اصل ۴۱ قانون اساسی

اصل ۴۱ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: تابعیت کشور ایران حق مسلم هر فرد ایرانی است و دولت نمی‌تواند از هیچ ایرانی سلب تابعیت کند، مگر بدرخواست خود او یا در صورتیکه به تابعیت کشور دیگری درآید.

توضیح واژگان

تابعیت: عبارت است از رابطه سیاسی و معنوی که شخصی را به دولت معینی مرتبط می سازد.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

برخی از حقوقدانان عقیده دارند که لفظ فرد ایرانی در این اصل دلالت بر دارندگان تابعیت اصلی دارد و افراد دارای تابعیت اکتسابی را شامل نمی شود. دارندگان تابعیت اصلی به کسانی اطلاق می شود که یا پدر آنها ایرانی باشد یا در ایران متولد شوند. لازم به توضیح است که دولت تنها می تواند از کسی سلب تابعیت کند که تابعیت خارجی خود را پس از تابعیت ایران کسب کرده باشد، نه به صورت همزمان. بنابر این اگر شخصی خارجی با حفظ تابعیت بیگانه به تابعیت ایران در آید از او سلب تابعیت نخواهد شد.

انتقادات

به نظر می رسد که قانون گذار اساسی در بیان تعبیر سلب تابعیت دچار اشتباه شده است چه آنکه اگر فردی خود تقاضا کند که از او سلب تابعیت شود و دولت با درخواست او موافقت نماید، در ادبیات حقوقی از آن با عنوان ترک تابعیت نام برده می شود و کاربرد عبارت سلب تابعیت در این مورد نمی تواند درست باشد.

اصول و مواد مرتبط

اصل 42 قانون اساسی

ماده 976 قانون مدنی

مقالات مرتبط

• ضرورت‌های حقوقی داخلی و بین‌المللی اصلاح برخی مواد قانون مدنی در خصوص تابعیت زنان
• تأملی بر برخی ابعاد حقوق عمومی تابعیت مضاعف مدیران و کارمندان دستگاه‌های اجرایی