اصل ۷۵ قانون اساسی

اصل ۷۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: طرح‌های قانونی و پیشنهادها و اصلاحاتی که نمایندگان در خصوص لوایح قانونی عنوان می‌کنند و به تقلیل درآمد عمومی یا افزایش هزینه‌های عمومی می‌انجامد، در صورتی قابل طرح در مجلس است که در آن طریق جبران کاهش درآمد یا تأمین هزینه جدید نیز معلوم شده باشد.

توضیح واژگان

هزینه های عمومی: مخارج عمومی یا هزینه های عمومی عبارتند از: بهای کالاها و خدمات مصرفی و هزینه اقدامات و فعالیت های دولت که در راستای وظایف اجتماعی، سیاسی و اقتصادی آن صرف می شود.

فلسفه و مبانی نظری

این اصل با توجه به صلاحیت انحصاری قوه مجریه در تهیه و پیشنهاد بودجه به منظور محدودیت بر نفوذ قوه مقننه بر قوه مجریه تدوین شده است.

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

در خصوص شکل رسیدگی به طرح ها از جمله طرح هایی که برای دولت بار مالی ایجاد می کند حضور وزیر یا میئول اجرائی در مجلس جنبه دفاع از دولت را داراست. و ممکن است همراه با تقاضای طرح در مجلس باشد. نکته قابل ذکر انه اساسا طرح های مغایر با اصل 75 قانون اساسی قابلیت طرح در مجلس را ندارند و مصلحت اندیشی مجمع تشخیص در این خصوص موجب ایجاد اعتبار و منابع مالی برای اجرای آن ها نخواهد بود.

رویه‌های حکومتی

نظر تفسیری شماره ۵۲۵۴ /۲۱ /۷۸ مورخ ۲۱ /۶ /۱۳۷۸ شورای نگهبان: «استظهار شورا از طرح تقسیم استان خراسان الزام دولت به کارشناسی بوده‌است وگرنه طرحی که دولت را ملزم کند تا استان خراسان را به چند استان تقسیم نماید خلاف اصل هفتاد و پنج ۷۵ قانون اساسی است».

نظر تفسیری شماره ۱۵۸۸۱ /۳۰ /۸۵ مورخ ۱ /۴ /۱۳۸۵ شورای نگهبان:«اصل هفتاد و پنج قانون اساسی شامل هر طرحی که طبق قانون به مجلس ارایه گردد و بار مالی داشته باشد می‌شود.»

نظر مشورتی شماره ۵۵۹۹ مورخ ۱۳۶۴/۱۲/۷ شورای نگهبان: اصل ۷۵ قانون اساسی ناظر به پیشنهادهای نمایندگان در لایحه بودجه نمی‌باشد.

نظر تفسیری شماره ۱۴۳۳ مورخ ۱۳۶۷/۷/۵ شورای نگهبان: تعیین طریق جبران کاهش یا تأمین هزینه برای قابلیت یافتن طرح در مجلس شورای اسلامی لازم است. این اصل ناظر به پیشنهادی نمایندگان در خصوص لایحه بودجه نمی شود. 4727188

مواد مرتبط

فانون آیین نامه داخلی مجلس مصوب 1378

مقالات مرتبط

• تأملی بر حدود صلاحیت مجمع تشخیص مصلحت نظام در تأیید مصوبات مغایر با قانون اساسی