اصل ۱۱۵ قانون اساسی

اصل ۱۱۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: رئیس‌جمهور باید از میان رجال مذهبی و سیاسی که واجد شرایط زیر باشند انتخاب گردد: ایرانی‌الاصل‏، تابع ایران‏، مدیر و مدبر، دارای حسن سابقه و امانت و تقوی‏، مؤمن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی ایران و مذهب رسمی کشور.

اصول و مواد مرتبط

اصل ۱۱۳ قانون اساسی

توضیح واژگان

رجال: واژه مکور در فرهنگ لغات به دو معنا آمده‌است. یکی به معنای مردان (جمع رجل به معنای مرد) دیگری مجازا به معنای دولت مردان و صاحب منصبان عالی‌رتبه یا بزرگان یا مردمان بزرگ و مشهور و شاخص به کار می‌رود.

ایرانی الاصل: اصل در اینجا به معنای نژاد و تبار و نسل یه کار رقته است. پس ایرانی الاصل یعنی کسی که نژاد و تبارش منسوب به ایران باشد. از این رو کسی که یکی از والدینش منسوب به ایران نباشد فاقد شرط مذکور است و نسل ایرانی اعم از نسب پدری و مادر است.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

بر اساس این اصل کلیه کسانی که به عنوان انتخاب شونده در انتخابات ریاست جمهوری شرکت می‌کنند باید واجد شرایط مذکور در اصل باشندو احراز این شرایط با شورای نگهبان است و احراز صلاحیت داوطلبان ریاست جهموری در دوره اول با نبود شورای نگهبان با مقام رهبری و در دوره‌های بعد با شورای نگهبان است. قانون اساسی از این جهت شرط تابعیت را برای داوطلبان قائل شده‌است که بین رئیس‌جمهور و کشور تحت مدیریت او پیوند همه‌جانبه سیاسی معنوی و حقوقی وجود داشته باشد. تا با توجه به این علائق اداره سیاسی، پاسداری از دین و نظام و استقلال و تمامیت ارضی کشور را عهده‌دار شود.

انتقادات

از قید «اعتقاد به مذهب رسمی کشور» می‌فهمیم که رئیس‌جمهور نباید غیر شیعه باشد در حالی که اولا مطابق اصل ۱۹ قانون اساسی مردم از هر قوم و قبیله ای که باشند از حقوق مساوی برخوردارند. ثانیاً به موجب اصل ۲۰ همه افراد اعم از زن و مرد از حقوق انسانی سیاسی و… با رعایت موازین برخوردارند.

مقالات مرتبط

• کرامت انسانی و ابتنای حقوق بشری و شهروندی مندرج در قانون‌ اساسی جمهوری اسلامی ایران بر آن
• واکاوی معیارهای فقهی در ارزیابی صلاحیت نامزدهای انتخابات در جمهوری اسلامی ایران
• توسعۀ حقوقی، توسعۀ ملی ایران و چالش‌های حکومت قانون
• مفهوم شناسی عدم کفایت رییس جمهور و چگونگی احراز آن در حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران