اصل ۶۴ قانون اساسی

اصل ۶۴ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: عده نمایندگان مجلس شورای اسلامی دویست و هفتاد نفر است و از تاریخ همه‌پرسی سال یکهزار و سیصد و شصت و هشت هجری شمسی پس از هر ده سال، با در نظر گرفتن عوامل انسانی، سیاسی، جغرافیایی و نظایر آنها حداکثر بیست نفر نماینده می‌تواند اضافه شود. زرتشتیان و کلیمیان هر کدام یک نماینده و مسیحیان آشوری و کلدانی مجموعاً یک نماینده و مسیحیان ارمنی جنوب و شمال هرکدام یک نماینده انتخاب می‌کنند. محدوده حوزه‌های انتخابیه و تعداد نمایندگان را قانون معین می‌کند.

• مشاهده اصل قبلی
• مشاهده اصل بعدی

مواد مرتبط

اصل ۱۳ قانون اساسی قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب ۱۳۷۸

پیشینه

مطابق اصل 4 نظامنامه اساسی مشروطه در باب تعداد نمایندگان مجلس: «عده انتخاب شوندگان به موجب انتخاب‌نامه عليحده از برای طهران و ايالات فعلاً يكصد و شصت و دو نفر معين شده است و برحسب ضرورت عده مزبوره تزايد تواند يافت الی دويست نفر». همچنین، پیش از بازنگری قانون اساسی در سال ۶۸، این اصل بدین ترتیب بود: عده نمایندگان مجلس شورای ملی، دویست و هفتاد نفر است و پس از هر ده سال در صورت زیاد شدن جمعیت کشور در هر حوزه انتخابی به نسبت هر یکصد و پنجاه هزار نفر یک نماینده اضافه می‌شود. زرتشتیان و کلیمیان هر کدام یک نماینده و مسیحیان آشوری و مسیحیان ارمنی جنوب و شمال هر کدام یک نماینده انتخاب می‌کنند و در صورت افزایش جمعیت هر یک از اقلیت‌ها پس از هر ده سال به ازای هر یکصد و پنجاه نفر اضافی یک نفر نماینده اضافی خواهند داشت. مقررات مربوط به انتخابات را قانون معین می‌کند.

نکات تفسیری دکترین اصل 64 قانون اساسی

محدودیت تعداد نمایندگان اقلیت‌های دینی متناسب با جمعیت آنان در کشور است؛ زیرا در سرشماری‌های به عمل آمده برای تقریباً هر دویست هزار نفر یک نماینده انتخاب می‌شود که نسبت به جمعیت محدود آنان به‌طور عادلانه در مجلس نماینده دارند.

رویه های حکومتی

آنچه از قانون اساسی مخصوصاً اصل ۶۷ در مورد سوگند به خداوند متعال و پاسداری از حریم اسلام و مفهوم اصل ۶۴ استفاده می‌شود، فقط کسانی صلاحیت نمایندگی مجلس شورای اسلامی را دارند که یا مسلمان و متعهد به مبانی اسلام یا از اقلیتهای مذکور در اصل ۶۴ باشند؛ بنابراین دستور دهید اسامی این‌گونه افراد را از لیست نامزدها حذف و به اطلاع عموم برسانند.

انتقادات

مطابق این اصل، معیار دین برای نمایندگی در نظر گرفته شده که خلاف حقوق شهروندی است. بر این اساس از مجموع نمایندگان صرفاً ۵ نفر می‌توانند از اقلیت‌های دینی انتخاب شوند که این امر بدان معناست که چنانچه به دلیل افزایش جمعیت تعداد نمایندگان مسلمان افزایش یابد، اما تعداد نمایندگان اقلیت همان ۵ نفر خواهد بود و این خود شائبه تبعیض مضاعف را در خصوص اقلیت ها تقویت می‌کند.

نکات توصیفی هوش مصنوعی اصل 64 قانون اساسی

1. تعداد نمایندگان مجلس شورای اسلامی در ابتدا 270 نفر است.
2. هر ده سال، امکان افزایش حداکثر 20 نماینده وجود دارد.
3. این افزایش با در نظر گرفتن عوامل انسانی، سیاسی، و جغرافیایی صورت می‌گیرد.
4. زرتشتیان و کلیمیان هرکدام یک نماینده در مجلس دارند.
5. مسیحیان آشوری و کلدانی مجموعاً یک نماینده انتخاب می‌کنند.
6. مسیحیان ارمنی جنوب و شمال هرکدام یک نماینده دارند.
7. محدوده حوزه‌های انتخابیه و تعداد نمایندگان توسط قانون مشخص می‌شود.

مقالات مرتبط

• نظام حقوقی انتخابات نمایندگان اقلیت‌های دینی شناخته‌شده در مجلس شورای اسلامی ایران در پرتو اصل برابری
• بررسی حوزه‌بندی انتخابات قوه مقننه ایران از منظر معیارهای حوزه‌بندی انتخابات آزاد و منصفانه
• نگرش نظام‌مند به قانون اساسی مبتنی بر الگوهای انسجام متن