اصل ۷۰ قانون اساسی

اصل ۷۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: رئیس‌جمهور و معاونان او و وزیران به اجتماع یا به انفراد حق شرکت درجلسات علنی مجلس را دارند و می‌توانند مشاوران خود را همراه داشته باشند و در صورتی که نمایندگان لازم بدانند، وزراء مکلف به حضورند و هرگاه تقاضا کنند مطالبشان استماع می‌شود.

پیشینه

پیش از بازنگری در قانون اساسی در سال 1368 این اصل بدین شرح بود: رئیس جمهور، نخست وزیر و وزیران به اجتماع با به انفراد حق شرکت در جلسات علنی مجلس را دارند و می توانند مشاوران خود را همراه داشته باشند و در صورتی که نمایندگان لازم بدانند رئیس جمهور و نخست وزیر و وزرا مکلف به حضورند و هر گاه تقاضا کنند مطالبشان استماع می شود. دعوت رئیس جمهور به مجلس باید به تصویب اکثریت برسد.

فلسفه و مبانی نظری

از آنجایی که نمایندگان مردم از لحاظ اجرایی مستقیما درگیر اجرای قوانین نیستند و چه بسا با تصویب یک قانون بر مشکلات کشور بیافزایند قانون اساسی به مجریان و کارگزاران اجرایی این اجازه را داده که هنگام بررسی طرح های قانونی در مجلس حاضر شوند و نقطه نظرات خود را برای روشن سازی افکار نمایندگان بیان نموده به آنها در نگاه همه جانبه به موضوع یاری رسانند. این حق حضور ممکن است برای انجام وظایف قانونی بررسی طرح ها و لوایح باشد و یا آنکه اعضای دولت قصد داشته باشند نقطه نظرات سیاسی خود را در مجلس بیان نمایند.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

اختیار حضور وزیران در مجلس نوعا برای دفاع از لوایح پیشنهادی یا دفاع از موضع خود در برابر طرح های نمایندگان است. در عین حال این حق برای وزرا وجود دارد که برای طرح مطالب در مجلس حصور یابند و مطالبشان استماع شود. به بیان دیگر حق حضور وزرا در جلسات مجلس یکی از اعمال نفوذ قوه مجریه به شمار می رود. و چنانچه لازم بدانند با ایراد سخنرانی و دادن توضیحات مخالفت نمایندگان را خنثی و موافقت آنها به تصویب یک لایحه جلب نمایند.

رویه‌های حکومتی

نظر تفسیری شماره ۸۸۴۶ مورخ ۸ /۷ /۱۳۶۶ شورای نگهبان: «آنچه از اصل هفتاد قانون اساسی استفاده می‌شود این است که مقامات مذکور در این اصل حق شرکت در جلسات مجلس شورای اسلامی را دارند و مطالبشان را در ارتباط با دستور مجلس بیان می‌نمایند. زاید بر این چنانچه در آیین‌نامه حقی برای آنها مقرر شود گرچه به موجب قانون اساسی نیست با قانون اساسی مغایرت ندارد)