اصل ۵۱ قانون اساسی

اصل ۵۱ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: هیچ نوع مالیات وضع نمی‌شود مگر به موجب قانون‏. موارد معافیت و بخشودگی و تخفیف مالیاتی بموجب قانون مشخص می‌شود.

توضیح واژگان

مالیات: قسمتی از درآمد و دارایی افراد است که به منظور پرداخت مخارج عمومی و حفظ منافع اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور به موجب قوانین و به وسیله اهرم‌های اداری و اجرایی دولت وصول می‌شود.

فلسفه و مبانی نظری

تأسیس و اداره دستگاه‌های دولتی محتاج هزینه است که باید از راه‌های مختلف تأمین شود. درآمدهای دولت شامل درآمدهای خالصه، انحصارات و خدمات دولتی، درآمدهای استقراضی و پولی همچنین درآمدهای مالیاتی است که از نظر درجه اهمیت در آمدهای مالیاتی مفیدتر از درآمدهای مذکور دیگر است.

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

مالیات عبارت از درآمدی است که دولت از طریق وجوه دریافتی از مردم در ازای خدمات یا امکانات عمومی که به آنان ارائه می‌دهد بدست می‌آورد. و به دلیل اینکه عمده درآمد دولت محسوب می‌شود مقررات حاکم بر آن در زمره پیچیده‌ترین مسائل حقوق متقابل دولت و ملت به‌شمار می‌رود. بر همین اساس مالیات از مظاهر حاکمیت دولت‌ها محسوب شده و به همین دلیل به‌طور یکجانبه برقرار و به اجبار وصول می‌گردد. به بیان دیگر پرداخت مالیات یک عمل اداری و اختیاری نیست بلکه جنبه اجبار و الزام دارد. به موجب قانون اساسی وضع مالیات بر عهده مجلس قانونگذاری است که این امر ریشه در حکومت‌های مردم سالار دارد. لازم است ذکر شود همانند کلیه مصوبات مجلس که باید منطبق بر موازین اسلامی باشد مالیات نیز باید با موازین اسلامی انطباق داشته باشد و تشخیص آن با شورای نگهبان است.

مقالات مرتبط

• پیوند جمهوریت و اسلامیت نظام و نهاد مغفول آن