اصل ۶۹ قانون اساسی

اصل ۶۹ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: مذاکرات مجلس شورای اسلامی باید علنی باشد و گزارش کامل آن از طریق رادیو و روزنامه رسمی برای اطلاع عموم منتشر شود. در شرایط اضطراری، در صورتی که رعایت امنیت کشور ایجاب کند، به تقاضای رئیس‌جمهور یا یکی از وزراء یا ده نفر از نمایندگان، جلسه غیرعلنی تشکیل می‌شود. مصوبات جلسه غیرعلنی در صورتی معتبر است که با حضور شورای نگهبان به تصویب سه چهارم مجموع نمایندگان برسد. گزارش و مصوبات این جلسات باید پس از برطرف شدن شرایط اضطراری برای اطلاع عموم منتشر گردد.

• مشاهده اصل قبلی
• مشاهده اصل بعدی

اصول و مواد مرتبط

قانون آیین‌نامه داخلی مجلس مصوب ۱۳۷۸

پیشینه

اصل ۱۳ قانون اساسی مشروطه متمم: تمام مذاکرات مجلس را روزنامجات می‌توانند به طبع برسانند بدون تحریف و تغییر معنی عامه ناس از مباحث مذاکره و تفصیل گزارشات مطلع شوند.

اصل ۳۵ قانون اساسی مشروطه متمم: اگر مجلس محرمانه به تقاضای رئیس مجلس بوده است حق دارد هر مقدار از مذاکرات را که صلاح بداند به اطلاع عموم برساند.

فلسفه و مبانی نظری اصل

امروزه از زمره اصلی‌ترین حقوق شهروندان، حق بر آگاهی از مراحل شکل‌گیری قوانین حاکم بر رفتار آنان است؛ زیرا اولا امکان اعمال نقش نظارتی آنان بر حکومت را فراهم می‌کند و در مرحله بعد موجب می‌شود آنان از قوانین مصوب و قرائت مجلس از این قوانین آگاهی یابند تا بتوانند از آن به شایستگی تبعیت نمایند.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

علنی بودن جلسات کمک می‌کند که چنانچه گروه‌های مردم از مصوبات مجلس خرسند نباشند، راه برای تبادل کلی نقطه نظرات متفاوت و گاهی متقابل آنان باز شود و مجلس با درک مفاهیم و افکار عمومی به تصویب قوانین متناسب و معقول بپردازد.با این وجود لازم به ذکر است مستفاد از ماده ۱۰۳ آیین‌نامه داخلی مجلس و نظریه تفسیری شورای نگهبان به صرف تقاضای تشکیل جلسه غیرعلنی از سوی تقاضا کننده ذی صلاح، جلسه به حالت غیر علنی در می‌آید اما ادامه آن موکول به تصویب دو سوم نمایندگان خواهد بود.

رویه‌های حکومتی

نظر تفسیری شماره م /۵۴ مورخ ۸ /۱۱ /۱۳۵۹ شورای نگهبان: اصل ۶۹ قانون اساسی صراحت دارد که باید گزارش کامل مذاکرات مجلس شورای اسلامی از طریق رادیو و روزنامه رسمی منتشر شود؛ بنابراین اکتفا به دو طریق پیشنهاد شده خلاف قانون اساسی می‌باشد.

نظر تفسیری شماره ۹۵۹۰ مورخ ۱۴ /۷ /۱۳۶۲ شورای نگهبان: به نظر اکثریت اعضاء شورای نگهبان مستفاد از اصل ۶۹ قانون اساسی این است که در شرایط اضطراری در صورتی که رعایت امنیت کشور ایجاب کند مقامات صالح برای تقاضای جلسه غیرعلنی نخست‌وزیر یا یکی از وزراء یا ده نفر از نمایندگان می‌باشند و باید طبق تقاضای آنها جلسه غیرعلنی تشکیل شود ولی پس از تشکیل جلسه غیرعلنی در صورتی که اکثریت مجلس شورای اسلامی دلایل تقاضاکننده را نسبت به وجود شرایط اضطراری کافی ندانست موضوع در جلسه علنی قابل طرح و رسیدگی خواهد بود.

مقالات مرتبط

• بررسی نسبت میان هرمنوتیک حقوقی و آرای تفسیری شورای نگهبان
• سنجش اعتبار جرم‌انگاری قاچاق مواد مخدر بر اساس مولفه‌های قانونیت، مشروعیت و کارآمدی
• تحلیلی بر موارد و شرایط تشکیل جلسۀ غیرعلنی مجلس شورای اسلامی؛ موضوع اصل ۶۹ قانون اساسی ج.ا.ا