اصل ۴۶ قانون اساسی

نسخهٔ تاریخ ‏۲۸ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۲:۲۶ توسط Karandish (بحث | مشارکت‌ها)

اصل ۴۶ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: هر کس مالک حاصل کسب و کار مشروع خویش است و هیچ‌کس نمی‌تواند به عنوان مالکیت نسبت به کسب و کار خود امکان کسب و کار را از دیگری سلب کند.

اصول و مواد مرتبط

اصل ۴۳ قانون اساسی

اصل ۴۴ قانون اساسی

اصل ۴۷ قانون اساسی

توضیح واژگان

«کسب» در لغت به معنای انجام دادن کار برای به دست آوردن هزینه زندگی است.[۱]

فلسفه و مبانی نظری اصل

متفکران، مالکیت خصوصی را از لوازم استقلال فرد و رشد شخصیت او و جزء حقوق فطری و طبیعی انسان تلقی کرده‌اند و آن را عامل ابتکار و تحرک فرد و برای سلامت جامعه ضروری می‌شمرند، اسلام نیز مالکیت را جزء فطرت و غریزه انسان می‌داند.[۲]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

آزادی مالکیت یکی از آزادی‌های فردی است و به معنای این است که هر کس می‌تواند مال منقول و غیرمنقول. معنوی اعم از حقوق ادبی و هنری به دست آورد مگر در مواردی که قانون آن را منع کرده باشد،[۳] در همین راستا آزادی داد و ستد نیز وجود دارد که این آزادی نیز با آزادی دیگران و نظم عمومی محدود می‌شود.[۴] به بیان دیگر آدمی بر اساس اصل حریت در انواع تجارت‌های داخلی و خارجی به شرط حلال بودن کسب و دور بودن از اجحاف، اضرار و معاملات ربوی آزاد است.[۵]حق مالکیت فردی به دو معنی ایجابی یعنی حق احراز مالکیت و سلبی یعنی ممنوعیت تعرض به مالکیت دیگران وجود دارد و معنای دیگری که می‌توان به آن افزود این است که احدی به عنوان مالکیت کسب و کار نمی‌تواند حق کسب و کار را از دیگری سلب کند که مصداق بارز آن نفی انحصارات در نظام مالکیت فردی است.[۶]

مطالعات فقهی

مستندات فقهی

روایت مشهور «إنَّ الناس مسلّطون علی اموالهم» مشهورترین روایت و حدیثی است که به عنوان مبنای فقهی قاعده تسلیط مورد استفاده فقها و حقوقدانان قرار گرفته‌است، این روایت به‌طور صریح مراتب تسلط کامل مالک نسبت به اموالش را بیان می‌کند.[۷]

مقالات مرتبط

منابع

  1. عباس ایمانی و امیررضا قطمیری. قانون اساسی در نظام حقوقی ایران پیشینه، آموزه‌ها، قوانین. چاپ 1. نامه هستی، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4407164
  2. امیر ساعدوکیل و پوریا عسکری. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در نظم حقوق کنونی. چاپ 3. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4722460
  3. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد اول). چاپ 1. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 79208
  4. ناصر کاتوزیان. مجموعه مقالات گامی به سوی عدالت (جلد اول) (آزادی، عدالت، حقوق عمومی). چاپ 1. میزان، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3089588
  5. آیت اله سیدمحمود هاشمی شاهرودی. فرهنگ فقه (جلد اول). چاپ 3. مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2618664
  6. آیت اله عباسعلی عمیدزنجانی. کلیات حقوق اساسی. چاپ 3. مجد، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3212248
  7. سیدمصطفی محقق داماد. قواعد فقه (بخش مدنی) (جلد دوم). چاپ 9. سمت، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1811228