ۱۲۳ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: رئیس‌جمهور موظف است مصوبات مجلس یا نتیجه همه‌پرسی را پس از طی مراحل قانونی و ابلاغ به وی امضاء کند و برای اجرا در اختیار مسئولان بگذارد.

مطالعه تطبیقی

در کشورهایی که نظام پادشاهی به سبک بریتانیا برقرار است از عمل توئشیح به عنوان گضمانت اجرای سلطنتی" نام برده می‌شود؛ یعنی پادشاه وظیفه قانون گذاری را توامان با مجالس بر عهده دارد. در کشورهای جمهوری، رئیس حمهور به امضای قانون دست می‌زند و آن را برای انتشار و لازم الاجرا شدن آماده می‌کند. در پاره ای کشورها نظیر آلبان، بلغارستان و شوروی (سابق) حاکمیت پارلمان به مرحله توشیح و انتشار گسترش می‌یابد و نیازی به عمل توشیح توسط قوه مجریه نیست. و صرف انتشار قانون از سوی پارلمان آن را لازم الاجرا می‌کند.

فلسفه و مبانی نظری

لزوم امضای قوانین مبتنی بر اصل تفکیک قوای سه‌گانه است. قوه مقننه صلاحیت وضع قانون را دارد اما نمی‌تواند آن را اجرا کند یا دشتور اجرای آن را بدهد. و رئیس‌جمهور به عنوان رئیس قوه مجریه مقام صالح برای صدور فرمان اجرای قانون اساسی می‌باشد. بنابر این قبل از اینکه قانون به مرحله اجرا برسد باید بالاترین مقام قوه مجریه آن را با توشیح و امضای خود تنفیذ کند، بدین معنا که هم اصالت و صحت آن هم قابلیت اجرای آن را تأیید نماید.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

تأمل در متن اصل ۱۲۳ نشان می‌دهد که آنچه رئیس‌جمهور موظف به امضای آن است متن مصوبی از مجلس است که پس از طی تشریفات قانونی به وی ابلاغ شده باشد. بنابراین اجبار رئیس‌جمهور در امضای قانون مشروط بر این است که تشریفات قانون اساسی در تصویب قانون رعایت شده باشد.

اصول و مواد مرتبط

اصل ۱۱۳ قانون اساسی

ماده ۱ قانون مدنی

قانون همه‌پرسی در جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۶۸

قانون تعیین حدود و اختیارات و مسئولیت‌های ریاست جمهوری ایران مصوب ۱۳۶۵

مقالات مرتبط

• توسعۀ حقوقی، توسعۀ ملی ایران و چالش‌های حکومت قانون