اصل ۲۱ قانون اساسی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۱: خط ۳۱:
== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
از دیدگاه قرآن، زن و مرد به لحاظ ارزش انسانی و استعداد و قابلیت درک مقامات معنوی برابرند. در مورد عهده‌دار شدن تکالیف و وظایف، تفاوت چندانی بین آنان وجود ندارد مگر آنچه به واسطه وضعیت خاص خلقت جسمی و روحی یا تفاوت‌های مقطعی موجود باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در نظم حقوق کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4719232|صفحه=|نام۱=امیر|نام خانوادگی۱=ساعدوکیل|نام۲=پوریا|نام خانوادگی۲=عسکری|چاپ=3}}</ref>
از دیدگاه قرآن، زن و مرد به لحاظ ارزش انسانی و استعداد و قابلیت درک مقامات معنوی برابرند. در مورد عهده‌دار شدن تکالیف و وظایف، تفاوت چندانی بین آنان وجود ندارد مگر آنچه به واسطه وضعیت خاص خلقت جسمی و روحی یا تفاوت‌های مقطعی موجود باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در نظم حقوق کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4719232|صفحه=|نام۱=امیر|نام خانوادگی۱=ساعدوکیل|نام۲=پوریا|نام خانوادگی۲=عسکری|چاپ=3}}</ref>
== نکات توضیحی ==
عقبه رویکرد موجود در این اصل معطوف به نگاه خاصی است که اسلام به جنس مونث دارد. از این دیدگاه جنس زن و مرد مکمل یکدیگر و مقوم بنای خانواده هستند. و هر کدام [[مسئولیت]] های خاص خود را دارند در نتیجه حق متفاوتی بر ایشان انشا می کند. در حقیقت ریشه این تفاوت ها به  دو اصل حکمت و [[عدالت الهی]] بر می گردد. تردیدی نیست که همه حقوق ناشی شده از جنبه انسانیت انسان بین زن و مرد مشترک و یکسان است. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دادستان در ترازوی حقوق بشر و شهروندی|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3666492|صفحه=|نام۱=محمدصالح|نام خانوادگی۱=نقره کار|چاپ=1}}</ref>


== مطالعات فقهی ==
== مطالعات فقهی ==
=== مستندات فقهی ===
=== مستندات فقهی ===
حمایت از حقوق زنان و زنان یتیم
آیه اصلی:


آیه اصلی:
وَیَسْتَفْتُونَکَ فِی النِّسَاءِ ۖ قُلِ اللَّهُ یُفْتِیکُمْ فِیهِنَّ وَمَا یُتْلَیٰ عَلَیْکُمْ فِی الْکِتَابِ فِی یَتَامَی النِّسَاءِ اللَّاتِی لَا تُؤْتُونَهُنَّ مَا کُتِبَ لَهُنَّ وَتَرْغَبُونَ أَنْ تَنْکِحُوهُنَّ وَالْمُسْتَضْعَفِینَ مِنَ الْوِلْدَانِ وَأَنْ تَقُومُوا لِلْیَتَامَیٰ بِالْقِسْطِ ۚ... ، [[آیه ۱۲۷ سوره نساء|نساء ۱۲۷]].<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=تبیان حقوق پژوهش نامه قرآنی حقوق (جلد سوم) (حقوق عمومی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1407416|صفحه=|نام۱=سیدمرتضی|نام خانوادگی۱=قاسم‌زاده|نام۲=حسن|نام خانوادگی۲=ره پیک|چاپ=2}}</ref>


وَیَسْتَفْتُونَکَ فِی النِّسَاءِ ۖ قُلِ اللَّهُ یُفْتِیکُمْ فِیهِنَّ وَمَا یُتْلَیٰ عَلَیْکُمْ فِی الْکِتَابِ فِی یَتَامَی النِّسَاءِ اللَّاتِی لَا تُؤْتُونَهُنَّ مَا کُتِبَ لَهُنَّ وَتَرْغَبُونَ أَنْ تَنْکِحُوهُنَّ وَالْمُسْتَضْعَفِینَ مِنَ الْوِلْدَانِ وَأَنْ تَقُومُوا لِلْیَتَامَیٰ بِالْقِسْطِ ۚ... ، [[آیه ۱۲۷ سوره نساء|نساء ۱۲۷]].<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=تبیان حقوق پژوهش نامه قرآنی حقوق (جلد سوم) (حقوق عمومی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1407416|صفحه=|نام۱=سیدمرتضی|نام خانوادگی۱=قاسم‌زاده|نام۲=حسن|نام خانوادگی۲=ره پیک|چاپ=2}}</ref> همچنین آیات و روایات ذیل بر این اصل دلالت دارند: [[آیه ۲۱ سوره روم|سوره روم آیه ۲۱]]، [[آیه ۹۷ سوره نحل|نحل آیه ۹۷]]، [[آیه ۲۲۸ سوره بقره|بقره آیه ۲۲۸]]  
همچنین آیات و روایات ذیل بر این اصل دلالت دارند: [[آیه ۲۱ سوره روم|سوره روم آیه ۲۱]]، [[آیه ۹۷ سوره نحل|نحل آیه ۹۷]]، [[آیه ۲۲۸ سوره بقره|بقره آیه ۲۲۸]]  


== مقالات مرتبط ==
== مقالات مرتبط ==

نسخهٔ ‏۲۱ فوریهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۳۹

اصل ۲۱ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: دولت موظف است حقوق زن را در تمام جهات با رعایت موازین اسلامی تضمین نماید و امور زیر را انجام دهد:

۱ ـ ایجاد زمینه‌های مساعد برای رشد شخصیت زن و احیای حقوق مادی و معنوی او.

۲ ـ حمایت مادران‏، بالخصوص در دوران بارداری و حضانت فرزند، و حمایت از کودکان بی سرپرست‏.

۳ ـ ایجاد دادگاه صالح برای حفظ کیان و بقای خانواده. ‏

۴ ـ ایجاد بیمه خاص بیوگان و زنان سالخورده و بی سرپرست‏.

۵ ـ اعطای قیمومت فرزندان به مادران شایسته در جهت غبطه آنها در صورت نبودن ولی شرعی‏.

اصول و مواد مرتبط

اصل ۳ قانون اساسی

اصل ۱۰ قانون اساسی

اصل ۱۹ قانون اساسی

اصل ۲۰ قانون اساسی

اصل ۲۹ قانون اساسی

ماده ۱ قانون حمایت خانواده

ماده ۶ قانون حمایت خانواده

نکات توضیحی تفسیری دکترین

از دیدگاه قرآن، زن و مرد به لحاظ ارزش انسانی و استعداد و قابلیت درک مقامات معنوی برابرند. در مورد عهده‌دار شدن تکالیف و وظایف، تفاوت چندانی بین آنان وجود ندارد مگر آنچه به واسطه وضعیت خاص خلقت جسمی و روحی یا تفاوت‌های مقطعی موجود باشد.[۱]

نکات توضیحی

عقبه رویکرد موجود در این اصل معطوف به نگاه خاصی است که اسلام به جنس مونث دارد. از این دیدگاه جنس زن و مرد مکمل یکدیگر و مقوم بنای خانواده هستند. و هر کدام مسئولیت های خاص خود را دارند در نتیجه حق متفاوتی بر ایشان انشا می کند. در حقیقت ریشه این تفاوت ها به دو اصل حکمت و عدالت الهی بر می گردد. تردیدی نیست که همه حقوق ناشی شده از جنبه انسانیت انسان بین زن و مرد مشترک و یکسان است. [۲]

مطالعات فقهی

مستندات فقهی

آیه اصلی:

وَیَسْتَفْتُونَکَ فِی النِّسَاءِ ۖ قُلِ اللَّهُ یُفْتِیکُمْ فِیهِنَّ وَمَا یُتْلَیٰ عَلَیْکُمْ فِی الْکِتَابِ فِی یَتَامَی النِّسَاءِ اللَّاتِی لَا تُؤْتُونَهُنَّ مَا کُتِبَ لَهُنَّ وَتَرْغَبُونَ أَنْ تَنْکِحُوهُنَّ وَالْمُسْتَضْعَفِینَ مِنَ الْوِلْدَانِ وَأَنْ تَقُومُوا لِلْیَتَامَیٰ بِالْقِسْطِ ۚ... ، نساء ۱۲۷.[۳]

همچنین آیات و روایات ذیل بر این اصل دلالت دارند: سوره روم آیه ۲۱، نحل آیه ۹۷، بقره آیه ۲۲۸

مقالات مرتبط

منابع

  1. امیر ساعدوکیل و پوریا عسکری. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در نظم حقوق کنونی. چاپ 3. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4719232
  2. محمدصالح نقره کار. دادستان در ترازوی حقوق بشر و شهروندی. چاپ 1. جنگل، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3666492
  3. سیدمرتضی قاسم‌زاده و حسن ره پیک. تبیان حقوق پژوهش نامه قرآنی حقوق (جلد سوم) (حقوق عمومی). چاپ 2. دادگستر، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1407416